Powstało za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, miało za zadanie opracowanie nowoczesnych programów nauczania i przygotowanie i wydanie podręczników szkolnych.
Wybuch powstania 22/23 stycznia 1863 - o charakterze wojny partyzanckiej, brak stałej armii i uzbrojenia, państwo podziemne - tajne, działające w konspiracji.