zobowiązania part 1

podział zobowiązań z uwagi na ich charakter

zobowiązanie jednostronne i zobowiązania dwustronne; zobowiązania ścisłego prawa (stricte iuris) i dobrej wiary (bonae fidei); zobowiązania cywilne (obligationes civiles) i zobowiązania naturalne (obligationes naturales)

podział zobowiązań dwustronnych

zobowiązania dwustronne równoczesne (synalagmatyczne lub wzajemne) i zobowiązania dwustronne nierównoczesne

obligatio

świadczenie

dare

obowiązek dłużnika polegający na wydaniu rzeczy w celu przeniesienia własności kwirytarmej lub bonitarnej, względnie ustanowienia prawa na rzeczy cudzej

przykłady świadczeń polegających na dare

zwrot otrzymanej pożyczki; przeniesienie własności rzeczy na podstawie stypulacji lub legatu damnacyjnego; zapłata świadczenia pieniężnego przy kontraktach rodzących zobowiązanie wzajemne

facere

obowiązek dłużnika polegający na wykonaniu jakiejś czynności lub na powstrzymaniu się od jakiegoś działania (non facere).

praestare

"świadczyć", "być odpowiedzialnym za coś", "ręczyć za wykonanie zobowiązania"

in genere

rzecz określona co do gatunku

in spicie

rzecz oznaczona indywidualnie

solidarność czynna

po stronie wierzyciela występuje kilka podmiotów

solidarność bierna

po stronie dłużnika występuje kilka podmiotów

klasyfikacja kontraktów

kontrakty realne, kontrakty słowne, kontrakty literalne, kontrakty konsensualne

kontrakty realne

pożyczka, użyczenie, przechowanie, zastaw ręczny

mutuum

pożyczka

commodatum

użyczenie

depositum

przechowanie

dignus

zastaw ręczny

kontrakty konsensualne

kupno sprzedaż, najem, spółka, zlecenie

empatio ventidio

kupno sprzedaż

locatio conductio

najem

societas

spółka

mandatum

zlecenie

legis actio per manus iniectionem

skarga za pomocą której mógł być pozwany dłużnik, który nie zwrócił otrzymanej pożyczki

pondere, numero, mensura

rzeczy nadające się do zważenia, policzenia, zmierzenia

traditoo

zwykłe wręczenie

senatus consultum Macedonianum

zakazywało udzielania pożyczek pieniężnych synom podlegającym patria potestas

condicito certae creditae pecuniae

skarga, za pomocą które wierzyciel mógł dochodzić zwrotu pożyczki jeśli jej przedmiotem były pieniądze

condictio certae rei

skarga, za pomocą które wierzyciel mógł dochodzić zwrotu pożyczki jeśli jej przedmiotem były inne niż pieniądze rzeczy oznaczone gatunkowo

genus nauticum, pecunia traiecticia

pożyczka morska

pactum

nieformalna umowa, za pomocą które mogło być zastrzeżone płacenie odsetek

komodant

ten który dawał w użyczenie

komodatariusz

ten co brał w użyczenie

furtum usus

kradzież używania

furtum rei suce

popełniał ją komodant, który zabrał rzecz przed upływem umówionego terminu

actio commodati directa

przysługiwała komodantowi, za jej pomocą dochodził od komodatariusza zwrotu rzeczy

actio commodati csontraria

komodatariusz mógł żądać zwrotu nadzwyczajnych nakładów, które poniósł na rzecz lub szkód powstałych na skutek tego, że użyczona rzecz była wadliwa

komodant odpowiadał tylko za

dolus i culpa lata

użyczenie było zobowiązaniem

dwustronnym nierównoczesnym, opartym na dobrej wierze (bona fides)

depozytariusz

osoba przechowująca depozyt

deponent

osoba dająca depozyt

depozytariusz był zobowiązany do zachowania

zwykłej staranności: odpowiadał za dolus i culpa lata

actio depositi directa

skarga przysługująca deponentowi, w przypadku niezwrócenia rzeczy oraz z tytułu szkód wyrządzonych przez depozytariusza

actio depositi contraria

slarga przysługująca depozytariuszowi w przypadku gdy poniósł nakłady na rzecz lub straty w związku z przechowaniem rzeczy

szczególne formy depozytu

1. depozyt nieprawidłowy 2. depozyt konieczny 3. depozyt sekwestrowy

pactum fiduciae

umowb powiernicza

possessio naturalia

naturalne posiadanie

actio pigneraticia directe

skarga przysługująca zastawcy przeciwko zastawnikowi

zastawca

osoba dająca w zastaw

zastawnik

osoba przechowująca zastaw

actio pigneraticia contraria

skapga przysługująca zastawnikowi wobec zastawcy

sponsor

archaiczny akt dokonywany przez wymianę pytań i odpowiedzi

stipulator

wierzyciel

promissor

dłużnik

legis actio per iudicis postulationem

skarga służącą w procesie legislacyjnym do dochodzenia należności z tytułu sponsio

condicio certae creditae pecuniae, condictio certae rei, actio ex stipulatu

służyły w procesie formułkowym do dochodzenia należności z tytułu sponsio

expensilatio

kontrakt, który powodował zawsze przekształcenie określonego zobowiązania w abstrakcyjne zobowiązanie z tytułu wpisu do księgi rachunkowej

rei vindicatio

proces wydobywczy

lokator

osoba która udostępniała w najem

konduktor

osoba której udostępniano w najmie

locatio conductio rei

najem rzeczy

locatio conductio operis

najem dzieła

locatio conductio operarum

najem pracy

societas omnium honorum

spółki obejmujące cały majątek wspólników

societas unius rei

spółki dotyczące tylko jednej transakcji

societas alicuius negotionis

spółki dotyczące transakcji określonego rodzaju

actio pro socho

skarga, która służyła do dochodzenia rozliczeń z tytułu spółki

actio mandati directa

skarga przysługująca mandansowi w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zlecenia

mandans

zleceniodawca

mandatarius

zleceniobiorca

dolus

zły zamiar

zobowiązanie

stosunek prawny, w którym jedna osoba jest wobec drugiej obowiązana do świadczenia. Stronę uprawnioną nazywamy wierzycielem a stronę zobowiązaną dłużnikiem. Zobowiązanie ze stanowiska wierzyciela nazywa się wierzytelnością a ze stanowiska dłużnika długiem