Moja lekcja

Panowanie Jagiellonów podaj datę

1386-1572

podaj paru 3 władców dynastii Jagiellonów i daty ich panowania

Władysław II Jagiełło (1386-1434), Władysław III Warneńczyk (1434-1444), Zygmunt II August (1530/1548-1572).

bitwa pod Grunwaldem (podaj datę przebieg i dowódców)

Ulrich von Jungingen po stronie zakonu krzyżackiego Władysław ll Jagiełło po stronie polsko Litwy 1410 15 lipca pokonano zakon krzyżacki

ostatni władca z dynastii Jagiellonów

Zygmunt ll August

pierwszy władca z dynastii Jagiellonów

Władysław Jagiełło

co zawarto 14 sierpnia 1385 r. w Krewie

Układ między Polską a Litwą, w którym książę Jagiełło obiecał poślubić królową Jadwigę, przyjąć chrzest i przyłączyć swe ziemie do Królestwa Polskiego

żona Kazimierza Jagiellończyka jak na nią mówiono i dlaczego

mówiono na nią Matka Królów ponieważ miała 13 dzieci i każde jej dziecko zostało albo władcą albo żoną władcy

Który z Jagiellonów ma w Katedrze Wawelskiej tylko symboliczny grób, gdyż nie wiadomo, gdzie został pochowany?

Władysław Warneńczyk, który zginął w 1444 r. w bitwie pod Warną, a jego ciała nigdy nie znaleziono

Co oznacza pacta conventa?

były to osobiste zobowiązania kandydata na króla na rzecz wyborców(szlachty)

przywilej koszycki

1374 ustanowienie stałego podatku w wysokości 2 groszy z łana chłopskiego -zobowiązanie sie króla do nienakładania nowych podatków bez zgody rycerstwa -pokrycie przez władzę kosztów służby rycerzy poza granicami kraju oraz wykup ich z niewoli

Przywilej jedleńsko-krakowski

1430 roku przez Jagiełłę Przywilej gwarantował nietykalność osobistą szlachty bez wyroku sądowego.

I pokój w Toruniu

1 lutego 1411 r. Żmudź zwrócono Litwie, ale tylko na czas życia Jagiełły i Witolda, Polska odzyskała Ziemię Dobrzyńską, a losie Santoka i Drezdenka miał zadecydować sąd polubowny

ll pokój w toruniu

Zakon przekazywał Polsce Pomorze Gdańskie, Warmię, Ziemię Chełmińską i Michałowską, zaś z pozostałych terenów wielki mistrz złożył królowi hołd lenny.

Konstytucja nihil novi w Radomiu

Nihil Novi z łaciny oznacza 'nic nowego'- jest to przywilej nadany szlachcie przez króla Aleksandra Jagiellończyka który sprawiał że żadna decyzja nie może zostać podjęta bez zgody szlachty. Konstytucję Nihil Novi wprowadzono w roku 1505.

Ziemie wcielone do Polski na mocy II pokoju toruńskiego

króestwo polskie odzyskało pomorze gdańskie wraz z gdanskiem, ziemie chełmińska, michałowska uzyskała także warmie i powiśle

Przywilej nieszawsko-cerkwicki

Przywileje nadano w 1454 roku, król zobowiązał się, że bez zgody szlachty nie może: -zwołać pospolitego ruszenia, -stanowić nowego prawa, -uchwalać nowych podatków.

Okres bezkrólewia

Bezkrólewie - jak sama nazwa wskazuje, jest to okres w którym nie ma króla, trwa on aż do wyboru nowego monarchy. W Polsce w czasie bezkrólewia władzę w państwie przejmował interrex, którym zwyczajowo zostawał prymas.

Z czego składał się i na czym polegał sejm walny?

był najwyższym organem władzy 2 izby Senatu, reprezentującego wyższą szlachtę i Izby Poselskiej, w której zasiadali przedstawiciele niższej szlachty. Sejm Walny zajmował się podejmowaniem decyzji politycznych i kontrolą władzy wykonawczej(szlachta)

Co było wspólne dla Litwy i Polski na mocy unii lubelskiej?

sejm, polityka zagraniczna, waluta, władca

Co zostało oddzielne dla Litwy i Polski na mocy unii lubelskiej?

najwyższe urzędy, wojsko, skarb, prawo

Jak nazywała się stała armia zawodowa utrzymywana z dochodów króla

Stała armia zawodowa utrzymywana z dochodów króla nazywana była Gwardią Królewską lub Gwardią Honorową

Z jakiej dynastii pochodził pierwszy król elekcyjny i kim był?

Pierwszym królem elekcyjnym Polski był Henryk III Walezy pochodził z Francji. Został wybrany przez szlachtę w 1573 roku.

W którym roku zawiązała się konfederacja warszawska i co znaczyła?

powstała w roku 1573. Była to polityczna i militarna koalicja protestanckich i niektórych katolickich szlachciców w RON której celem było zapewnienie równości religijnej oraz obrona praw szlachty przed absolutyzmem władzy królewskiej

Jak nazywała się samoorganizacja szlachty na okres bezkrólewia?

Samoorganizacja szlachty w okresie bezkrólewia nazywała się "Konfederacja szlachecka" i polegała na tworzeniu porozumień i sojuszy przez szlachtę w celu ochrony swoich interesów i zapewnienia stabilności w kraju w braku władzy monarchy.

Jak nazywał się interrex wybrany po śmierci Zygmunta Augusta?

Po śmierci Zygmunta Augusta, interreksa wybrano w osobie księcia Jana Zygmunta Zapolyi, który pełnił tę funkcję w latach 1572-1573. Jego wybór miał na celu zarządzanie państwem w okresie bezkrólewia i przygotowanie wyboru nowego monarchy.

czym jest interrex

Interrex to tymczasowy zarządca władzy po śmierci lub abdykacji monarchy. Pełnił on funkcję pośrednika i nadzorował proces wyboru nowego władcy.

Jak podejmowano decyzję na sejmikach konfederackich?

Na sejmikach konfederackich decyzje podejmowano w drodze głosowania, gdzie każdy członek szlachty miał prawo do jednego głosu. Decyzje podejmowano większością głosów i uwzględniano opinie i interesy poszczególnych szlachciców lub grup szlacheckich.

W którym roku doszło do drugiej wolnej elekcji?

Do drugiej wolnej elekcji doszło w roku 1575. Wybór ten miał miejsce po śmierci Jana Zygmunta Zapolyi i wynikiem elekcji było wybranie na króla Stefana Batorego.