Domanda |
Risposta |
iurisdictio voluntaria inizia ad imparare
|
|
jurysdykcja dobrowolna, można wybrać sąd kompetentny do rozpatrzenia sprawy np. w sądach polubownych
|
|
|
lex fori processualis inizia ad imparare
|
|
prawo obowiązujące w miejscu siedziby sądu
|
|
|
iudicum-actus trium personarum inizia ad imparare
|
|
sąd(wyrok) - czynność, działanie, postępowanie trzech osób: sędziego (iudex vel arbiter), powoda (actor), pozwanego (reus)
|
|
|
audiatur et altera pars inizia ad imparare
|
|
należy wysłuchać także drugiej strony, zasada kontradyktaryjności.
|
|
|
domini litis inizia ad imparare
|
|
dysponenci procesu, strony decydujące o tym czy proces się odbędzie, czy też nie
|
|
|
nemo iudex sine actore inizia ad imparare
|
|
Nie ma procesu bez powództwa.
|
|
|
vigilantibus iura sunt scripta inizia ad imparare
|
|
prawo jest tworzone dla zainteresowanych (troszczących się)
|
|
|
ne eat iudex ultra petita partium inizia ad imparare
|
|
Niech sędzia nie wychodzi poza to czego strony się domagają.
|
|
|
ante litem natam inizia ad imparare
|
|
to co się dzieje przed powstaniem procesu
|
|
|
post litem natam inizia ad imparare
|
|
to co się dzieje po wszczęciu procesu
|
|
|
qui rem in iudicum ducit inizia ad imparare
|
|
ten, który wnosi sprawę do sądu [powód]
|
|
|
contra quem res in iudicum deducitur inizia ad imparare
|
|
pozwanym jest ten, przeciw któremu sprawa została postawiona przed sądem
|
|
|
legitimatio ad causam inizia ad imparare
|
|
(procesowa) do konkretnej sprawy; uprawnienia danej osoby do wystepowania w procesie w charakterze strony procesowej w konkretnej sprawie
|
|
|
legitimatio ad processus inizia ad imparare
|
|
uprawnienie do prowadzenia procesu
|
|
|
successio mortis causa inizia ad imparare
|
|
następstwo procesowe jako rezultat śmierci
|
|
|
successio inter vivos inizia ad imparare
|
|
sukcesja wynikła z czynności prawnej
|
|
|
res iudicata- inter partes inizia ad imparare
|
|
rzecz (sprawa) osądzona - między stronami
|
|
|
res inter alios gesta inizia ad imparare
|
|
sprawa, która miała miejsce między osobami trzecimi
|
|
|
ad quem inizia ad imparare
|
|
|
|
|
post quem inizia ad imparare
|
|
|
|
|
prorogatio fori inizia ad imparare
|
|
przedłużenie kompetencji (właściwości) sądu
|
|
|
prorogatio iurisdictionis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
negatio per positionem alterius inizia ad imparare
|
|
zaprzeczenie poprzez przedstawienie swego stanowiska o przeciwnej tresci
|
|
|
exceptiones peremptoriae inizia ad imparare
|
|
zarzuty peremptoryjne - uniemożliwiające powodowi skuteczne dochodzenie roszczenia (trwałe); np. przedawnienie
|
|
|
exceptiones dilatoriae inizia ad imparare
|
|
zarzuty dylatoryjne - odraczające na pewien czas żądanie powoda (przejściowe); np. zwłoka, niewłaściwość sądu
|
|
|
exceptiones declinatoriae inizia ad imparare
|
|
zarzuty zwalniające pozwanego od sporu, od odpowiedzi
|
|
|
exceptiones non sunt extendendae inizia ad imparare
|
|
zarzutów procesowych nie należy interpretować rozszerzająco
|
|
|
replicatio inizia ad imparare
|
|
|
|
|
duplicatio inizia ad imparare
|
|
|
|
|
onus proferendi inizia ad imparare
|
|
obowiązek wniesienia dowodu- przytoczenia twierdzeń- dla uczestników
|
|
|
onus probandi inizia ad imparare
|
|
|
|
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat inizia ad imparare
|
|
tego obciąza ciezar dowodu, kto twierdzi, nie tego kto zaprzecza
|
|
|
ne bis in idem inizia ad imparare
|
|
sprawa, która nie może być ponownie sądzona
|
|
|
sententia facit ius inter partes inizia ad imparare
|
|
Wyrok tworzy prawo między stronami
|
|
|
votum separatum inizia ad imparare
|
|
oddzielne (odrębne) zdanie
|
|
|
reformatio in peius inizia ad imparare
|
|
Wyrok sądu drugiej instancji nie powinien być surowszy niż wyrok sądu pierwszej instancji. Odwołanie nie powinno pogorszyć sytuacji podsądnego.
|
|
|
de minimis non curat praetor inizia ad imparare
|
|
Błahostkami władza się nie zajmuje
|
|
|
error in iudicando inizia ad imparare
|
|
błąd materialny w osądzeniu
|
|
|
error in procedendo inizia ad imparare
|
|
błąd proceduralny w przebiegu procesu
|
|
|
iudex inhabilis inizia ad imparare
|
|
sędzia wyłączony z mocy ustawy np. ze względu na więzy krwii
|
|
|
iudex suspectus inizia ad imparare
|
|
sędzia wyłączony na wniosek jednej ze stron postępowania
|
|
|
absolutio ab instantia inizia ad imparare
|
|
uwolnienie od rozpatrzenia sprawy np. gdy powód nie stawi się w sądzie to pozwany zostaje zwolniony
|
|
|
professio iuris inizia ad imparare
|
|
wyznanie prawa, oświadczenie strony co do tego, jakim prawem się posługuje w związku z zasadą personalności prawa
|
|
|
ad litis ordinationem inizia ad imparare
|
|
kwestia proceduralna; istotna z punktu widzenia prowadzenia procesu
|
|
|
ad litem decidendam inizia ad imparare
|
|
przepisy dotyczące materii sprawy
|
|
|