Układ pokarmowy 4 5/5

Komórki D – jaką część komórek wysp trzustki stanowią?

około 5-7%, zawartości wysp, znajdują się także bliżej ich środka

Co i w jakim celu wydzielają komórki D?

wydzielają somatostatynę, która hamuje uwalnianie glukagonu i insuliny i zmniejsza motorykę żołądka

Komórki PP – jaką część komórek wysp trzustki stanowią?

około 0,5-2% zawartości wysp, znajdują się także w ich części centralnej

Co i w jakim celu wytwarzają komórki PP?

wytwarzają polipeptyd trzustkowy, który pobudza wydzielanie kwasu solnego w żołądku i glikogenolizę w wątrobie

Komórki C – charakterystyka

stosunkowo niewielka populacja komórek wysp trzustkowych, które nie posiadają ziaren wydzielniczych lub mają ich bardzo niewiele

Komórki C – funkcja

uważa się, że stanowią młodociane postacie komórek endokrynowych wysp trzustki, które mają zdolność przekształcić się w pozostałe komórki endokrynowe

Ślinianki – co to?

gruczoły występujące w jamie ustnej, produkujące ślinę

Ślina – co to?

mieszanina wydzielin wszystkich gruczołów jamy ustnej

Co wchodzi w skład śliny?

jej podstawowym składnikiem jest woda, oprócz niej zawarte są złuszczone nabłonki jamy ustnej, leukocyty, enzymy trawienne – amylaza i lipaza oraz substancje o działaniu przeciwbakteryjnym – lizozym, laktoferyna

W jaki sposób wytwarzana jest ślina?

jest wytwarzana w sposób ciągły, a bodźce pokarmowe (zapach, wygląd, smak pokarmu oraz proces żucia) nasilają wydzielanie śliny

Przez co regulowany jest proces wydzielania śliny?

przez układ nerwowy autonomiczny: bodźce z układu współczulnego powodują wydzielanie śliny gęstej, z dużą ilością śluzu, a z przywspółczulnego – wodnistej

Gruczoły ślinowe – podział

małe gruczoły ślinowe obecne w błonie śluzowej warg, policzków, podniebienia i języka oraz duże gruczoły ślinowe, do których zalicza się śliniankę przyuszną, podżuchwową, podjęzykową i jarzmową

Czym otoczone są duże gruczoły ślinowe?

torebką łącznotkankową, od której odchodzą pasma łącznotkankowe dzielące ślinianki na płaciki

Co wnika do dużych gruczołów ślinowych wraz z tkanką łączną?

naczynia krwionośne, nerwy, uchodzą naczynia chłonne

Co stanowi zrąb płacików dużych gruczołów ślinowych?

tkanka łączna luźna zawierająca liczne limfocyty i plazmocyty, gęstą sieć naczyń włosowatych, połączenia tętniczo-żylne, dzięki którym zachodzi regulacja przepływu krwi przez ślinianki, co wpływa na intensywność wydzielania śliny

Czym różnią się poszczególne ślinianki?

charakterem wydzieliny: ślinianka przyusznicza ma charakter surowiczy, a pozostałe dwie mają charakter mieszany, z czego w podżuchwowej przeważają komórki surowicze, a w podjęzykowej – śluzowe

Czy wszystkie duże ślinianki mają podobny schemat budowy?

tak

Jak uformowane są odcinki wydzielnicze ślinianek?

w postaci pęcherzyków, gdy komórki wydzielnicze mają charakter surowiczy lub cewek, gdy są komórkami śluzowymi

Z czego składa się miąższ płacika ślinianki?

z odcinków wydzielniczych i śródpłacikowych przewodów wyprowadzających

Komórki śluzowe – wygląd

są niskimi komórkami o szerokiej podstawie i spłaszczonym jądrze ułożonym przypodstawnie

Komórki śluzowe – wygląd cytoplazmy w rutynowych barwieniach histologicznych

ma piankowaty wygląd na skutek nagromadzenia się mukopolisacharydów (mucynogen)

Komórki surowicze – wygląd

mają kształt sześcienny, ich jądro jest kuliste, zlokalizowane w centralnej części komórki

Jak komórki surowicze układają się w części wydzielniczej o charakterze mieszanym w preparatach histologicznych?

układają się na dnie cewki wysłanej komórkami śluzowymi, tworząc półksiężyce surowicze

Gdzie zlokalizowane są komórki mioepitelialne?

pomiędzy komórkami wydzielniczymi a oddzielającą je od zrębu łącznotkankowego błoną podstawną

Komórki mioepitelialne - budowa

mają spłaszczony, gwiaździsty kształt i na podobieństwo koszyka oplatają pęcherzyk wydzielniczy długimi, wąskimi wypustkami

Komórki mioepitelialne – skurcze

pod wpływem bodźców wydzielniczych kurczą się, biorąc udział w wyciskaniu śliny z pęcherzyków wydzielniczych i pierwszych odcinkach przewodów wydzielniczych (wstawki)

Wstawki (ślinianki) – charakterystyka

są pierwszym odcinkiem przewodów wyprowadzających; są wysłane niskim nabłonkiem sześciennym; otaczają je także komórki mioepitelialne, ułożone wzdłuż osi długiej kanalika

Przewody prążkowane – czym są wyłane?

jedną warstwą nabłonka sześciennego lub walcowatego

Przewody prążkowane – budowa

przypodstawna część tych komórek tworzy pofałdowania błony komórkowej, a pomiędzy tymi wypukleniami leżą szeregowo mitochondria, co daje obraz charakterystycznego prążkowania

Przewody prążkowane – funkcja

odgrywają rolę redystrybucyjną, w ich błonie komórkowej znajdują się pompy jonowe, które zmieniają stężenie jonów w wydzielinie gruczołów, usuwając z niej Na+ i Cl-, zmieniając je na K+ i HCO2-

W jakie przewody przechodzą przewody prążkowane?

w przewody międzypłacikowe wysłane nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym otoczonym warstwą tkanki łącznej; w dalszych odcinkach przewód ten ma nabłonek dwuwarstwowy walcowaty lub dwurzędowy, a końcowy odcinek ma nabłonek wielowarstwowy płaski

Co znajduje się pod nabłonkiem przewodów międzypłacikowych?

warstwa tkanki łącznej i komórki mięśniowe