unia ogólnie xd

Prawo unijne dzieli się na

pierwotne i pochodne

podział na pochodne i pierwotne

nie ma charakteru wyczerpującego, nie mieszczą się w nim umowy międzynarodowe których stroną jest Unia

źródła prawa pierwotnego

1. Traktaty założycielskie 2. Traktaty rewizyjne 3. Traktaty akcesyjne 4. Protokoły do traktatów 5. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej 6. Zasady 7. Orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości

w tworzeniu prawa pierwotnego państwa odgrywają

najważniejszą rolę ale nie wyłączną

prawo pierwotne stoi

najwyżej w hierarchii unijnych źródeł prawa

traktaty założycielskie

1. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, zawarty w Rzymie w 1957) 2. Traktat o Unii Europejskiej zawarty w Maastricht w 1992

ostatni traktat rewizyjny

traktat z Lizbony 2007

Unia Europejska jest następcą prawnym

Wspólnoty Europejskiej

celem aktów rewizyjnych jest

zmiana traktatów

traktat z Maastricht ustanowił strukturę opartą na 3 filarach:

I. Wspólnoty europejskie (Wspólnota Europejska, Europejska Wspólnota Energii Atomowej i Europejska Wspólnota Węgla i Stali) II. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa III. Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne

traktaty akcesyjne

dostosowują traktaty założycielskie do przyjęcia nowych państw

protokoły stanowią

część traktatów i na równi z nimi mają moc wiążącą

deklaracje państw mają charakter

niewiążący

karta praw podstawowych zyskała moc wiążącą w

traktacie z Lizbony z 2007

karta praw podstawowych UE zawiera 2 kategorie przepisów

1. takie które tworzą prawa podmiotowe 2. takie które zawierają zasady

zasady ogólne są w większości formułowane w

orzeczeniach TS

zasady ogólne to

bardzo generalne normy stwarzające uprawnienia po stronie jednostek

zasad ogólne bezwarunkowo stosuje się

jedynie w odniesieniu do działań unii i jej instytucji

zasady strukturalne rządzą

funkcjonowaniem Unii i jej prawa

zasady strukturalne np.

pierwszeństwo, skutek bezpośredni, pośredni, lojalna współpraca, pomocniczość, proporcjonalność

zasady strukturalne zawierają

stosunkowo precyzyjne wskazania co do postępowania

prawo pochodne

akty ustawodawcze, gdy chodzi o przyjmowania aktów delegowanych i wykonawczych

akty ustawodawcze

akty prawne przyjmowane wg zwykłej lub specjalnej procedury ustawodawczej

akty nieustawodawcze

akty delegowane i akty wykonawcze

rozporządzenia, dyrektywy i decyzje mogą mieć charakter

zarówno ustawodawczy jak i nieustawodawczy

rozporządzenie ma zasięg

ogólny

rozporządzenie jest stosowane

bezpośrednio

dyrektywa wiąże

każde państwo członkowskie do którego jest kierowana

dyrektywa wiąże w odniesieniu do

rezultatu

decyzje wiążą w

całości

decyzje mogą wywoływać

skutek bezpośredni

zalecenia

nie mają charakteru wiążącego

opinia

nie ma charakteru wiążącego

akty nienazwane

inne akty, które wydają instytucje unijne

akty nienazwane przykłady

rezolucje, wytyczne, wspólne oświadczenia

akty nienazwane i zalecenia+opinie tworzą

unijne prawo miękkie

zasada pierwszeństwa prawa unijnego

prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo nad prawem krajowym

skutek bezpośredni wertykalny

możliwość powołania się na dany przepis przeciwko państwu

skutek prawny horyzontalny

możliwość powołania się na dany przepis przeciwko innej jednostce

norma unijna może wywierać skutek bezpośredni jeśli jest

Jasna 2. Precyzyjna 3. Bezwarunkowa 4. Niewymagająca w swojej skuteczności żadnych dodatkowych działań państwa członkowskiego ani instytucji unijnych 5. Nieprzyznająca tym podmiotom kompetencji do działania na zasadzie uznania czy władzy dyskrecjonalnej

Nadrzędnymi wartościami stanowiącymi fundament UE są

poszanowanie: Godności osoby ludzkiej, Wolności, Demokracji, Równości, Państwa prawnego, Praw człowieka, w tym osób które należą do mniejszości

Zasada przyznania

unia działa wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez państwa członkowskie w Traktatach