zwierzaki

kinetoplast

u kinetoplastów; organellum umiejscowione u nasady wici, odpowiedzialne za udział w procesach energetycznych związanych z ruchem wici

makronukleus

duży, poliploidalny organ w aparacie jądrowym sterujący czynnościami komórki

mikronukleus (2n)

w aparacie jądrowym, np. u pantofelka stanowi rodzaj archiwum informacji genetycznej i uczestniczy w procesie płciowym

cytostom

obszar błony komórkowej orzęska bez rzęsek; tylko w jego obrębie może dojść do tworzenia się wodniczek pokarmowych i zachodzenia endocytozy

cytopyge

obszar u orzęsków bez rzęsek; komórkowy utwór wydalniczy (nibyodbyt)

alweole

pęcherzyki otoczone błoną, wchodzące w skład pelikuli pantofelka; uczestniczą w regulacji zawartości wody i soli mineralnych oraz stabilizują powierzchnię pelikuli

sporozoit

forma inwazyjna zarodźca malarii, wprowadzania do krwiobiegu człowieka (żywiciel pośredni) wraz z śliną samicy komara widliszka

schizogonia

rozmnażanie przez podział polegający na wielokrotnym podziale jądra komórkowego i rozpadzie osobnika macierzystego (schizont) na tyle osobników potomnych (merozoity) ile powstało jąder

ookineta

zygota protistów zwierzęcych (wiciowców pasożytniczych); ruchliwa, wykazująca zdolność przenikania przez tkanki (np. u samicy komara widliszka przenika z wnętrza jelita na jego zewnętrzną ścianę

ontogeneza

cykl życiowy każdego osobnika zwierzęcego od powstania (czyli utworzenia zygoty w procesie zapłodnienia) aż do jego śmierci. Dzieli się na 2etapy: embrionalny i postembionalny

partenogeneza (dzieworództwo)

odmiana rozmnażania traktowana najczęściej jako płciowa (obecność gamety) pomimo braku zapłodnienia; polega na rozwoju org. potomnych z komórki jajowej bez udziału plemnika

bruzdkowanie

wielokrotne podziały zygoty, w wyniku których powstają blastomery

morula

średnio-zaawansowane stadium stadium bruzdkowania poprzedzające wytworzenie jamy blastuli

spongocel

obszerna jama wewnętrzna gąbek, nazwana również jamą pragastralną

mezoglea

galaretowata, koloidalna wydzielina komórek pomiędzy dwoma warstwami komórek tworzących ścianę u gąbek

pinakocyty

komórki okrywające tworzące zewnętrzną warstwę ściany gąbek; są wieloboczne, płaskie i pełnią funkcje nabłonka okrywającego (między nimi i wewnątrz - liczne otwory wlotowe kanałów)

choanocyty

komórki kołnierzykowe tworzące wewnętrzną warstwę ściany gąbek; są wyposażone w wici, których ruch zapewnia przepływ wody i umożliwia wychwytywanie pokarmu

amebocyty

pełzakowate komórki znajdujące się w mezoglei; uczestniczące w trawieniu pokarmu

komórki totipotencjalne

komórki zdolne do różnicowania się w każdy inny rodzaj komórek

spongina

substancja organiczna o charakterze białkowym budująca włókna, które wraz z mineralnymi igłami tworzą szkielet wewnętrzny gąbek (w mezoglei).

gemmula

pączek wewnętrzny; kulista forma przetrwalnikowa służąca rozmnażaniu bezpłciowemu u gąbek

pragęba

otwór we wczesnym stadium rozwoju zarodka prowadzący do zawiązka jelita -prajelita

blastocel

pierwotna jama ciała

celoma

wtórna jama ciała

metameria (segmentacja ciała)

u zwierząt pierwoustych celomatycznych podział ciała na odcinki o podobnym planie budowy

efyry

postać młodych meduz oderwanych z ciała polipa w procesie strobilizacji

ropalia (ciałka brzeżne)

zbudowane z komórek zmysłowych epidermy, osadzone w obwodowej części parasola meduz; zawierają narządy równowagi (statocysty) i skupiska komórek światłoczułych (oczka)

knidocyl

wyrostek czuciowy w komórce parzydełkowej; jego podrażnienie powoduje wyrzut nici i wypłynięcie obezwładniającego płynu

polimorfizm

specjalizacja poszczególnych polipów, żyjących w kolonii; u stułbiopławów

planula

orzęsiona larwa wolno-pływająca, charakterystyczna dla parzydełkowców

żółtniki

charakterystyczne narządy układu rozrodczego przywr i tasiemców; wytwarzają substancje odżywcze dla zapłodnionych jaj, ubogich w żółtko

radbity

struktury nabłonka wirków w kształcie pręcików; pełnią funkcję obronne lub wykorzystywane podczas zdobywania pokarmu (wyrzucane na zewnątrz ciała w razie jego podrażnienia)

syncytium

wielojądrowy nabłonek u form pasożytniczych płazińców (przywry i tasiemce), powstała poprzez zlanie się pojedynczych komórek; chroni gospodarza przed strawieniem i uszkodzeniami mech.

proglotyd

segment ciała tasiemca

strobila

ciało tasiemca składające się z setek członów o różnym stadium rozwoju

skoleks

główka tasiemca; znajduje się na niej aparat czepny przytwierdzające tasiemca w ciele gospodarza