W1: Ekonomia jako nauka. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.

Teza arystotelesa dot. niedoboru

Niedobór można przezwyciężać od strony konsumpcji, poprzez zmianę ludzkich postaw.

Ekonomia polityczna (political economy)

jest to proces gospodarowania w skali społecznej (Antoine de Montchrétien)

Ekonomia polityczna to inaczej

ekonomia społeczna

Co na celu ma ekonomia polityczna?

Eknomia polityczna ma na celu wzrost bogactwa i siły (władzy) w kraju

Ekonomia według Rekowskiego

nauka badająca, w jaki sposób ludzie (pojedynczo lub w zorganizowanych zespołach) wykorzystują zasoby będące w ich dyspozycji w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb materialnych i niematerialnych.

Ekonomia według Begga

nauka badająca, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym: » co? » jak? » dla kogo?

Ekonomia według Milewskiego

nauka o procesach gospodarczych, tzn. procesach produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji środków zaspokajania potrzeb ludzkich.

Ekonomia według Skousen

jest nauką, która odnosi się przede wszystkim do sposobów tworzenia bogactwa, dochodu, poprawy standardu życia, produkcji i dystrybucji dóbr i usług – wszystkiego, co ma na celu poprawę naszego życiowego losu

Podstawowe zagadnienia ekonomii

1. Alokacja zasobów 2. Produkcja 3. Podział (dystrybucja, redystrybucja) 4. Spożycie

Gilotyna Hume’a

Aksjologia, nie emocje a prawda i fałsz, podział na stwierdzenia pozytywne i normatywne (oceniające)

Falsyfikacjonizm

nie można nigdy dowieść, że coś jest materialnie prawdziwe, można natomiast wykazać, że pewne twierdzenia są materialnie fałszywe; tezę tę można uznać za pierwsze przykazanie metodologii nauk.

Rewolucja naukowa i paradygmaty - nauka wg Kuhna

Nauka przechodzi przezkilka okresów - początek->rozkwit->kryzys->rewolucja naukowa

Paradygmat

zbiór pewnych uogólnień, modeli, wartości i wzorów, które są akceptowane przez naukowców

Anomalia

niezgodność przewidywań wynikających z reguły danego paradygmatu. Każda anomalia jest początkiem nowego paradygmatu.

Podejście Lakatosa

Paradygmaty się nie wykluczają, są komplementarne. Uważał, że falsyfikacjonizm jest przydatny do badania grupy teorii, nie do eliminacji pojedynczych tez

Naukowy program badawczy

„mały zbiór mniej lub bardziej powiązanych ze sobą teorii, które można oceniać z punktu widzenia ich postępowości”

Fazy analizy ekonomicznej

obserwacja gospodarowania->uogólnianie->wnioskowanie->krytyka

Ceteris paribus

„przy innych warunkach (elementach, okolicznościach) stałych, jednakowych, niezmiennych”

Funkcje ekonomii

poznawcza, aplikacyjna, ideologiczna

Prawa ekonomiczne mają charakter

statystyczny

Czy ustalenia ekonomistów mogą wpływać na wyniki badań?

Tak, samosprawdzające się prognozy i samoobalające się prognozy

Czy celem ekonomistów jest zawsze gromadzenie wiedzy prawdziwej?

Nie

Od czego są zależne prawa ekonomiczne

od warunków występujących w analizowanej gospodarce

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna to część wiedzy ekonomicznej nie zawierająca sądów wartościujących.

Ekonomia normatywna

zawiera sądy wartościujące, formułuje zalecenia dotyczące gospodarowania.

Różnica między mikro a makroekonomią

mikro to wycinek gospodarki, makro to gospodarka w skali kraju, regionu, świata

Teoria statyczna (malthuzjanizm)

prawo ludnościowe: liczba ludności rośnie w postępie geometrycznym, podczas gdy ilość żywności przyrasta w postępie arytmetycznym

Teoria dynamiczna (optymizmu technologicznego)

oznacza, że ludzkość poradzi sobie z problemem ograniczoności zasobów dzięki postępowi technicznemu i nowym innowacyjnym technologiom.

Czym jest dobro?

Wszystkim, co zaspokaja potrzeby: rzecz, usługa, prawo.

Co zużywa się w procesie gospodarowania?

zasoby (inaczej: czynniki produkcji), czyli dobra niezbędne do wytwarzania innych dóbr (dóbr ekonomicznych)

Dobra wolne

np.: powietrze, piasek na plaży, jagody dzikorosnące

Dobra ekonomiczne

jagody sprzedawane na targu, tlen w butli tlenowej

Czyste dobra prywatny

Można wykluczyć z konsumpcji, konsumenci konkurują

Dobra wspólne

Nie można wykluczyć z konsumpcji, konsumenci konkurują

Dobra klubowe

Można wykluczyć z konsumpcji, konsumenci nie konkurują

Czyste dobra publiczne

Nie można wykluczyć z konsumpcji, konsumenci nie konkurują