statystyka

na jakie pytanie odpowiadają hipotezy zależnościowe, a na jakie istotnościowe?

zależnościowe - czy istnieje związek? istotnościowe - czy istnieje różnica?

od jakich 4 czynników zależy wybór testu?

1. skala pomiarowa 2. zależne/niezależne dane 3. liczebność grupy 4. symetryczność rozkładu

na co pozwala indukcja statystyczna?

indukcja statystyczna pozwala sprawdzić czy różnica jest na tyle istotna by odnieść ją do populacji

prawo wielkich liczb

w miarę wzrostu liczby prób częstość zdarzenia zbliża się do prawdopodobieństwa

centralne twierdzenie graniczne

mówi o rozkładzie średnich. jeżeli liczba średnich w próbie będzie mała, to rozkład tych średnich będzie miał dużą wariancję. im więcej prób, tym bardziej rozkład zbliża się do normalnego

błąd pierwszego rodzaju

odrzucenie H0 gdy jest prawdziwa

błąd drugiego rozaju

nie odrzucenie H0 kiedy H1 jest prawdziwa

poziom alfa

prawdopodobieństwo popełnienia błędu pierwszego rodzaju

poziom beta

prawdopodobieństwo popełnienia błędu drugiego rodzaju

do czego stosujemy test F?

do badania jednorodności wariancji

co sprawdzamy w analizie wariancji?

W analizie wariancji sprawdzamy, czy zmienna zależna przyjmuje różne wartości w zależności od wartości zmiennych niezależnych

jak nazywane są w ANOVIE: zmienne zależne i wartości jakie przyjmują?

zmienne zależne - czynniki, wartości, które przyjmują - poziomy czynnika

7 założeń do ANOVY

1. ustalenie charakteru czynników 2. zmienna zależna musi być minimum na skali interwałowej 3. pierwsza zasada randomizacji 4. druga zasada randomizacji 5. wariancje w porównywanych populacjach homogeniczne 6. rozkład zmiennej zależnej rozkładem normalnym 7. bład eksperymentalny

pierwsza zasada randomizacji

losowy dobór próby z populacji

druga zasada randomizacji

osoby w grupach porównawczych rozdzielane losowo

czym jest błąd eksperymentalny?

Ponieważ w i-tej populacji średnia ogólna (mi.) i efekt i-tego poziomu czynnika A (ai) są stałe dla wszystkich osób z tej populacji, więc jedyne co je róŜni, to nie kontrolowane przez badacza zmienne uboczne i zakłócające, które określamy łącznie nazwą błędu eksperymentalnego (eik).

co bada ANOVA?

Analiza wariancji bada sumy kwadratów pojedynczych wyników od odpowiednich średnich.

z jakich 2 czynników składa się całkowita zmienność zaobserwowanych wyników?

1. zróżnicowanie wewnątrzgrupowe 2. zróżnicowanie międzygrupowe

czego wynikiem jest zróżnicowanie międzygrupowe?

Zróżnicowanie międzygrupowe – jest wynikiem oddziaływania eksperymentalnego zaplanowanego przez badacza

czego wynikiem jest zróżnicowanie wewnątrzgrupowe?

Zróżnicowanie wewnątrzgrupowe wynika z różnic indywidualnych występujących wewnątrz każdej grupy badawczej

stopnie swobody + ich cecha

liczba wartości, które w swobodny sposób zmieniać przy obliczaniu wartości charakterystyki, są addytywne

jakie testy post hoc stosujemy przy ANOVIE, jeśli wariancja nie jest homogeniczna?

Jeżeli wariancje w grupach nie są homogeniczne stosujemy testy Tamhane’a, Games-Howella i Dunnetta, testy te róznią się między sobą poziomem konserwatyzmu. Często stosujemy ostatni z nich, cechujący się umiarkowanym liberalizmem.

jakich testów post hoc stosujemy przy ANOVIE, jeśli wariancja jest homogeniczna?

Przy homogenicznych wariancjach często stosujemy testy Bonferroniego lub Tukeya, przy czym ten ostatni stosowany jest przy duŜej liczbie grup porównawczych

co oceniamy w dwuczynnikowej ANOVIE?

oceniamy nie tylko efekty czynników głównych, ale również efekt interakcji tych czynników.

co się dzieje jeśli istnieje interacja czynników głównych w ANOVIE?

Przy istniejącej interakcji wpływ jednego czynnika na zmienną zaleŜną jest uzaleŜniony od wartości przyjmowanych przez drugi czynnik.

jako określamy czynnik, gdy brak interakcji między czynnikami?

izolowany

do czego stosowany jest test dokładny Fishera?

Test dokładny Fishera stosowany jest do obliczenia prawdopodobieństwa wystapienia rozkładu czteropolowego dla małych liczebności.

co należy zrobić, gdy w dwuczynnikowej ANOVIE efekt czynnika głównego będzie istotny'?

robimy wtedy test post hoc- analizę kontrastów=analizę porówneń wielokrotnych średnich

jakie są 2 rodzaje analizy porównań wielokrotnych i kiedy używamy każdego z nich

1. a priori(planowany) - gdy jesteśmy zainteresowani porównaniem tylko wybranych średnich 2. a posteriori(nie planowane)-gdy chcemy wykryć wszystkie pary średnich różniące się istotnie między sobą

jak nazywa się przykładowy test a posteriori i jak podejmuje się na jego podstawie decyzję statystyczną?

test HSD Tukeya, obliczamy wszystkie pary różnic i porównujemy je z obliczoną wartością HSD, jeśli HSD jest mniejsze to różnica jest ISTOTNA STATYSTYCZNIE