Gospel st. John 11

Now a certain [man] was sick, [named] Lazarus, of Bethany, the town of Mary and her sister Martha.

Był pewien chory, Łazarz z Betanii, z miejscowości Marii i jej siostry Marty.

(It was [that] Mary who anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair, whose brother Lazarus was sick.)

Maria zaś była tą, która namaściła Pana olejkiem i włosami swoimi otarła Jego nogi. Jej to brat Łazarz chorował.

Therefore his sisters sent to him, saying, Lord, behold, he whom thou lovest is sick.

Siostry zatem posłały do Niego wiadomość: Panie, oto choruje ten, którego Ty kochasz.

When Jesus heard [that], he said, This sickness is not to death, but for the glory of God, that the Son of God may be glorified by it.

Jezus usłyszawszy to rzekł: Choroba ta nie zmierza ku śmierci, ale ku chwale Bożej, aby dzięki niej Syn Boży został otoczony chwałą.

Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.

A Jezus miłował Martę i jej siostrę, i Łazarza.

When therefore he had heard that he was sick, he abode two days still in the same place where he was.

Mimo jednak że słyszał o jego chorobie, zatrzymał się przez dwa dni w miejscu pobytu.

Then after that he saith to [his] disciples, Let us ho into Judea again.

Dopiero potem powiedział do swoich uczniów: Chodźmy znów do Judei.

[His] disciples say to him, Master, the Jews of late sought to stone thee; and goest thou thither again?

Rzekli do Niego uczniowie: Rabbi, dopiero co Żydzi usiłowali Cię ukamienować i znów tam idziesz?

Jesus answered, Are there not twelve hours in the day? If any man walketh in the day, he stumbleth not, because he seeth the light of this world.

Jezus im odpowiedział: Czyż dzień nie liczy dwunastu godzin? Jeżeli ktoś chodzi za dnia, nie potknie się, ponieważ widzi światło tego świata.

But if a man walketh in the night, he stumbleth, because there is no light in him.

Jeżeli jednak ktoś chodzi w nocy, potknie się, ponieważ brak mu światła.

These things he said: and after that he saith to them, Our friend Lazarus sleepeth; but I go that I may awake him out of sleep.

To powiedział, a następnie rzekł do nich: Łazarz, przyjaciel nasz, zasnął, lecz idę, aby go obudzić.

Then said his disciples, Lord, if he sleepeth he will do well.

Uczniowie rzekli do Niego: Panie, jeżeli zasnął, to wyzdrowieje.

Now Jesus spoke of his death: but they thought that he had spoken of taking rest in sleep.

Jezus jednak mówił o jego śmierci, a im się wydawało, że mówi o zwyczajnym śnie.

Then said Jesus to them plainly, Lazarus is dead.

Wtedy Jezus powiedział im otwarcie: Łazarz umarł,

And I am glad for your sakes that I was not there, to the intent ye may believe; nevertheless, let us go to him.

ale raduję się, że Mnie tam nie było, ze względu na was, abyście uwierzyli. Lecz chodźmy do niego.

Then said Thomas, who is called Didymus, to his fellow-disciples, Let us also go, that we may die with him.

Na to Tomasz, zwany Didymos, rzekł do współuczniów: Chodźmy także i my, aby razem z Nim umrzeć.

Then when Jesus came, he found that he had lain in the grave four days already.

Kiedy Jezus tam przybył, zastał Łazarza już do czterech dni spoczywającego w grobie.

(Now Bethany was nigh to Jerusalem, about fifteen furlongs distant.)

A Betania była oddalona od Jerozolimy około piętnastu stadiów

And many of the Jews came to Martha and Mary, to comfort them concerning their brother.

i wielu Żydów przybyło przedtem do Marty i Marii, aby je pocieszyć po bracie.

Then Martha, as soon as she heard that Jesus was coming, went and met him: but Mary sat in the house.

Kiedy zaś Marta dowiedziała się, że Jezus nadchodzi, wyszła Mu na spotkanie. Maria zaś siedziała w domu.

Then said Martha to Jesus, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.

Marta rzekła do Jezusa: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.

But I know that even now, whatever thou wilt ask of God, God will give [it] thee.

Lecz i teraz wiem, że Bóg da Ci wszystko, o cokolwiek byś prosił Boga.

Jesus saith to her, Thy brother shall rise again.

Rzekł do niej Jezus: Brat twój zmartwychwstanie.

Martha saith to him, I know that he will rise again in the resurrection at the last day.

Rzekła Marta do Niego: Wiem, że zmartwychwstanie w czasie zmartwychwstania w dniu ostatecznym.

Jesus said to her, I am the resurrection, and the life: he that believeth in me, though he were dead, yet shall he live:

Rzekł do niej Jezus: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie.

And whoever liveth, and believeth in me, shall never die. Believest thou this?

Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki. Wierzysz w to?

She saith to him, Yes, Lord, I believe that thou art the Christ, the Son of God, who was to come into the world.

Odpowiedziała Mu: Tak, Panie! Ja wciąż wierzę, żeś Ty jest Mesjasz, Syn Boży, który miał przyjść na świat.

And when she had so said, she went and called Mary her sister secretly, saying, The Master is come, and calleth for thee.

Gdy to powiedziała, odeszła i przywołała po kryjomu swoją siostrę, mówiąc: Nauczyciel jest i woła cię.

As soon as she heard [that], she arose quickly, and came to him.

Skoro zaś tamta to usłyszała, wstała szybko i udała się do Niego.

Now Jesus had not yet come into the town, but was in that place where Martha met him.

Jezus zaś nie przybył jeszcze do wsi, lecz był wciąż w tym miejscu, gdzie Marta wyszła Mu na spotkanie.

The Jews then who were with her in the house, and comforted her, when they saw Mary that she rose hastily, and went out, followed her, saying, She goeth to the grave to weep there.

Żydzi, którzy byli z nią w domu i pocieszali ją, widząc, że Maria szybko wstała i wyszła, udali się za nią, przekonani, że idzie do grobu, aby tam płakać.

Then when Mary had come where Jesus was, and saw him, she fell down at his feet, saying to him, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.

A gdy Maria przyszła do miejsca, gdzie był Jezus, ujrzawszy Go upadła Mu do nóg i rzekła do Niego: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.

When Jesus therefore saw her weeping, and the Jews also weeping who came with her, he groaned in the spirit, and was troubled;

Gdy więc Jezus ujrzał jak płakała ona i Żydzi, którzy razem z nią przyszli, wzruszył się w duchu, rozrzewnił i zapytał: Gdzieście go położyli?

And said, Where have ye laid him? They say to him, Lord, come and see.

Odpowiedzieli Mu: Panie, chodź i zobacz.

Jesus wept.

Jezus zapłakał.

Then said the Jews, Behold how he loved him!

A Żydzi rzekli: Oto jak go miłował!

And some of them said, Could not this man, who opened the eyes of the blind, have caused that even this man should not have died?

Niektórzy z nich powiedzieli: Czy Ten, który otworzył oczy niewidomemu, nie mógł sprawić, by on nie umarł?

Jesus therefore again groaning in himself, cometh to the grave. It was a cave, and a stone lay upon it.

A Jezus ponownie, okazując głębokie wzruszenie, przyszedł do grobu. Była to pieczara, a na niej spoczywał kamień.

Jesus said, Take ye away the stone. Martha, the sister of him that was dead, saith to him, Lord, by this time his body is offensive: for he hath been [dead] four days.

Jezus rzekł: Usuńcie kamień. Siostra zmarłego, Marta, rzekła do Niego: Panie, już cuchnie. Leży bowiem od czterech dni w grobie.

Jesus saith to her, Said I not to thee, that if thou wouldest believe, thou shouldest see the glory of God?

Jezus rzekł do niej: Czyż nie powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz chwałę Bożą? Usunięto więc kamień.

Then they took away the stone [from the place] where the dead was laid. And Jesus lifted up [his] eyes, and said, Father, I thank thee that thou hast heard me:

Jezus wzniósł oczy do góry i rzekł: Ojcze, dziękuję Ci, żeś mnie wysłuchał.

And I knew that thou hearest me always: but because of the people who stand by, I said [it], that they may believe that thou hast sent me.

Ja wiedziałem, że mnie zawsze wysłuchujesz. Ale ze względu na otaczający Mnie lud to powiedziałem, aby uwierzyli, żeś Ty Mnie posłał.

And when he had thus spoken, he cried with a loud voice, Lazarus, come forth.

To powiedziawszy zawołał donośnym głosem: Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!

And he that was dead came forth, bound hand and foot with grave-clothes: and his face was bound about with a napkin. Jesus saith to them, Loose him, and let him go.

I wyszedł zmarły, mając nogi i ręce powiązane opaskami, a twarz jego była zawinięta chustą. Rzekł do nich Jezus: Rozwiążcie go i pozwólcie mu chodzić.

Then many of the Jews who came to Mary, and had seen the things which Jesus did, believed on him.

Wielu więc spośród Żydów przybyłych do Marii ujrzawszy to, czego Jezus dokonał, uwierzyło w Niego.

But some of them went to the Pharisees, and told them what things Jesus had done.

Niektórzy z nich udali się do faryzeuszów i donieśli im, co Jezus uczynił.

Then the chief priests and the Pharisees convened a council, and said, What do we? for this man performeth many miracles.

Wobec tego arcykapłani i faryzeusze zwołali Wysoką Radę i rzekli: Cóż my robimy wobec tego, że ten człowiek czyni wiele znaków?

If we let him thus alone, all [men] will believe on him: and the Romans will come, and take away both our place and nation.

Jeżeli Go tak pozostawimy, to wszyscy uwierzą w Niego, i przyjdą Rzymianie, i zniszczą nasze miejsce święte i nasz naród.

And one of them, [named] Caiaphas, being the high priest that same year, said to them, Ye know nothing at all,

Wówczas jeden z nich, Kajfasz, który w owym roku był najwyższym kapłanem, rzekł do nich: Wy nic nie rozumiecie i nie bierzecie tego pod uwagę,

Nor consider that it is expedient for us, that one man should die for the people, and that the whole nation perish not.

że lepiej jest dla was, gdy jeden człowiek umrze za lud, niż miałby zginąć cały naród.

And this he spoke not of himself: but being high priest that year, he prophesied that Jesus should die for that nation;

Tego jednak nie powiedział sam od siebie, ale jako najwyższy kapłan w owym roku wypowiedział proroctwo, że Jezus miał umrzeć za naród,

And not for that nation only, but that also he should assemble in one the children of God that were scattered abroad.

a nie tylko za naród, ale także, by rozproszone dzieci Boże zgromadzić w jedno.

Then from that day forth they took counsel together to put him to death.

Tego więc dnia postanowili Go zabić.

Jesus therefore walked no more openly among the Jews; but went thence to a country near to the wilderness, into a city called Ephraim, and there continued with his disciples.

Odtąd Jezus już nie występował wśród Żydów publicznie, tylko odszedł stamtąd do krainy w pobliżu pustyni, do miasteczka, zwanego Efraim, i tam przebywał ze swymi uczniami.

And the Jews' passover was nigh at hand: and many went out of the country to Jerusalem before the passover, to purify themselves.

A była blisko Pascha żydowska. Wielu przed Paschą udawało się z tej okolicy do Jerozolimy, aby się oczyścić.

Then they sought for Jesus, and spoke among themselves, as they stood in the temple, What think ye, that he will not come to the feast?

Oni więc szukali Jezusa i gdy stanęli w świątyni, mówili jeden do drugiego: Cóż wam się zdaje? Czyżby nie miał przyjść na święto?

Now both the chief priests and the Pharisees had given a commandment, that, if any man knew where he was, he should show [it], that they might take him.

Arcykapłani zaś i faryzeusze wydali polecenie, aby każdy, ktokolwiek będzie wiedział o miejscu Jego pobytu, doniósł o tym, aby Go można było pojmać.