historia

co umożliwiło powstanie wolnej Polski?

kryzys w państwach zaborczych, przychylna postawa państw ententy (do równowagi w Europie niezbędna jest niepodległa Polska)

pierwszy niezależny zabór

monarchia Habsburgów

uformowanie Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego

październik 1918

Powstanie Polskiej Komisji Likwidacyjnej

28 października 1918 (Wincenty Witos)

Powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej

7 listopada 1918 (Lublin) (PPS, ugrupowania ludowe, Ignacy Daszyński na czele)

program polityczny Rządu Ludowego

przyznanie praw wyborczych kobietom, bezpłatne szkolnictwo, upaństwowienie kopalń, nacjonalizacja banków, parcelacja wielkiej własności ziemskiej

Naczelna Rada Ludowa

siedziba w Poznaniu (działała równolegle z niemieckimi urzędami)

przybycie Piłsudskiego do Warszawy

10 listopada 1918

przekazanie władzy nad wojskiem Piłsudskiemu przez Radę Regencyjną

11 listopada 1918

otrzymanie rządów cywilnych od Rady Regencyjnej

14 listopada 1918

pierwszy kraj, który uznał niepodległość Polski

niemcy(przez co większość krajów uznawała tykko Komitet Narodowy Polski Romana Dmowskiego)

powstanie Rządu Tymczasowego

18 listopada 1918(Jędrzej Moraczewski na czele)

postanowienia Rządu Tymczasowego

czas pracy 8 godzin, płaca minimalna, ubezpieczenia społeczne, emancypacja kobirt

Tymczasowy Naczelnik Państwa

Józef Piłsudski

utworzenie rządu uznanego przez aliantów

styczeń 1919 (Ignacy Jan Paderewski na czele)

Dawid Lyold George

plebiscyty, nie zgodził się na włączenje ziem zamieszkanych przez Ukraińców i Białorusinów

Polska po odzyskaniu niepodległości

zrujnowana, w kryzysie, nierówny poziom rozwoju cywilizacyjnego, różnice prawne,

podział na województwa

sierpień 1919

inkorporacja

(Roman Dmowski) polonizacja osób innej narodowości, państwo jednonarodowe, Żydzi i Niemcy mieli być zmuszeni do emigracji

federacyjna

(Józef Piłsudski) wielonarodowe państwo w granicach za czasów Jagiellonów, związek państw, granica na wschodzie poprzez działania militarne

Ukraińska Republika Ludowa

poprosiła o pomoc państwa centralne w walce z bolszewikami, później ustanowili rząd podlegały Niemcom, później ponowne proklamowanie URL

traktat brzeski

9 lutego 1918

postanowienie traktatu brzeskiego

zrzeszenie się roszczeń Ukrainy do Galicji Wschodniej

Austriacy przekazują Ukraińcom władzę i magazyny z bronią

październik 1918

zajęcie Galicji Wschodniej przez Ukraińców (ZURL)

1 listopada 1918

przybycie błękitnej armii gen. Józefa Hallera

wiosna 1919 (wyparcie za Zbrucz)

uznanie Galicji Wschodniej za polskie tereny

1923

pierwsze starcie Armii Czerwonej i polskiego wojska

luty 1919 pod Berezą Kartuską

wstrzymanie ofensywy bo Anton Deninkin nie chciał respektować polskiej niepodległości

listopad 1919

porozumienia z rządem URL (Symon Petlura)

kwiecień 1920

Ukraina oddała Galicję Wschodnią w zamian pomoc w walce o tereny naddnieprzańskie

zajęcie Kijowa

bolszewicy

nastroje antypolskie i upokorzenie (40 tyś ochotników w armii gen. Aleksieja Brusiłowa)

przystąpienie Armii Czerwonej do ofensywy

czerwiec 1920

armia konna

Siemona Budionnego

od północy zaatakowała

armia Michaiła Tuchaczewskiego

Rada Obrony Państwa

1 lipca 1920 (Józef Piłsudski)

konferencja w Spa

5 lipca 1920

oczekiwania ententy wobec Polski

zawieszenie broni, granice z trzeciego rozbioru (linia Curzona), oddanie Wilna Litwie, uznanie decyzji ententy w sprawie Śląska Cieszyńskiego i Galicji Wschodniej

upadek rządu Grabskiego

przyjęcie warunków, powstanie Rządu Obrony Narodowej (Wincenty Witos)

żądania rosjan

redukcja liczby wojska, stop produkcji zbrojeniowej, złożenie reszty broni (nacisk WB, Francja innego zdania)

Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski

28 lipca 1920Feliks Dzierżyński, Julian Marchlewski

zbrodnie na ludności polskiej, mobilizacja sił polski

sierpień 1920

przedpola Warszawy

13 sierpnia

walki o Radzymin

15 sierpnia

Wieprz

16 sierpnia

rozbicie Armii Tuchaczewskeigo

niemcy pozwolili odejść Rosjanom na wschód

bitwa pod Komarowem

31 sierpnia

bitwa nad Niemnem

22-28 września 1920

rozejm

18 października 1920

pokój w Rydze

18 marca 1921 (nieingerowanie w sprawy wewnętrzne, niepopieranie działalności wymierzonej przeciwko sobie, zwrot mienia zagubionego w czasach carskich)

przekazanie Wilna Litwinom przez bolszewików

lipiec 1920 (propaganda)

pozorny bunt przeciwko władzom polskim

Lucjan Żeligowski (9 października utworzono tzw. Litwę Środkową)

referenfum

miejscowy sejm w marcu 1922 przyłącza Wilno do Polski