Zmiany na mapie politycznej

 0    76 schede    saturnn
Scarica mp3 Stampa Gioca Testa il tuo livello
 
Domanda język polski Risposta język polski
cechy państwa
inizia ad imparare
terytorium, ludność, rząd, uznanie przez inne państwa
wyłączna strefa ekonomiczna
inizia ad imparare
tylko kraj, którego to teren ma prawo korzystać z jej zasobów, np. ryb
enklawa
inizia ad imparare
kraj otoczony w całości innym krajem, np. Watykan, San Marino, Lesotho
eksklawa
inizia ad imparare
część kraju oddzielona od właściwego terytorium innym krajem, np. Rosja i Obwód Kalinigradzki
największe kraje świata
inizia ad imparare
Rosja, Kanada, Chiny, USA, Brazylia, Australia
najmniejsze kraje świata
inizia ad imparare
Watykan (0,44km3), Monako, Nauru, Tuvalu, San Marino
najmniejsze kraje Europy
inizia ad imparare
Watykan, Monako, San Marino, Andora, Liechtenstein
Obszary o nieustalonym statucie
inizia ad imparare
Sahara Zachodnia, Palestyna, Osetia Południowa, Naddniestrze, Cypr Północny, Kosowo, Tajwan, Abchazja, Somaliland, Górski Karabach
Sahara Zachodnia
inizia ad imparare
uznawana przez Maroko jako południowa prowincja ich kraju
Palestyna
inizia ad imparare
atakowana przez Izrael, złożona ze Strefy Gazy i zachodniego brzegu Jordanu
Osetia Południowa
inizia ad imparare
formalnie część Gruzji, ale zależna od Rosji
Naddniestrze
inizia ad imparare
część Mołdawii, uznawane jako kraj tylko przez Osetię Południową i Abchazje
Cypr Północny
inizia ad imparare
północna część wyspy Cypr, o jego teren mają spór Grecja i Turcja
Kosowo
inizia ad imparare
uznawane przez Serbię jako ich teren
Tajwan
inizia ad imparare
uznawany za Chińską Republikę Ludową jako ich 23. prowincję
Abchazja
inizia ad imparare
formalnie część Gruzji, uznawana tylko przez 5 państw, m.in. Rosję
Somaliland
inizia ad imparare
dawna część Somalii, która podległa separacji na kilka mniejszych krain
Górski Karabach
inizia ad imparare
prawnie część Azerbejdżanu, ale Armenia chce odbić ich teren ale ma za mało wojsk
diaspora
inizia ad imparare
naród żyjący w rozproszeniu, np. Żydzi
Falkandy (Malwiny)
inizia ad imparare
terytorium brytyjskie, ale Argetyńczycy chcą ich tereny (Malwiny to argetyńska nazwa)
Powód rozpadu Somalii i rozwoju somalijskich piratów
inizia ad imparare
niestabilność władz
Epoka kolonialna
inizia ad imparare
1500-1960/70
potęgi kolonialne (państwa metrapolitalne)
inizia ad imparare
Portugalia, Hiszpania, Wielka Brytania, Francja, Holandia
skutki kolonializmu
inizia ad imparare
eksterminacja ludności rdzennej w koloniach, mieszkanie się ludności z krajów kolonizowanych i metropolii, w krajach kolonialnych wprowadzono religię i język krajów metrapolitalnych
skutki kolonializmu na gospodarkę
inizia ad imparare
eksploatacja zasobów naturalnych i ludzkich (niewolnictwo) przez kraje metropolitalne, rozwój cywilizacyjny obszarów skolonizowanych
korzyści Wielkiej Brytanii z kolonizacji Indii
inizia ad imparare
rynek zbytu dla towarów, źródło surowców, tania siła robocza i żołnierze
Skutki dla Indii z kolonizacji przez Wielką Brytanię
inizia ad imparare
nowoczesny system edukacji, rozbudowa kraju (kolej, porty), wzrost ubóstwa i głodu, kultura indyjska została zastąpiona brytyjską, rozwój technologii
przyczyny dekolonizacji
inizia ad imparare
osłabienie państw metropolitalnych np po II wś, wzrost świadomości społeczeństw o prawach człowieka, powstanie w krajach kolonizowanych elit wykształconych ludzi którzy mogliby przejąć rząd, podpisanie Karty Atlantyckiej j przyjęcie deklaracji ONZ
Karta Atlantycka
inizia ad imparare
podpisana w 1941 r
dekolonizacja
inizia ad imparare
rozpad systemu kolonialnego
deklaracja ONZ
inizia ad imparare
przyjęta w 1960 r, potępia kolonializm
kolonializm
inizia ad imparare
wtedy państwa metropolitalne założyły kolonie w innych państwach
rok afryki
inizia ad imparare
1960 r - kilkanascie panstw odzyskalo niepodleglosc
kraje afryki nieskolonializowane
inizia ad imparare
liberia i etiopia
skutki dekolonializmu
inizia ad imparare
wzrost liczby państw na świecie, wojny domowe o władze i chaos w nowych krajach, narodziny neokolonializmu, wzrost biedy i ubóstwa w krajach wyzwolonych i ich zacofanie, dalszy kontakt i uzależnienie od metropolii
neokolonializm
inizia ad imparare
nowa forma wyzysku nowopowstałych państw przez firmy z państw metrapolitalnych
dezintegracja
inizia ad imparare
rozpad państw
płaszczyzny integracji
inizia ad imparare
gospodarcza, militarna, polityczna i społeczna
poziomy integracji międzynarodowej
inizia ad imparare
rządowy, (organizacje międzynarodowe) i pozarządowe (komitety, fundacje i stowarzyszenia)
wazne momenty gdy liczba panstw sie zmieniala
inizia ad imparare
zakonczenie I ws, zakonczenie II ws, dekolonizacja afryki w 1960/70, upadek komunizmu w 1989 r
cel onz
inizia ad imparare
utrzymanie pkkoju na swiecie
czlonkowie onz
inizia ad imparare
5 stalych (USA, chiny, rosja, francja, wielka brytania) i 10 krajow tymczasowych wybieranych co 2 lata, stali czlonkowie maja prawo veta
agendy onz
inizia ad imparare
who (zdrowie), fao (zywienie), unesco (nauka i kultura), unicef (prawa dzieci)
sily pokojowe onz
inizia ad imparare
ue, nato, wnp, opec, nafta, ua, lpa, oecd, mercosur, efta, cefta, asean, bank seiatowy, anzus, opa
UE
inizia ad imparare
Unia Europejska, cel to tworzenie unii gospodarczo-politycznej, członkowie to Europa oprócz Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Liechtenstein
NATO
inizia ad imparare
Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego, cel to zapewnianie bezpiecześntwa, członkowie to 29 państw, np. Turcja, USA, Wielka Brytania, Kanada, Islandia, Polska
WNP
inizia ad imparare
Wspólnota Niepodległych Państw, to związek gospodarczo-polityczno-wojskowy Rosji i 10 republik związanych z ZSRR, członkowie to Armenia, Azerbejdżan, Rosja, Białoruś, Kirgi, Kazach, Tadży, Uzbekistan, Mołdawia
OPEC
inizia ad imparare
Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową, kontroluje jej wydobycie i ceny, członkowie to 14 państw np. Wenezuela, Kuwejt, Angola, Iran, Irak, Libia, ZEA
NAFTA
inizia ad imparare
Północnoamerykański układ wolnego handlu, cel to rozszerzanie zasad wspólnego rynku, członkowie to Meksyk, Kanada, USA
UA
inizia ad imparare
Unia Afrykańska, cel to dążenie do zjednoczenia Afryki, członkowie to cała Afryka
LPA
inizia ad imparare
Liga Państw Arabskich, cel to zacieśnianie stosunków politycznych, członkowie to 23 kraje i Palestyna
OECD
inizia ad imparare
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, cel to wspieranie w podnoszeniu poziomu wzrostu gospodarczego i życia obywateli, członkowie to 35 demokratycznych państw wysoko rozwiniętych, w tym Polska
MERCOSUR
inizia ad imparare
Wspólny Rynek Południa, cel to wzmocnienie współpracy gospodarczej i zniesienie barier handlowych, członkowie to Argentyna, Brazylia, Urugwaj, Paragwaj i zawieszona Wenezuela
EFTA
inizia ad imparare
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, cel to liberyzacja wymiany handlowej i ściślejsza praca z UE, członkowie to Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Lirchtenstein
CEFTA
inizia ad imparare
Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu, cel to ułatwienie wymiany handlowej i ściślejsza współpraca z UE, członkowie to Albania, Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Kosowo, Mołdawia, Macedonia Płn
ASEAN
inizia ad imparare
Stowarzyszenie Narodów w Azji Południowo-Wschodniej, cel to przyspieszenie wzrostu ekonomicznego, rozwoju socjalnego i kulturowego, członkowie to Brunei, Filipiny, Malezja, Laos, Wietnam, Kambodża, Mjanma, Indonezja, Singapur i Tajlandia
Bank Światowy
inizia ad imparare
cel to udzielanie długoterminowych pożyczek i przeciwdziałanie ubóstwu, członkowie to 189 państw (w tym Polska)
ANZUS
inizia ad imparare
Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku, cel to działanie na rzecz pokoju i bezpieczeństwa, członkowie to USA, Australia, Nowa Zelandia
OPA
inizia ad imparare
Organizacja Państw Amerykańskich, cel to umacnianie pokoju i bezpieczeństwa, regulowanie sporów, rozwiązywanie problemów, członkowie to 35 państw Ameryk (bez Gujany Francuskiej)
Konflikty w Europie
inizia ad imparare
Ukraina z Rosją, Mołdawia z Rosją o Naddniestrze, Kraj Basków i Katalonia o odseparowanie się od Hiszpanii, Kosowo z Serbią o ziemie, Irlandia Północna ze stolicą w Belfast grupą terrorystyczną IRA i przemarszem protestantów
Konflikty w Afryce
inizia ad imparare
Sudan północny (muzułmanie) i południowy (chrześcijanie i ropa naftowa) kłócą się o religię i surowce, Somalia to wojna domowa która podzieliła kraj, Rwanda z konfliktem etnicznym między 2 plemionami Hutu i Tutsi i ludobójstwo
Konflikty w Azji
inizia ad imparare
Palestyna z Izraelem, Kaszmir i Dżammu czyli Pakistan vs Indie albo muzułmanie vs hindusi, Syria to wojna domowa która trwa do dziś, Abchazja i Osetia Płd, Tajwan, Kuryle (wyspy, Rosja i Japonia, Kurdowie (nie maja panstwa, turcja, iran, irak, syria)
podzial swiata linia Brandta
inizia ad imparare
na bogata polnoc i biedne poludnie
Wskazniki
inizia ad imparare
HDI, PKB per capita, Struktura zatrudnienia w III sektorach gospodarki i mozna tez zaliczyc MPI
HDI
inizia ad imparare
Human Development Index, 0-1, blizej 1 to bardziej rozwiniety kraj, < 0,5 to slabo, > 0,8 wysoko, elementy: dochod krajowy per capita, srednia dlugosc zycia ludzi, srednia liczba lat edukacji, oczekiwana liczba lat edukacji dzieci rozpoczynajacych nauke
PKB per capita
inizia ad imparare
produkt krajowy brutto, okreslany w dolarach, zlozony ze wszystkich towarow i uslug wyrworzonych w kraju w ciagu 1 roku kalendarzowego, <2000 slabo, >15000 wysoko
MPI
inizia ad imparare
wskaznik ubostwa, od 0 do 1, im blizej 2 tym biedniejszy kraj, obliczany tylko dla krajow slabo i srednio rozwinietych
3 sektory gospodarki
inizia ad imparare
rolnictwo, przmemysl, uslugi
struktura zatrudnienia w III sektorach gospodarki
inizia ad imparare
wiecej ludzi pracuje w uslugach -> bardziej rozwiniety kraj, wiecej ludzi pracuje w rolnictwie -> slabiej rozwiniety kraj
inne wskazniki
inizia ad imparare
srednia dlugosc trwania zycia, zuzycie energii elektrycznej na 1 mieszkanca, smiertelnosc niemowlat na 1000 urodzen zywych, gestosc sieci drogowej, % PKB przeznaczony na badania i rozwoj
Dostep do dobr i uslug
inizia ad imparare
jak jest dobry to wysoko poziom rozwoju, jak zly to niski poziom roozwoju
dysproporcja
inizia ad imparare
roznica, zaburzenie proporvji/rownowagi
czynniki przyrodnicze wplywajace na dysproporcje rozwoju
inizia ad imparare
stopien zyznosci gleb, dlugosc okresu wegetacji, wystepowanie surowcow mineralnych
czynniki kulturowe wplywajace na dysproporcje rozwoju
inizia ad imparare
poziom nauki i wyksztalcenia, poziom techniki, wplyw religii
czynniki historyczne/polityczne wplywajace na dysproporcje rozwoju
inizia ad imparare
kolonializm, wojny, ekspansje i podboje
czynniki ekonomiczne wplywajace na dysproporcje rozwoju
inizia ad imparare
zasoby finansowe, rozwoj przemyslu, rolnictwa i uslug

Devi essere accedere per pubblicare un commento.