kalendarium 1989

7 stycznia 1989

Zmarł cesarz Japonii Hirohito, panujący w Japonii od 1926 r., tym samym był najdłużej panującym cesarzem w historii tego państwa.

16-18 stycznia 1989

Druga część obrad X Plenum KC PZPR, na której zapadła decyzja o zgodzie na rozpoczęcie rokowań ze stroną opozycyjną podczas obrad Okrągłego Stołu.

27 stycznia 1989

W podwarszawskiej Magdalence strona rządowa i opozycyjna ustaliły termin rozpoczęcia oraz zakres tematyki obrad Okrągłego Stołu.

6 lutego 1989

Rozpoczęły się trwające do 5 kwietnia obrady Okrągłego Stołu. Powołano zespoły do spraw reform politycznych, gospodarki, polityki społecznej oraz pluralizmu związkowego.

15 lutego 1989

Oddziały Armii Radzieckiej opuściły Afganistan.

24 marca 1989

Tankowiec Exxon Valdez po zderzeniu ze skałami w Zatoce Księcia Williama u wybrzeży Alaski uległ rozszczelnieniu. Wyciek ropy z tankowca spowodował jedną z największych katastrof ekologicznych w historii. W jej wyniku zanieczyszczeniu uległo 1900 km linii brzegowej Alaski.

7 kwietnia 1989

Sejm, zmieniając zapis w konstytucji, przywrócił instytucję Senatu (wyższej Izby Parlamentu) i prezydenta, zmianie uległa też ordynacja wyborcza.

15 kwietnia 1989

Manifestacja studencka na placu Tiananmen (Plac Niebiańskiego Spokoju) w Pekinie krwawo stłumiona przez wojsko na rozkaz władz Chińskiej Republiki Ludowej. Według różnych szacunków liczba ofiar sięgnęła nawet 5 tysięcy, liczba rannych 10 tysięcy.

17 kwietnia 1989

Ponowna legalizacja i rejestracja Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" po wcześniejszym uznaniu tej organiz

23 kwietnia 1989

Ustalenie list kandydatów do Sejmu i Senatu.

5 maja 1989

Prezydent George Bush przyjął opozycjonistę Jacka Kuronia, który przedstawił prezydentowi sytuację w Polsce i zasygnalizował potrzebę pomocy ze strony USA.

5 maja 1989

Krajowa Konferencja Delegatów PZPR potępiła stalinizm w Polsce.

8 maja 1989

Janos Kadar został usunięty ze składu KC Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej i z funkcji przewodniczącego partii.

10 maja 1989

Lech Wałęsa odebrał Europejską Nagrodę Praw Człowieka.

11 maja 1989

Podczas wizyty w Polsce, prezydent Włoch, Francesco Cossiga, spotkał się na terenie ambasady włoskiej z opozycjonistami Lechem Wałęsą, Bronisławem Geremkiem, Tadeuszem Mazowieckim, Witoldem Trzeciakowskim.

16 maja 1989

Michaił Gorbaczow przybył z czterodniową wizytą do Pekinu. Była to pierwsza od 30 lat wizyta przywódcy radzieckiego w Chinach.

17 maja 1989

Sejm uchwalił ustawę w stosunku państwa do Kościoła katolickiego.

4 czerwca 1989

Pierwsze częściowo wolne wybory parlamentarne w powojennej historii Polski. Frekwencja wyniosła 62%. Kandydaci "Solidarności" zdobyli 160 ze 161 przewidzianych dla nich w Sejmie miejsc, w Senacie 92 ze 100 możliwych do zdobycia mandatów senatorskich.

23 czerwca 1989

Utworzenie Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego (OKP) pod przewodnictwem Bronisława Geremka.

4 lipca 1989

Inauguracyjne posiedzenie Sejmu i Senatu. Marszałkiem Sejmu został wybrany Mikołaj Kozakiewicz, Marszałkiem Senatu Andrzej Stelmachowski.

9-13 lipca 1989

Podróż prezydenta Stanów Zjednoczonych Georga Busha do Polski i Węgier w celu poparcia programu reform prowadzonych w tych państwach.

17 lipca 1989

Polska i Watykan wznowiły stosunki dyplomatyczne zerwane przez stronę polską w 1945 r.

19 lipca 1989

Zgromadzenie Narodowe wybrało stosunkiem głosów 270 głosów za, 233 przeciw, (wstrzymujących się 34) Wojciecha Jaruzelskiego na Prezydenta PRL.

19 lipca 1989

W Londynie zmarł Kazimierz Sabbat, Prezydent RP na uchodźstwie. Funkcję Prezydenta na uchodźstwie przejął Ryszard Kaczorowski.

29 lipca 1989

Wojciech Jaruzelski zrzekł się funkcji I sekretarza KC PZPR w związku z wyborem na prezydenta. I sekretarzem KC PZPR został Mieczysław F. Rakowski, który z kolei zrzekł się stanowiska premiera.

1 sierpnia 1989

Uwolnienie cen artykułów spożywczych, będące efektem uchwały Sejmu o urynkowieniu gospodarki, czego elementem było zniesienie kartek na mięso.

2 sierpnia 1989

Czesław Kiszczak, zastępując Mieczysława f. Rakowskiego, podjął nieudaną próbę sformowania rządu.

17 sierpnia 1989

Przywódcy NSZZ Solidarność, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego zapowiedzieli utworzenie koalicji.

24 sierpnia 1989

Sejm, na wniosek prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego, powołał Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko Premiera (zastąpił Czesława Kiszczaka).

4 września 1989

Mieczysław Rakowski, Tadeusz Mazowiecki i Marian Orzechowski uczestniczyli w rozmowach na temat obsady rządu Tadeusza Mazowieckiego.

7 września 1989

Janusz Onyszkiewicz został przyjęty przez premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher, która zwróciła się do USA, Francji i RFN z prośbą o pomoc zagraniczną dla Polski.

12 września 1989

Sejm, 402 głosami za przy 12 wstrzymujących się, powołał koalicyjny rząd Tadeusza Mazowieckiego (12 ministrów z OKP, 5 z PZPR, 4 z ZSL, 3 z SD).

27 września 1989

Czesław Miłosz, laureat Nagrody Nobla, odebrał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego i spotkał się z Lechem Wałęsą.

28 września 1989

Powstało Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe z przewodniczącym Wiesławem Chrzanowskim.

3 października 1989

Z wizytą do Polski przybyła hiszpańska para królewska – Juan Carlos i królowa Sofia.

12 października 1989

Prokurator Generalny PRL zwrócił się z prośbą do Prokuratora Generalnego ZSRR o wszczęcie śledztwa w sprawie Katynia, Ostaszkowa i Starobielska oraz procesu szesnastu.

12 października 1989

Mieczysław Rakowski i Michaił Gorbaczow odbyli rozmowę o stosunkach między Polską a ZSRR.

18 października 1989

Erich Honecker, dotychczasowy I sekretarz Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności (SED) w NRD, ustąpił ze stanowiska. Zastąpił go Egon Krenz.

23 października 1989

Na Węgrzech ogłoszono koniec rządów komunistycznych i proklamowano demokratyczną Republikę Węgierską.

7 listopada 1989

Rząd Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD) ustąpił, podał się do dymisji.

9 listopada 1989

Rozpoczęło się burzenie muru berlińskiego – symbolu podziału Europy powstałego w 1961 r., oddzielającego Niemcy wschodnie i zachodnie w okresie zimnej wojny.

13 listopada 1989

Teodor Żiwkow ustąpił z funkcji przewodniczącego Komunistycznej Partii Bułgarii. Trzy dni później ustąpił również z funkcji Przewodniczącego Rady Państwa.

26 listopada 1989

Kambodżę opuściły ostatnie oddziały wietnamskie. Rozpoczęły się rozmowy przywódców oddziałów partyzanckich i polityków przebywających dotąd na wygnaniu.

1 grudnia 1989

Papież Jan Paweł II spotkał się z prezydentem ZSRR Michaiłem Gorbaczowem.

16 grudnia 1989

W Rumunii wybuchło powstanie skierowane przeciwko jej przywódcy, komunistycznemu dyktatorowi Nicolae Ceausescu.

17 grudnia 1989

Wicepremier i minister finansów Leszek Balcerowicz przedstawił w Sejmie podstawowe założenia nowego programu gospodarczego.

25 grudnia 1989

Rumuński dyktator Nicolae Caeusescu i jego żona Elena zostali rozstrzelani. Był to jedyny przypadek tak drastycznego zakończenia rządów w państwie byłego bloku wschodniego.

28 grudnia 1989

Sejm przyjął ustawy zmieniające ustrój gospodarczy państwa i będące elementem tzw. planu gospodarczego Leszka Balcerowicza, nazwanego później od nazwiska jego twórcy planem Balcerowicza. Zakładał on m.in. przeprowadzenie postępowania upadłościowego wobec przedsiębiorstw nierentownych, likwidował państwowy monopol w handlu zagranicznym, ustalał sztywny kurs złotego do dolara.

29 grudnia 1989

Sejm PRL dokonał nowelizacji konstytucji z 1976 r. – skreślony został wstęp i pierwsze dwa rozdziały, nazwę państwa zmieniono na Rzeczpospolitą Polską, formułę o państwie socjalistycznym zastąpiono sformułowaniem o państwie demokratycznym.

29 grudnia 1989

Prezydentem Czechosłowacji wybranym przez Zgromadzenie Narodowe został Vaclav Havel – pisarz, dramaturg, działacz antykomunistycznej opozycji.