Domanda |
Risposta |
in legibus magis simplicitas quam difficultas placet inizia ad imparare
|
|
w prawie podoba się bardziej prostota niż zawiłość; ustawa powinna być pisana językiem prostym.
|
|
|
ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio inizia ad imparare
|
|
tam gdzie taki sam powód ustawy tam takie samo rozstrzygnięcie ustawy; W takich samych okolicznościach należy stosować takie same rozwiązania prawne
|
|
|
optima est legum interpres consuetudo inizia ad imparare
|
|
zwyczaj jest najlepszą wykładnią prawa
|
|
|
leges ab omnibus intellegi debent inizia ad imparare
|
|
ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
|
|
|
leges bonae ex malis moribus procreantur inizia ad imparare
|
|
dobre ustawy rodzą się ze złych obyczajów
|
|
|
legem bonam a mala nulla alis nisi naturae norma dividere possumus inizia ad imparare
|
|
dobre prawo od złego możemy odróżnić miarą prawa natury
|
|
|
scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem inizia ad imparare
|
|
znać prawo to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania
|
|
|
iura non in singulas personas, sed generaliter contstituuntur inizia ad imparare
|
|
prawa są stanowione nie ze względu na konkretne (poszczególne) osoby, lecz dla wszystkich (dla ogółu)
|
|
|
satius enim esse impunitum relinqui facinus nocentis quam innocentem damnari inizia ad imparare
|
|
lepiej pozostawić bezkarnym występek złoczyńcy (nie ukarać winnego) niż skazać niewinnego
|
|
|
cessante ratione legis, cessat ipsa lex inizia ad imparare
|
|
gdy ustaje powód (przyczyna) wydania ustawy, traci moc (wygasa) sama ustawa
|
|
|
vanae voces populi non sunt audiendae inizia ad imparare
|
|
nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu; sędzia nie powinien ulegać naciskom
|
|
|
non omne quod licet honestum est inizia ad imparare
|
|
nie wszystko, co dozwolone, jest godziwe (uczciwe, dobre)
|
|
|
sententia facit ius inter partes inizia ad imparare
|
|
wyrok tworzy prawo między stronami
|
|
|
libertas inaestimabilis res est inizia ad imparare
|
|
wolność jest rzeczą bezcenną
|
|
|
vim vi repellere licet inizia ad imparare
|
|
|
|
|
male nostro iure uti non debemus inizia ad imparare
|
|
nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa
|
|
|
nullus idoneus testis in re sua intellegitur inizia ad imparare
|
|
nikt nie może być wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie
|
|
|
poena constituitur in emendationem hominum inizia ad imparare
|
|
kara ustanowiona jest w celu poprawienia ludzi
|
|
|
res nullius cedit primo occupanti inizia ad imparare
|
|
rzecz niczyja staje się własnością pierwszego, który ją zagarnął (zawłaszczył)
|
|
|
vigilantibus, non dormientibus, iura subveniunt inizia ad imparare
|
|
czuwającym, a nie śpiącym przychodzą na pomoc prawa
|
|
|
volenti et scienti non fit iniuria inizia ad imparare
|
|
chcącemu i wiedzącemu nie dzieje się krzywda
|
|
|
ignorantia legis neminem excusat inizia ad imparare
|
|
nieznajomość prawa nikogo nie usprawiedliwia (nie uwalnia od skutków prawnych)
|
|
|
culpa lata dolo aequiparatur inizia ad imparare
|
|
wina umyślna jest zawsze ze złym zamiarem
|
|
|
ex iniuria ius non oritur inizia ad imparare
|
|
z bezprawia nie rodzi się prawo
|
|
|
nemo ex suo delicto meliorem suam condictionem facere potest inizia ad imparare
|
|
nikt z tytułu przestępstwa (delikatu) nie może poprawić swojego położenia
|
|
|
hominum causa omne ius constitutum est inizia ad imparare
|
|
wszelkie prawo zostało ustanowione ze względu na ludzi
|
|
|
quid leges sine moribus, vanae proficiunt inizia ad imparare
|
|
cóż warte puste prawa bez obyczajów? - Horacy
|
|
|
moribus ornes, legibus emendes inizia ad imparare
|
|
ozdobione obyczaje, naprawione ustawami
|
|
|
corruptissima re publica plurimae leges inizia ad imparare
|
|
najbardziej skorumpowana rzeczpospolita wieloma ustawami; najwięcej praw w skorumpowanym państwie
|
|
|
iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi inizia ad imparare
|
|
Sprawiedliwość jest stałą i wieczną wolą przyznania każemu należnemu mu prawa
|
|
|
iustitias vestras iudicabo inizia ad imparare
|
|
sprawiedliwość waszą sądzić będę
|
|
|
legem brevem esse oportet inizia ad imparare
|
|
prawo powinno być zwięzłe
|
|
|
lege artis inizia ad imparare
|
|
zasady sztuki, zawodu (prawnika, lekarza)
|
|
|
in fine inizia ad imparare
|
|
przy końcu, w końcowej części
|
|
|