Terminy

Unia personalna

związek dwóch lub więcej państw posiadających wspólnego monarchę

Konfederacja

związek zbrojny zawiązywany przez duchownych, szlachtę i miasta w celu realizacji własnych intencji lub w zastępstwie władzy państwowej, tworzony w Polsce i na Litwie w wiekach XIII_XIX

Konfederacja warszawska

onfederacja generalna zawiązana 16 II 1704 w Warszawie, opierająca się na siłach szwedzkich, pod przewodnictwem starosty pyzdrskiego P. Bronisza, przeciwko Augustowi II, w obronie Stanisława Leszczyńskiego, którego ogłosiła królem, detronizując Augusta;

Konfederacja sandomierska

Konfederacja sandomierska zawiązana 29 stycznia 1704 roku była odpowiedzią na zawiązaną w lutym tego roku w Warszawie konfederację warszawską.

Liberum veto

zasada ustrojowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dająca prawo każdemu z posłów biorących udział w obradach Sejmu do zerwania go i unieważnienia podjętych na nim uchwał.

Wolna elekcja

wybór monarchy nieprzestrzegający zasad sukcesji dynastycznej.

Konfederacja tarnogrodzka

związek szlachty zawiązany 26 listopada 1715 roku w Tarnogrodzie przeciwko brutalnemu stacjonowaniu wojsk saskich w Polsce i tym samym przeciwko królowi Polski Augustowi II Mocnemu.

Sejm niemy

jednodniowa sesja sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów, która miała miejsce 1 lutego 1717 w Warszawie, za panowania króla Augusta II Mocnego. Sejm ten został nazwany „niemym” z powodu niedopuszczenia posłów do głosu, w obawie przed zerwaniem obrad.

Order orła białego

najstarsze i najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej Polskiej nadawane za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej

Familia

nazwa stronnictwa powstałego w połowie XVIII wieku, zgrupowanego wokół magnackich rodów Czartoryskich i Poniatowskich, dążącego do wprowadzenia reform społeczno-ustrojowych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Konfederacja barska

zbrojny związek szlachty polskiej, utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku

Prawa kardynalne

w Polsce w XVII i XVIII w. podstawowe zasady ustroju państwa, nadrzędne wobec innych ustaw i zasadniczo niezmienne;

Rada nieustająca

najwyższy organ władzy rządowo-administracyjnej w I Rzeczypospolitej powołany pod wpływem Katarzyny II przez Sejm Rozbiorowy w 1775.

Szkoła rycerska

szkoła państwowa założona 15 marca 1765 w Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

Komisja Edukacji Narodowej

centralny organ władzy oświatowej w Polsce, zależny tylko od króla i Sejmu, powołany w Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez Sejm Rozbiorowy 14 października 1773 na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

Towarzystwo do ksiąg elementarnych

drugie po Towarzystwie Literatów w Polszcze polskie towarzystwo naukowe zajmujące się opracowaniem i wydawaniem podręczników oraz programów szkolnych

Klasycyzm

styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do kultury starożytnych Rzymian i Greków. Styl ten nawiązywał głównie do antyku.

Oświecenie stanisławowskie

Oświecenie stanisławowskie polegało na odrodzeniu życia kulturalnego w Polsce za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Powstał Teatr Narodowy, rozwijało się czasopiśmiennictwo, założono Szkołę Rycerską, utworzono Komisję Edukacji Narodowej.