Moja lekcja

prawnonaturalizm

pogląd prawnofilozoficzny przyjmujący, że poza prawem stanowionym przez człowieka istnieje obiektywny porządek prawny

prawo naturalne o zmiennej treści

pogląd prawnofilozoficzny przyjmujący, że prawo naturalne ma treść zmienną, jest zależne od ludzkiego rozumu osadzonego w konkretnym kontekście

prawo naturalne w ujęciu dynamicznym

pogląd prawnofilozoficzny przyjmujący, że prawo naturalne jest niezmienne w czasie, ale zmieniają się jego interpretacje

funkcja walidacyjna prawa naturalnego

uchylanie prawa stanowionego przez prawo naturalne

prawnopozytywizm

pogląd prawnofilozoficzny przyjmujący, że jedynym prawem jest prawo stanowione przez posiadające autorytet organy stworzone przez człowieka

teza o rozdziale

Nie ma koniecznego związku między prawem a moralnością.

teza o faktach społecznych

Fakty społeczne kreują rzeczywistość.

"Prawnicy są jak kuglarze, częstujący z jednej butelki raz słodkim, raz gorzkim trunkiem"

Jeremy Bentham

metoda formalno-dogmatyczna

wykładnia prawna będąca połączeniem wykładni literalnej z nabożnością w stosunku do ustawy

prawnopozytywizm twardy/nakazowa teoria prawa

odmiana prawnopozytywizmu utrzymująca, że prawo stanowione prze organy państwajest prawem nadrzędnym i musi być gwarantowane przez przymus

jurysprudencja analityczna

anglosaska odmiana prawnopozytywizmu posługująca się drobiazgową analizą języka prawnego przy użyciu logiki

paradoks bandyty

dokonane przez Herberta L. A. Harta porównanie teorii nakazowej prawa do sytuacji, gdy bandyta grozi komuś pistoletem pokazujące, że w prawie chodzi o coś więcej niż nakaz i przymus

szczególna geneza prawa

Prawo ustanawiane jest przez uznany, zewnętrzny autorytet będący suwerenem (Georg Jellinek)

normatywizm

radykalna odmiana prawnopozytywizmu stworzona przez Hansa Kelsena, utrzymująca, że prawo jest to jedynie powinność ujęta w formę normy będącej częścią hierarchicznego systemu prawnego

Czynniki odróżniające prawo od innych systemów normatywnych wg. Georga Jellinka

1. normowanie tylko zewnętrznych zachowań ludzi; w. szczególna geneza; 3. gwarancja przymusu

formuła Radbrucha

Normy rażąco niesprawiedliwe nie są prawem

ustawowe bezprawie

normy rażące niesprawiedliwe tworzące przez swą nieważność w świetle formuły Radbrucha próżnię prawną

reailzm/funkcjonalizm prawniczy

nurt filozofii prawa ujmujący prawo jako zespół faktów społecznych działających w konkretnej rzeczywistości

fakt społeczny

powszechny sposób zachowania się zdolny wywierać presję społeczną, nabywany drogą socjalizacji

prawo w działaniu

empiryczne ujęcie prawa przez realistów prawniczych