|
Domanda |
Risposta |
wykładnia prawa nie może prowadzić do absurdalnych wniosków inizia ad imparare
|
|
Absurda sunt vitanda
|
|
|
nikt nie jest zobowiązany do czynienia tego, co niemożliwe inizia ad imparare
|
|
ad impossibilia nemo obligatur
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
dura lex, sed lex
|
|
|
wyjątki nie powinny być interpretowane rozszerzająco inizia ad imparare
|
|
exceptiones non sunt extendendae
|
|
|
nieznajomośc prawa szkodzi inizia ad imparare
|
|
ignorantia iuris nocet
|
|
|
nieznajomość prawa nie usprawiedliwia inizia ad imparare
|
|
ignorantia iuris non exulpat
|
|
|
w razie wątpliwości należy orzekać łagodniej inizia ad imparare
|
|
in dubio mitius
|
|
|
w razie wątpliwości orzekać na rzec wolności inizia ad imparare
|
|
in dubio pro reo
|
|
|
wykładnia kończy się po uzyskaniu jasnego rezultatu inizia ad imparare
|
|
interpretattio cessat in claris
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
iura novit curia
|
|
|
prawo prywatne jest prawem dotyczącym korzyści poszczególnych jednostek inizia ad imparare
|
|
ius privatum est quod ad singulorum utilitatem spectat
|
|
|
sprawiedliwym jest żyć uczciwie, nikogo nie krzywdzić, każdemu oddać do, co mu się należy inizia ad imparare
|
|
ius est-honestum vivere, neminem leadere, suum cuique tribuere
|
|
|
prawo niesprawiedliwe nie jest prawem inizia ad imparare
|
|
lex iniqua non est lex
|
|
|
ustawa względniejsza (dla sprawcy) działa wstecz inizia ad imparare
|
|
lex mitior retro agit
|
|
|
norma późniejsza uchyla normę wcześniejszą inizia ad imparare
|
|
lex posterior derogat legi priori
|
|
|
późniejsze wprowadzenie normy ogólnej nie oznacza uchylenia normy szczególnej inizia ad imparare
|
|
lex posterioris generalis non derogat legi priori specialis
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
lex retro non agit
|
|
|
przepis szczególny uchyla przepis ogólny inizia ad imparare
|
|
lex specialis derogat legi generali
|
|
|
norma wyższego rzędu uchyla normę niższego rzędu inizia ad imparare
|
|
lex superior derogat legi inferiori
|
|
|
sędzie nie dba o drobnostki inizia ad imparare
|
|
minima non curat praetor
|
|
|
nikt nie jest sędzią we własnej sprawie inizia ad imparare
|
|
nemo iudex in causa sua
|
|
|
nie ma przestępstwa bez winy inizia ad imparare
|
|
nullum crimen sine culpa
|
|
|
nie ma przestępstwa ani kary bez ustawy inizia ad imparare
|
|
nullum crimen, nulla poena sine lege
|
|
|
każdy przepis podlega interpretacji inizia ad imparare
|
|
omnia sunt interpretanda
|
|
|
prawo publiczne jest prawem odnoszącym się do interesu państwa inizia ad imparare
|
|
publicum ius est quod ad statum rei Romanae spectat
|
|
|
żadnym prawem nie może być akceptowane to, co jest sprzeczne z naturą rzeczy inizia ad imparare
|
|
quae rerum natura prohibentur, nulla lege confirmata sunt
|
|
|
tytuł (przepis) prawa nie jest tekstem prawa inizia ad imparare
|
|
rubrica legis non est lex
|
|
|
patrzymy na sens, a nie słowa inizia ad imparare
|
|
sensum, non verba specamus
|
|
|
zbyt formalnie wymierzona sprawiedliwość może się stać krzywdą inizia ad imparare
|
|
summum ius, summa iniura
|
|
|
trzeciej możliwości nie ma inizia ad imparare
|
|
tertium non datura
|
|
|
gdzie społeczeństwo, tam prawo inizia ad imparare
|
|
ubi societas, ibi ius
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
dike
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
lex aeterna
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
lex naturalis
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
lex humana
|
|
|
prawo niesprawiedliwe nie zasługuje na miano prawa inizia ad imparare
|
|
lex iniusta non est lex
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
de lege lata
|
|
|
o ustawie, która ma być uchwalona inizia ad imparare
|
|
de lege ferenda
|
|
|
o prawie jakim powinno być inizia ad imparare
|
|
de sententia ferenda
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
suum cuique
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
arete gr.
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
inter vivos
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
mortis causa
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
explicite
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
uprawnienia sensu stricto
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ergo omnes
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
inter partes
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
restitutio
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
leges perfectae
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ex lege
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ex tunc
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
lex imperfecta
|
|
|
prawo więcej niż doskonałe inizia ad imparare
|
|
lex plus quam perfecta
|
|
|
prawo mniej niż doskonałe inizia ad imparare
|
|
lex minus quam perfecta
|
|
|
norma bewzględnie wiążąca inizia ad imparare
|
|
ius cogens
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ius dispositivum
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ratio legis
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
equity ang.
|
|
|
prawo sędziowskie / precedensowe inizia ad imparare
|
|
case law ang.
|
|
|
reguły służące dalszym orzeczeniom inizia ad imparare
|
|
ratio decidendi
|
|
|
wnioskowanie z podobieństwa inizia ad imparare
|
|
argument a simili
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ius civile
|
|
|
w stosunku do cudzoziemców inizia ad imparare
|
|
ius gentium
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
fas
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ius publicum
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ius privatum
|
|
|
zasada stosowania prawa ojczystego inizia ad imparare
|
|
lex patriae
|
|
|
zasada prawa miejsca położenia rzeczy inizia ad imparare
|
|
lex rei sitae
|
|
|
zasada, że czynność prawna dokonywana jest i wywołuje skutki wynikające z prawa miejsca jej dokonania inizia ad imparare
|
|
lex loci actus (contractus)
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
vacatio legis
|
|
|
prawo surowsze nie działa wstecz inizia ad imparare
|
|
lex severior retro non agit
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
telos / finis gr. / łac.
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
contra legem
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
praeter legem
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
promulgo
|
|
|
nieznajomość prawa nikogo nie usprawiedliwia inizia ad imparare
|
|
ignorantia iuris neminem excusat
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
fontes iuris oriundi
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Fontes iuris scientiam, fontes iuris cognoscendi
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
constituo
|
|
|
prawo powszechnie obowiązujące inizia ad imparare
|
|
erga omnes
|
|
|
uprawnienia i obowiązki między stronami inizia ad imparare
|
|
contractus fecit ius inter partes
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
consesus
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
longua consuetudo
|
|
|
niezbędność posługiwaniem się zwyczajem w przyszłości inizia ad imparare
|
|
opinio necessitatis
|
|
|
niewiążąca część precedensu inizia ad imparare
|
|
obiter dicta
|
|
|
naśladuj poprzednią decyzję i nie podważaj tego co ustalone inizia ad imparare
|
|
stare decisis
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
over-ruling ang.
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
interna
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ex post
|
|
|
