Nowożytność

Bartolomeu Diaz - Przyladek Dobrej Nadziei

1488

Vasco Da Gama - Oplynal Afryke i dotarl do Indii

1498

Krzystof Kolumb - Ameryka

1492

Amerigo Vespucci -

udowodnil ze kolumb dotarl do ameryki, nie indii

traktar w Tordesillas

1494 - portugalia i hiszpania dziela odkryte lady miedzy siebie pod patronatem papieza

Ferdynand Magellan opływa ziemię

dookola swiata; 1519

Hernan Cortes

519; wyruszyl na podboj panstwa Aztekow. Podbil Tenochtitlan, musial uciekac. powroci, opanowal Aztekow, Majow

Francisco Pizarro

Podbil krolestwo Inkow w ktorym panowala wojna domowa

Skutki kolonizacji dla Europy

Odkrycie roznorodnosci kultur; rozpowszechnienie herbaty, kawy, tytoniu, kakao; narodzenie swiadomosci europejskiej (wyzszosc europy), rozpowszechnienie kukurydzy, ziemniakow

Korsarstwo

prowadzenie wojen na morzy za zgoda wladcy

system nakladniczy

rynek ←→ nakladca ←→ chalupnik

Gieldy

kompanie (spolki); kredyt; weksel; gielda

rewolucja cen

naplyw kruszcow z Ameryk, Afryki; wzrost cen zywnosci, wolniejszy wzrost cen produktow rzemieslniczych

Mecenat

opieka nad artystami, filozofami, pisarzagmi, uczyonymi; rywalizacja panstw miast wlochdie

humanizm

prad umyslowy; glownym przedmiotem rozwazan jest czlowiek, uczucia, doznania, dokonania - odrodzenie

Erazm z Rotterdamu

filozof; pochwala glupoty; osmieszal poboznosc, zabobony, kupowanie odpustow

Moskwa drugi Rzym

uwazajac sie za spadkobiercow Bizancjum panstwo moskiewskie uniezaleznilo sie od od papiestwa i miedzynarodowych wplywow kulturowuch

Reformacja - geneza

zaangazowanie duchowienstwa w polityke; przepych papieskiego dworu, lamanie zasad; nepotyzm; symonia; sprzedaz odpustow

Marcin Luter

sprzeciwial sie rzeczom z genezy; poparty przez chlopow i mieszczanstwo; poparty przez Fryderyka Madrego

Protestantyzm

Zbawienie zalezne do wiary; wiara w chrystusa nie wumaga posrednictwa duchownych; jedynym autorytetem w sprawach religijnych jest pismo swiete; 2 sakramenty chrzest i komunia; wladcy swieccy przejmuja ziemie zlikwidowanych instytucji kosciola

wojna chlopska w niemczech

1525; wezwanie lutra do samodzielnej interpretacji biblii; wojna domowa spowodowania niechecia placenia podatkow na rzecz kosciola; krawo stlumiona

pokoj w ausburgu

1555 - czyj kraj tego religia

kosciol anglikanski

1532 - akt supremacji; krol glowa kosciola angielskiego

Kalwinizm

Janem Kalwin - kosciol ewangelicko reformowany

noc sw bartlomieja

rzez walezjuszy nad burbonami; 1589 henryk burbon konczy wojny religijne we francji; edykt nantejski