biologia definicje 1

 0    81 schede    Kaaamilkaaaaa
Scarica mp3 Stampa Gioca Testa il tuo livello
 
Domanda język polski Risposta język polski
abiotyczne czynniki
inizia ad imparare
czynniki środowiska nieożywionego wpływajace na orgnizm
abscysynowy kwas
inizia ad imparare
hormon roślinny wywołujacy stan spoczynku nasion, a także uczestniczacy w reakcjach na stresy.
absorpcja
inizia ad imparare
1) wchłanianie substancji odżywczych i innych zwiazków przez ścianę przeowdy pokarmowego, naczynia krwionośnego lub limfatycznego; (2) pochłanianie przez chlorofil światła słonecznego podczas fotosyntezy.
absorpcyjne widmo
inizia ad imparare
wykres przedstawiajacy ilość światła o różnej długości fali absorbowanego podczas przechodzenia przez dana substancję.
acetylocholina
inizia ad imparare
ważny neuroprzekaźnik uwalniany przez neurony cholinergiczne, m.in. neurony motoryczne (ruchowe).
acetylokoenzym A, acetylo-CoA
inizia ad imparare
ważny w przemianach metabolicznych zwiazek złożony z dwuweglowej grupy acetylowej połaczonej kowalencyjnie z koenzymem A.
acetylowa grupa
inizia ad imparare
dwuwęglowa grupa będaca reszta kwasu octowego (octanu).
adaptacja
inizia ad imparare
zmiana ewolucyjna zwiększajaca szanse organizmu na przeżycie i wydanie potomstwa w danym środowisku.
adaptacyjna strefa
inizia ad imparare
nowa możliwość ekologiczna dla gatunków pionierskich, niewykorzystywana przez ich przodków; ewolucjoniści stosuja ten termin do wyjaśnienia szlaków ekologicznych ewolucji różnych taksonów.
adenina
inizia ad imparare
zasada purynowa wchodzaca w skład kwasów nukleinowych i ATP.
adenozynotrifosforan
inizia ad imparare
zwiazek organiczny zbudowany z adeniny, rybozy i trzech reszt kwasu fosforoweg, jest głównym nośnimiem energi w komórkach.
adhezja
inizia ad imparare
zdolność łaczenia się powierzchniami dwóch różnych ciał zetkniętych ze soba.
adrenalina, epinefryna
inizia ad imparare
hormon wytwarzany przez rdzeń nadnerczy; stymuluje współczulny (sympatyczny) układ nerwowy.
adrenergiczny neuron
inizia ad imparare
neuron wydzielajacy neuroprzekaźniki: adrenalinę lub noradrenalinę.
aferentny
inizia ad imparare
doprowadzajacy
afotyczna strefa
inizia ad imparare
warstwa oceanu (występujaca poniżej 100 m), do której nie dociera światło.
aklimatyzacja
inizia ad imparare
przystosowanie do zmian sezonowych.
akromegalia
inizia ad imparare
choroba objawiajaca sie m.in. przerostem kończyn, palców, żuchwy, nosa. jej przyczyna jest nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu przez przedni płat przysadki...
akrosomowa reakcja
inizia ad imparare
proces, w wyniku którego akrosom, struktura w postaci czapeczki w szczytowej części główki plemnika, uwalnia enzymy proteolityczne (rozkładajace bialka) i przechodzi inne zmiany umożliwiajace plemnikowi penetracje osłonek jajowych
akson
inizia ad imparare
długa wypustka neuronu przewodzaca impuls nerwowyod ciała komórkowego.
aksopodia
inizia ad imparare
długie, cienkie wypustki cytoplazmatyczne charakterystyczne dla promienionóżek.
aktyna
inizia ad imparare
białko budujace mikrofilamenty (filamenty aktynowe); aktyna w powiazaniu z białkiem miozynâ jest odpowiedzialna za skurcze mięśni
aktynowe filamenty
inizia ad imparare
cienkie filamenty zbudowane głównie z białka aktyny; filamenty aktynowe i miozynowe tworzá włókienka kurczliwe (miofibryle) we włóknach mięśniowych.
aktywacji energia
inizia ad imparare
energia kinetyczna konieczna do zainicjowania reakcji chemicznej (innymi słowy, energia, której trzeba dostarczyć substratom, aby mogły wejść ze sobá w reakcję).
aktywatorowe białko
inizia ad imparare
białko regulatorowe, które po zwiázaniu się z DNA indukuje transkrypcję
aktywne miejsce, centrum aktywne
inizia ad imparare
specyficzny rejon enzymu (zwykle na powierzchni), który wiáże jeden lub więcej substratów i katalizuje reakcję chemicznaá.
aktywny transport (cz I)
inizia ad imparare
transport substancji przez błonę z obszaru o najniższym stężeniu do obszaru o wyższym stężeniu, a więc wbrew gradientowi stężenia.
aktywny transport (cz II)
inizia ad imparare
energi potencjalnej zawartej w gradiencie stężenia nie można wykorzystać do tego transportu, więc wymaga on dodatkowego źródła energii, zwykle w postaci ATP.
akwaporyny
inizia ad imparare
rodzina białek transportujácych zlokalizowanych w błonie komórkowej, ułatwiajá szybki transport czásteczek wody do i z komórki.
albinizm, bielactwo
inizia ad imparare
dziedziczna niezdolność do wytwarzania melaniny, czego skutkiem jest jasne zabarwienie skóry.
albuminy
inizia ad imparare
grupa białek występujáca w większości tkanek zwierzęcych, frakcja białek osocza krwi.
aldehyd
inizia ad imparare
zwiázek chemiczny zawierajácy grupę karbonylowá zwiázaná z conajmniej jednym atomem wodoru.
aldehyd 3-fosfoglicerynowy
inizia ad imparare
ufosforylowany trójwęglowy zwiàzek będàcy ważnym produktem pośrednim w glikozie i cyklu Calvina.
aldosteron
inizia ad imparare
hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy; m.in. stymuluje resorpcję sodu.
alergen
inizia ad imparare
substancja (antygen), która wywołuje reakcję alergicznâ.
alergia
inizia ad imparare
nadwrażliwość na niektóre substancje występujáce w środowisku, objawiajáca się np. katarem, wysypká lub astmâ; a. mogá powodować niektóre środki spożywcze (alergia pokarmowa).
alfa-helisa
inizia ad imparare
rodzaj drugorzędowej struktury łańcucha polipeptydowego, którego helikalne zwinięcie stabilizujá wiázania wodorowe.
alle
inizia ad imparare
alternatywne formy genu zajmujáce to samo miejsce (locus) na chromosomach homologicznych; wywołujá odmienne wykształcenie tej samen cechy.
allele wielokrotne
inizia ad imparare
trzy lub więcej alleli jednego locus genowego (w populacji), np. allele wyznaczajáce grupy krwi układu AB0.
allelopatia
inizia ad imparare
oddziaływanie jednych roślin na inne za pośrednictwem substancji wydzielanych do środowiska, np. przez korzenie lub opadłe liście.
allometryczny wzrost
inizia ad imparare
odmienne tempo wzrostu różnych części ciała w rozwoju osobniczym.
allopoliploid
inizia ad imparare
poliploid, którego chromosomy pochodzá od dwóch gatunków.
allosteryczne miejsce
inizia ad imparare
niezależne od miejsca aktywnego miejsce w czásteczce enzymu, gdzie wiâże sie specyficzna substancja, zmieniajâc w ten sposób kształt i aktywność enzymu.
allosteryczne regulatory
inizia ad imparare
substancje, które wpływajá na funkcje białekprzez wiàzanie siè z ich miejscami allosterycznymi.
alternatywne składanie eksonów
inizia ad imparare
mechanizm genetyczny prowadzácy do powstawania na matrycy jednego genu różnych czásteczek, RNA wskutek odmiennego łàczeni eksonów.
Alveolata
inizia ad imparare
protisty majâcy alweole, spłaszczone pęcherzyki występujáce tuż pod błonâ komórkowâ; obejmujâ bruzdnice, Apicomplexa i orzęski.
alweola
inizia ad imparare
jeden z wielu spłaszczonych pęcherzyków położony tuż pod błoná komórkowá niektórych protistów.
Alzheimera choroba
inizia ad imparare
postępujáca degeneracyjna choroba mózgu charakteryzujáca się formowanie w tkance mózgowej płytek amyloidowych i splotów neurofibrylarnych.
ameba
inizia ad imparare
protist poruszajàcy się za pomocá nibynóżek.
ampfipatyczna czàsteczka
inizia ad imparare
czàsteczka zawierajáca część hydrofilowá i hydrofobowà.
aminoacylo-tRNA
inizia ad imparare
czásteczka złożona z aminokwasu połáczonego z tRNA wiàzaniem konwalencyjnym.
aminokwas
inizia ad imparare
zwiazek organiczny zawierajacy grupę aminowa (-NH2) i karboksylowa (-COOH); aminokwasy połaczone wiazaniami peptydowymi tworza łańcuch polipeptydowy.
aminowa grupa
inizia ad imparare
słabo zasadowa grupa funkcyjna o wzorze -NH2
aminy biogenne
inizia ad imparare
grupa neuroprzekaźników, do której należa noradrenalina, serotonina i dopamina.
aminocenteza
inizia ad imparare
pobranie próbki płynu owodniowego otaczajacego płód w celu uzyskania informacji o jego rozwoju i strukturze genetycznej.
amonifikacja
inizia ad imparare
proces przeksztalcania organicznych zwiazków azotowych w amoniak (NH3) przez niektóre bakterie glebowe (zwane amonifikacyjnymi); amonifikacja jest częścia cyklu azotowego.
amplifikacja genu
inizia ad imparare
proces rozwojowy polegajacy na tym, że pewne komórki wytwarzaja, w wyniku wybiórczej replikacji, liczne kopie określonebo genu, zwiększajac w ten sposób syntezę kodowanego przez niego produktu.
amylaza
inizia ad imparare
enzym rozkładajacy skrobię, obecny np. w ślinie i soku trzustkowym
anabolityczne steroidy
inizia ad imparare
syntetyczne androgeny powodujace wzrost masy mięśni, siły fizycznej, wytrzymałości i agresywności, przy czym jednak wykazuja szkodliwe działanie uboczne, zwiazki te sa często nadużywane.
anabolizm
inizia ad imparare
zespół reakcji metabloicznych, w których wyniku ze zwiazków prostych powstaja złożone, np. magazynujace energię lub będace materiałem budulcowym niezbędnym do wzrostu komórki.
anafaza
inizia ad imparare
stadium mitozy oraz mejozy I i II, w którym chromosomy wędruja do przeciwmych biegunów komórki; anafaza występuje po metafazie i poprzedza telofazę.
anafilaksja
inizia ad imparare
ostra reakcja alergiczna spowodowana uczuleniem na obca substancję.
anafilaksja ogólnoustrojowa
inizia ad imparare
szybka, rozległa reakcja alergiczna, która może doprowadzić do śmierci.
androgen
inizia ad imparare
jakakolwiek substancja nadajaca cechy męskie np. męski hormon płciowy.
anemia sierpowata, niedokrwisość sierpowata
inizia ad imparare
dziedziczna postać anemi polegajacej na nienormalnej budowie łańcuchów beta hemoglobiny; a.s. dziedziczy się jako recesywna cecha autosomalna.
anemia, niedokrwistość
inizia ad imparare
zmiejszenie poziomu hemoglobiny w erytrocytach lub liczby erytrocytów.
aneuploidalność, aneuploidia
inizia ad imparare
aberracja chromosomowa polegajaca na obecności dodatkowego (ych) chromosomu (ów) albo braku jednego lub większej ich liczby.
angiotensyna I
inizia ad imparare
polipeptyd wytwarzany w wyniku działania reniny na białko osocza (angiotensynogen).
angiotensyna II
inizia ad imparare
hormon peptydowy wytwarzany przez działanie na angiotensynę I tzw. enzymu komwertujacego angiotensynę, hormon ten stymuluje wydzielanie aldosteronu przez korę nadnerczy.
animalny biegun
inizia ad imparare
metabolicznie aktywna część (bez żółtka) jaja kręgowców i jeżowców
anion
inizia ad imparare
jon majacy jeden lub więcej ładunków ujemnych np. jon chlorkowy (Cl-) lub hydroksylowy (OH-).
anizogamia
inizia ad imparare
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety różniace sie wielkościa.
antenowy kompleks
inizia ad imparare
kompleks złożony z chlorofilu, barwników dodatkowych oraz zwiazanych z barwnikami białek tworzacy jednostkę pochłaniajaca światło. a.k. występuje w błonach tylakoidów fotoautotroficznych eukariontów.
anterydium, plemnia
inizia ad imparare
wielokomórkowe męskie gametangium (organ płciowy) roślin, w którym powstaja komórki plemnikowe.
antropoidy, małpy właściwe
inizia ad imparare
podrzad naczelnych grupujacy małpy zwierzokształtne, małpy człekokształtne i ludzi.
antropologia molekularna
inizia ad imparare
gałaź nauki zajmujaca się porównaniem materiału genetycznego osobników z regionalnych populacji ludzkich w celu wyjaśnienia pochodzenia i dróg migracji człowieka współczesnego.
antydiuretyczny hormon, wazopresyna
inizia ad imparare
hormon uwalniany przez tylny płat przysadki, komtrolujacy zwrotne wchłanianie wody w nerkach.
antygen
inizia ad imparare
jakakolwiek czasteczka, zwykle białko lub polisacharyd, specyficznie rozpoznawana jako obca przez komorki układu odpornościowego.
antykodon
inizia ad imparare
sekwencja trzech nukleotydów w czasteczce transportujacego RNA (tRNA) komplementarna do sekwencji trzech nukletydów kodonu.
antykoncepcja
inizia ad imparare
jakakolwiek metoda zapobiegajaca zajsciu w ciażę.
antyonkogen
inizia ad imparare
gen (zwany również genem supresorowym transformacji nowotworowej), którego zadaniem jest blokowanie podziału komórki w odpowiedzi na działanie pewnych czynników hamujacych wzrost; mutacja takiego genu może spowodować powstanie komórki rakowej.

Devi essere accedere per pubblicare un commento.