układ wydalniczy

Funkcje układu wydalniczego

usuwa z organizmu produkty przemiany materii, które są zbędne lub toksyczne: amoniak (u ludzi przekształcany w mocznik), dwutlenek węgla (usuwany głównie przez układ oddechowy), nadmiar wody i soli mineralnych, substancje toksyczne, leki

układ wydalniczy

układ wydalniczy uczestniczy też w utrzymaniu homeostazy (równowagi wewnętrznej), regulując gospodarkę wodno-mineralną i kwasowo-zasadową

Narządy wydalnicze człowieka

Nerki Skóra Płuca Wątroba

Nerki

główny narząd wydalniczy

Skóra

wydala pot, wodę, mocznik, sole mineralne

Płuca

wydalają CO₂ i parę wodną

Wątroba

neutralizuje toksyny, rozkłada hemoglobinę, produkuje mocznik

Budowa układu moczowego

Nerki (2) Moczowody Pęcherz moczowy Cewka moczowa

Nerki (2)

leżą w jamie brzusznej, po obu stronach kręgosłupa

Moczowody

przewody odprowadzające mocz z nerek do pęcherza

Pęcherz moczowy

magazyn moczu

Cewka moczowa

odprowadza mocz na zewnątrz

Budowa nerki

Kora nerki Rdzeń nerki Miedniczka nerkowa

Kora nerki

zawiera ciałka nerkowe (początkowe odcinki nefronów)

Rdzeń nerki

zbudowany z piramid nerkowych, w których biegną kanaliki i pętle Henlego

Miedniczka nerkowa

zbiera mocz i przekazuje go do moczowodu

Filtracja kłębuszkowa

w kłębuszku nerkowym, przesączanie osocza do torebki Bowmana → powstaje mocz pierwotny

Resorpcja zwrotna

w kanalikach i pętli Henlego, odzyskiwanie glukozy, aminokwasów, części soli i wody

Sekrecja kanalikowa

aktywne wydzielanie niektórych substancji do kanalików (np. H⁺, K⁺, leków)

ADH (hormon antydiuretyczny, wazopresyna)

zwiększa wchłanianie zwrotne wody w kanalikach zbiorczych → mocz bardziej zagęszczony

Aldosteron

zwiększa wchłanianie jonów Na⁺ i wydalanie K⁺

Renina

reguluje ciśnienie krwi i pośrednio filtrację

Kamica nerkowa

złogi soli mineralnych

Zapalenie nerek i pęcherza

infekcje bakteryjne

Niewydolność nerek

konieczność dializy lub przeszczep

Zespół nerczycowy

uszkodzenie kłębuszków