średniowiecze

tryptyk

trzyczęściowy ołtarz: stała środkowa i dwie ruchome poboczne (lub trzyczęściowa kompozycja)

psychomachia

walka dobra i zła o dusze bohatera

arma christi

broń chrystusa (którą zwyciężył śmierć) np. jako przedmioty którymi zadawano chrystusowi rany

augustynizm

doktryna zakładająca rozdarcie między zmysłami i materią człowieka a duszą i rozumem

summa

podręcznik obejmujący całokształt wiedzy z jakiejś dziedziny

tomizm

nurt filozoficzno-teologicznyz którego celem jest odkrycie OSTATECZNYCH PRZYCZYN RZECZYWISTOŚCI

memento mori

motyw podkreślakący tymczasowość i przemijalnosć życia ludzkiego

alegoria

element utworu literackiego posiadajacy UKRYTE ZNACZENIE obok znaczenia dosłownego

groteska

połączenie przeciwstawnych wartośći, np: tragizm z komizmem, piękno z brzydotą

danse macabre

taniec śmierci; przypominanie ludziom, że każegi spotka śmierć

chansons de geste

"pieśni o bohaterskich czynach" historycznych i legendarnych postaci

pareneza

piśmiennictwo dydaktyczno-moralistyczne PROPAGUJĄCE WZORCE OSOBOWE I ZACHĘCAJĄCE DO ICH NAŚLADOWANIA!!!

etos

kodeks zachowań zbiorowości; zbiór norm moralnychz obyczajowych

hagiografia

dział literatury średniowiecznej o żywotach świetych/ żywotopisarstwo świętych

romans rycerski

barwna historia o charakterze przygidowo-miłosnym, zerotach akcji i nieprawdopodobnych (fantastycznych) sytuacjach

kronika

outór opisujący wydarzenia w układzie chronologicznym, zróżnicowany tematycznie, typowy dla średniowiecznej historiografii

ironia

sprzeczność między znaczeniem dosłownym a zamierzonym przez autora

asceza

umartwianie się w celu osiągnięcia zbawienia

legenda

ustna/pisana opowieść o NIEZWYKŁYCH wydarzeniach, postaciach; zawierająca ELEMENTY FANTASTYKI

moralitet

TU!!!

hymn

pieśń pochwalna sławiąca bóstwo/bohaterskie czyny/wzniosłe idee o podniosłym stylu

franciszkanizm

postawa religijno-światopoglądowa rozwinięta pod wpływem działalności św. Franciszka; przejawia się wyrażaniem miłości do Boga poprzez przyjazną postawe do świata, tóry stworzył

deesis

motyw przedstawiający Chrystusa (centralnie) wraz z Matką Bożą i Duchem Świętym u boku

archaizm

wyraz, który wyszedł z użycia; dawny, przestarzały

doloryzm

motyw Męki Pańskiej i boleści Matki Boskiej

lament

utwór wyrażajacy żałobęz niemoc, nieszczęście

pieta

motyw Matki Boskiej z martwym Jezusem

apoteoza

wywższenie, UWZNIOŚLENIE

stylizacja językowa

kształtowanie języka w utworze literackim mające wpływa na obraz przedstawionej rzeczywistości

ekspiacja

odpokutowanie win, odzyskanie dobrego imienia, zbawienie