biowyk2011

wszechświat powstał

14 mld lat temu

galaktyki

10 mld lat temu

układ słoneczny

4,6 mld lat temu

życie

3,5 mld lat temu

nadkrólestwo

eucaryota

królestwo

zwierzęta

podkrólestwo

tkankowce

typ

strunowce

podtyp

kregowce

gromada

ssaki

podgromada

łożyskowce

rząd

naczelne

kręgowce

posiadają szkielet wewnętrzny i charakteryzują się dwuboczną symetrią ciała

ssaki

okres życia płodowego, charakterystyczny rozwój ośrodkowego układu nerwowego oraz udoskonalone wewnatrzustrojowe mechanizmy regulacyjne

naczelne

charakteryzują się intensywnym rozwojem mózgowia zarówno pod względem anatomicznym i czynnościowym, budową kośćca, specjalnym ukształtowaniem czaszki, obecnością obojczyka w pasie barkowym, chwytnoscią kończyn, specjalnym typem uzębienia, jedną parą sutek u samic, płaskimi paznokciami

podrząd

antropoidy

nadrodzina

człekokształtne hominoidea

rodzina

człowiekowate hominidae

człowiekowate

dwie nogi, pionowa postawa ciała, wygięty kręgosłup

podrodzina

Hominine

plemię

homini

rodzaj

człowiek

ogr.wg. Pereta

organizm żywy to potencjalnie zdolny do samoodtwarzania się otwarty układ sprzężonych reakcji biochemicznych katalizowanych kolejno i prawie izotermicznie przez złożone katalizatory swoiste produkowane przez ten układ

sedlaka

układ białkowych półprzewodników regenerowanych w wyniku przemiany materii.

kadłubowskiego

ustroje żywe to układy regulacji ultrastabilnej samoodtwarzające sie w sposób ciągły wykazujące okresowo wzrost informacji w zależności od przekazywanego przez nie programu

krzywa działania czynników chemicznych jako parabola

stawonogi kręgowce

nadkompersacja

działanie mechanizmów zależnych od zagęszczenia powoduje, że liczebność osobników przeżywających spada wraz ze wzrostem początkowej liczebności populacji

podkompensacja

liczebność osobnków rośnie. Procesy zależne od zagęszczenia nie są dość sprawne, by powstrzymać tempo wzrostu populacji na poziomie odpowiedniej ilości dostarczonych zasobów środowiska.

przetwarzanie analogowe

odbywa się m.in. za uczestnictwem hormonów, których stężenie warunkuje odpowiednią ilość informacji, np. mamy bodziec w postaci kwaśnej treści pokarmowej dwunastnicy, działa on na komórkę wydzielniczą błony śluzowej, pojawia się sekretyna, ona pobudza część wydzielniczą trzustki do produkcji soku trzustkowego

przetwarzanie cyfrowe

ucisk na skórę, receptory ciała blaszkowate, dalej włókna dośrodkowe do ciała komórki nerwowej, od ciała impuls do efektora.

przetwarzanie analogowo- cyfrowe

bodźcem może być wzrost ciśnienia osmotycznego osocza; pobudza on osmodetektory, w których idzie impuls nerwowy do neuronu neurosekrecyjnego; impuls nerwowy do wydzielania wazopresyny

z kompaktora i regulatorów skłda się

układ regulujący

kompaktor

porównuje to, co jest normą, z tym, co dochodzi do organizmu, czyli prównuje sygnał So z sygnałem Sr, który dochodzi od układu regulowanego

przetwornik pamięci to

układ adaptujacy

choroby z zaburzenia reguł ekologicznych

 zatrucia  alergie  nowotwory  wady rozwojowe

choroby z zaburzeniami przemiany materii

 otyłość  miażdżyca  cukrzyca  choroby wieńcowe

przeciążenie układu nerwowego

 nerwice  zaburzenia psychiczne  nadciśnienie  choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

choroby zawodowe

 choroby narządów ruchu  zatrucia  pylice  alergie  choroba popromienna  choroba wibracyjna  głuchota

choroby jatrogenne

związane z działalnością medyczną; wszystkie następstwa np. przewlekłego stosowania aldosteronu; niepotrzebne branie antybiotyku; immunosupresja związana z przeszczepem; przenoszone na rękach personelu

choroby zakaźne rozwijających się

 gruźlica  trąd  cholera  żółta febra  dżuma  czerwonka

choroby inwazyjne rozwijających się

 malaria=zimnica  schistosomozy  leiszmaniozy  amebozy  filiariozy  glistnice  włosogłówczyca  tęgoryjczyca  tasiemczyce

współczynnik zachorowalności

to są nowe przypadki chorób w określonym czasie

współczynnik chorobowości

stare i nowe przypadki chorób

współczynnik śmiertelności

zgony z powodu konkretnych chorób

pasożyt bezwzględny

(pasożytnictwo niezbędne do zakończenia okresu lub okresów rozwoju osobniczego, np. bruzdogłowiec)

pasożyt stały

(prowadzi pasożytniczy tryb życia przez cały okres rozwoju osobniczego, np. włosień)

pasożyt okresowy

(związany z żywicielem w pewnym okresie swego rozwoju, np. tęgoryjec)

pasożyt czasowy

styka się jednorazowo lub wielorazowo z żywicielem na krótko, np. pchła

monokseniczny

związany z jednym gatunkiem żywiciela, np. owsik)

polikseniczny

żyje w osobnikach wielu gatunków, np. włosień

pasożyt kosmopolityczny

(praktycznie na całej kuli ziemskiej, np. glista

żywiciel ostateczny

w nim pasożyt rozmnaża się płciowo, np. człowiek dla bruzdogłowca

żywiciel pośredni

org nie rozwija się w nim płciowo, np. skorupiak i ryba dla bruzdogłowca

intensywność

liczebność populacji w żywicielu

człowiek jest żywicielem

ponad stu rodzajów pasożytów i ponad 400 gatunków grzybów.

zarodźcem jest zarażonych

2.5 mld osób

rzęsistek pochwowy

2 mld osób

Toxoplasma

1.5 mld

glista ludzka

1.4 mld

tęgoryjec dwunastnicy

900 mln

pełzaki

500 mln

schistosoma

250 mln

lambia

200 mln

filoralis

200 mln

świdrowce

150 mln

węgorek jelitowy

100 mln

obowiązek sanepidowy

bąblowica i wągrzyca, lamblioza, kryptosporydioza, toksoplazma wrodzona, włośnica i zimnica

zapadalność na bąblowice

0,09/ 100000 (głównie podlaskie 1,34)

włośnica

0,13/100000 (wielkopolskie 1,99)

zimica

0.09/ 100000 (36 przypadków, 11 zgonów, 4 lekarze)

świerzb wg rocznika

29,1/100000

najczęstsze u dzieci

owsica, lamblioza, włosogłówczyca, pełzakowica, glistnica.

dermatomykozy

11.6 / 100000

kandydozy

1,52 / 100000

inne

4,7/ 100000

największe zarażenie grzybami

oiom, onkologia

najmniejsze zarażenie grzybami

położnictowo

choroby którym sprzyja hodowla zwierząt

włosień, bąblowiec, toksoplazma, grzybice

choroby, zbiorników wodnych

Niebezpieczeństwem jest namnażanie się pełzaków wolnożyjących z rodzaju Naegleria, które wywołują zmiany w OUN i stanowią zagrożenia dla życia człowieka. Przykład: okolice Ślesina., schistosomoza, ortocerkoza, malaria

przegęszczenie populacji

malaria, trypanosomoza- przywleczone, lambioza, owsica

schistosomoza

związana jest z zanieczyszczaniem przez ludzi swoimi odchodami wody, która ściekami może płynąć do rzek i zarażać pasożytami;

echinokokoza

w niektórych krajach do garbowania skóry wykorzystuje się wywar z dodatkiem kału psa; bąblowiec!

cysticerkoza

hodowanie świń w niehigieniczcnych warunkach.

zarażenie egzogenne

od personelu, innych chorych

zarażenia endogenne

własna mikroflora chorego którą miał lub stał się nosicielem

czynniki etiologicczne

gronkowiec złocisty 2. grankowce koalazoujemne 3. pałeczka ropy błękitnej 4. grzyby z rodzaju Candida

c. tropicans c. glebrata, c. krusei

oporne na leki

rhizopus sp mucor sp

zygomykoza- tydzień *

choroba klimatyzacyjna

Wiążą się z tym czynniki szkodliwe biotyczne: grzyby pleśniowe Fusarium, Cladosporium, Penicillum i Pulularia, toksyczne zapalenia płuc, nawracające infekcje dróg oddechowych, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych i astma oskrzelowa.

program Torch

międzynarowody program zapobiegania zarażeniom wrodzonym; nazwa tego prgramu od T – Toxoplasma, od O – other (Plasmodium i Trypanosoma), R – Rubivirus, C – Cytomegalovirus, H – Herpes Simplex virus. Jeżeli płód ulegnie zarażeniu w czasie ciąży, może dojść do jego hipotrofii, dalej wcześniactwa, małogłowia, wodogłowia; mogą występować zwapnienia śródmózgowe, zapalenie siatkówki i/lub naczyniówki, małoocze, zaćma, powiększenie wątroby i/lub śledziony, wady wrodzone np. serca, niedokrwistość, wybro

gatunki pasożytnicze AIDS

Toxoplasma, Cryptosporidium, Isospora, Leishmania

grzyba przy AIDS

Mucor, Candida, Cryptococcus, Apergillus, Penicillium, Trichosporon. Miejsca naczęstszych zmian poszczególnych patogenów:  ośrodkowy układ nerwowy: Toxoplasma, Cryptococcus, Aspergillus