Łacina vol. 2

ignorantia

nieznajomość, brak wiedzy należnej

ignorantia iuris nocet

nieznajomość prawa szkodzi

ignorantia iuris non exculpat

nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności, nie tłumaczy

ignorantia facti non nocet

nieznajomość faktów nie szkodzi; nieznajomość faktów nie może powodować niekorzystnych skutków dla osoby oświadczającej swą wolę (przy error facti w oświadczeniach woli)

glossa

uwaga, komentarz, może być aprobująca lub dezaprobująca

glossa marginalis

uwaga na marginesie

glossa interlinealis

uwaga pomiędzy wierszami

glossa ordinaria

prace średniowiecznych doktorów prawa z uniwersytetu w Bolonii, którzy ponownie opracowali Digesta Justyniana (glossatorzy), zebrane przez Accursiusa

ius ducale

prawo książęce

forum

rynek, sąd

forum Romanum

rynek rzymski, główny plac w starożytnym Rzymie u stóp Kapitolu

forum competens

sąd kompetentny do orzekania w danej sprawie

forum contractus

miejsce zawierania czynności prawnej (chodzi o sąd właściwy dla miejsca zawarcia kontraktu)

forum delicti commissi

sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa

forum originis

miejsce pochodzenia

forum domicilli

miejsce zamieszkania (pobytu); może być stałe lub czasowe

forum rei sitae

miejsce położenia rzeczy, o którą toczy się spór

forum solutionis

miejsce spełnienia świadczenia, zobowiązania

forum soluti contractus

miejscu uwolnienia się ze zobowiązania do wypełnienia kontraktu

forum hereditatis

miejsce ostatniego pobytu (przed śmiercią)

forum liberum

sąd, który można wybrać (w prawie targowym)

loca forensia

miejsce sprawowania sądu (równoznaczne z kompetentnością sądu)

census fori

opłata sądowa (dosł. targowa)

privilegium fori

przywilej sądowy dla poszczególnych stanów

praescriptio fori

zarzut niewłaściwego sądu (sąd nie jest kompetentny do orzekania w danej sprawie)

actor sequitur forum rei

"powód idzie na sąd pozwanego" - tzn. powód składa powództwo w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania pozwanego

formula processus

formuła procesu

ecclesia vivit lege Romana

Kościół żyje (w znaczeniu posługuje się) prawem rzymskim

causae spirituales

sprawy duchowne, wiary

causae saeculares

sprawy świeckie

lex perfecta

norma opatrzona sankcją nieważności

lex plus quam perfecta

norma opatrzona sankcją nieważności i sankcją karną

lex minus quam perfecta

norma opatrzona sankcją represyjną (karną)

lex imperfecta

norma prawna pozbawiona sankcji

praeter legem (in fraudem legis)

działanie w celu obejścia ustawy

contra legem

działanie wbrew/przeciw ustawie

iuxta legem

działanie zgodne z ustawą

ratio legis

cel ustawy

ubi eadem legis ratio, ibi eadem disposito

gdzie taki sam cel ustawy, tam takie samo sformułowanie (zasada dobrego prawodawcy)