Logika

Semiotyka

to nauka o znakach i systemach znakowych tworzących język. Zajmuje się rodzajami, właściwościami i funkcjami znaków.

Logika formalna

bada schematy rozumowań niezawodnych. Rozumowanie niezawodne to takie, które zawsze wiedzie do prawdziwego wniosku.

Ogólna metodologia nauk

to dyscyplina naukowa o sposobach dochodzenia do twierdzeń naukowych. Składają się na nią wyniki badań nad metodami prowadzenia obserwacji i doświadczeń oraz zasadami rozumowań ścisłych.

Semantyka

zajmuje się relacjami pomiędzy znakiem a fragmentem rzeczywistości (bytami fizykalnymi) czy bytami myślowymi, do których ten znak się odnosi.

Syntaktyka

zajmuje się między innymi łączeniem znaków w znaki bardziej złożone czy sekwencje znaków (jak również odpowiedzią na pytanie: co może w ogóle być znakiem w danym systemie znaków?)

Pragmatyka

zajmuje się relacjami jakie zachodzą znakiem a jago nadawcą lub znakiem a jego odbiorcą. (Badanie w procesie komunikowania się ludzi zależności pomiędzy wypo- wiadającym a słuchaczem pozwala stwierdzić poprawność rozumienia treści znaku.)

Znak

to nadany przez kogoś, dostrzegalny zmysłowo układ rzeczy lub zjawisko o określonej treści umożliwiający pewnej grupie odbiorców odczytanie tej treści

Oznaka

objaw, symptom nie spowodowany w celu przekazania informacji.

Elementy znaku

- substrat materialny znaku (tworzywo, z którego znak jest zbudowany); - odbiorca i nadawca znaku (może nimi być ta sama osoba); - reguły znaczeniowe, wspólne dla nadawcy i odbiorcy znaku (wspólna płaszczyzna semantyczna, treść znaku)

Wypowiedź

wyraz lub wyrażenie pełniące funkcję komunikacyjną

---Funkcja wypowiedzi (Role semiotyczne)--- A. opisowa, B. ekspresywna, C. sugestywna, D. fatyczna, E. prezentacyjna

A. opisowa - przekazanie informacji; B. ekspresywna – uzewnętrznienie emocji; C. sugestywna – skłonienie odbiorcy wypowiedzi do określonego zachowania; D. fatyczna – podtrzymanie relacji międzyludzkich; E. prezentacyjna - ujawnia informacje o nadawcy

Performatywna funkcja semiotyczna wypowiedzi

Kreująca skutki w sytuacji gdy została wygłoszona w sposób, miejscu i czasie określonym w swoistej konwencji

Homonimy

wyrazy, o różnym znaczeniu i najczęściej o różnej etymologii, które przypadkowo mają taką samą postać graficzną (bal, ranny, powód, klucz, para, piła, mat)

Polisemie

wyrazy różnym znaczeniu (ale powiązanym ze sobą) i wspólnej etymologii, które mają taką samą postać graficzną (głowa, fala, państwo prawa)

Synonim

dwa wyrazy o takim samym znaczeniu ale innym obrazie graficznym

Idiom

wyrażenie w którym poszczególne wyrazy mają inne znaczenie niż całe wyrażenie.Np. "mieć coś na głowie"

Akronim

wygłaszane jako jedna nazwa pierwsze litery wyrazów składowych (PiS, PO)

Abrewiacja

nazwa skrócona, np.: matma, cywil

Rola syntaktyczne wypowiedzi - Nazwa

Nazwa (n) – wyraz czy zwrot, który samodzielnie może pełnić rolę podmiotu albo orzecznika orzeczenia imiennego.

Rola syntaktyczna wypowiedzi - Zdanie

Zdanie (z) – wypowiedzieć, która mówi nam, że tak a tak jest albo tak a tak nie jest

Rola syntaktyczna wypowiedzi - Funktor

Funktor (łącznik) (znak: ułamek) – wyraz czy zwrot, który sam nie jest ani nazwą ani zdaniem, a służy nam do łączenia innych wyrazów czy wyrażeń i budowania wyrażeń bardziej złożonych. Licznik > Wyrażenie tworzone, Mianownik > Wyrażenia łączone.

Konotacja nazwy (znaczenie nazwy/treść nazwy)

Pośrednie znaczenie, zespół cech lub skojarzeń związanych z desygnatem nazwy. (Kot mruczy)

Denotacja nazwy (oznaczenie nazwy/zakres nazwy)

Bezpośrednie znaczenie nazwy, czyli zbiór wszystkich jej desygnatów (kot to zwierzę)

Nazwy konkretne i abstrakcyjne

Konkretne - ich dysygnaty istnieją materialnie lub możemy je sobie wyobrazić (rzeczy). Abstrakcyjne - ich dysygnaty nie istnieją materialnie i nie możemy sobie ich wyobrazić (cechy, relacje)

Nazwy wyraźne i niewyraźne

Wyraźne - potrafimy wskazać jej konotacje, Niewyraźne - nie potrafimy wskazać jej konotacji

Błąd hipostazy

Traktowanie nazw abstrakcyjnych tak, jakby istniały realnie ich desygnaty. (np. zabójstwa)

Nazwy jednostkowe, ogólne i puste

Jednostkowe - mają jeden dysygnat, Ogólne - mają więcej niż 1 dysygnat, Puste - nie mają dysygnatów.

Nazwy ostre i nieostre

Ostre - potrafimy określić każdy przedmiot czy jest dysygnatem danej nazwy. Nieostre - nie potrafimy tego zrobić.

Nazwy generalne i indywidualne (sposób przypisania nazwy do desygnatu)

Generalne - obiekt jest desygnatem ze względu na swoje cechy (konotacje), Indywidualne - obiekt jest desygnatem z innego powodu (odgórnej decyzji).

Nazwy zbiorowe i nie zbiorowe (struktura desygnatu)

Zbiorowe - odnoszą się do desygnatów będących zbiorem wielu pojedynczych elementów (stado, biblioteka). Niezbiorowe - odnoszą się do pojedynczych rzeczy, które tworzą zbiór, (książka, czajnik)

Nazwy pejoratywne pozytywne i negatywne

pozytywne - nazwy te nie są za sobą pozytywne konotacje, negatywne - nazwy te niosą za sobą negatywne konotacje

Suspozycja nazwy w wypowiedzi

prosta – wypowiedź dotyczy jednego, konkretnego desygnatu nazwy; formalna – wypowiedź dotyczy wszystkich desygnatów danej nazwy; materialna – wypowiedź dotyczy samej nazwy (nie dotyczy jej desygnatów)

Definiendum, Definiens, łącznik

Definiendum - nazwa definiowana, Definiens - wyrażenie definiujące nazwę, łącznik - zwrot łączący oba

Klasa nazewnicza

wspólne najbliższe określenie dla nazw, których zakresy przedstawiamy (sędzia, prokurator > prawnik)

Stosunki między zakresami nazw

Stosunki między zakresami nazw