Układ krwionośny

Funkcje

transport O₂, CO₂, składników odżywczych, hormonów, produktów przemiany materii, utrzymanie homeostazy (pH, temperatura, gospodarka wodna), udział w odporności (krwinki białe, przeciwciała)

budowa

serce, naczynia krwionośne

serce

narząd mięśniowy, wielkości pięści, w worku osierdziowym, 4 jamy: 2 przedsionki + 2 komory, zastawki (przedsionkowo-komorowe i półksiężycowate) – zapobiegają cofaniu się krwi, prawa strona – krew odtlenowana, lewa – natlenowana

naczynia krwionośne

tętnice, żyły, naczynia włosowate

tętnice

grube, elastyczne ściany; krew z serca (zwykle utlenowana)

żyły

cieńsze, zastawki; krew do serca (zwykle odtlenowana)

naczynia włosowate

bardzo cienkie; wymiana substancji z tkankami

Krążenie

Małe (płucne) Duże (ustrojowe)

Małe (płucne)

prawa komora → płuca (wymiana gazowa) → lewy przedsionek

Duże (ustrojowe)

lewa komora → ciało (O₂ i substancje odżywcze do komórek) → prawy przedsionek

Krew – skład

Osocze (55%) – woda, białka, sole, hormony, substancje odżywcze, produkty przemiany materii, Elementy morfotyczne (45%)

elementy morfotyczne krwi

erytrocyty (krwinki czerwone) – bezjądrzaste, hemoglobina, transport O₂ i CO₂, leukocyty (krwinki białe) – odporność, trombocyty (płytki krwi) – krzepnięcie

krzepnięcie krwi

reakcja enzymatyczna → fibrynogen (rozpuszczalny) → fibryna (nierozpuszczalna) → skrzep, witamina K i jony Ca²⁺ są niezbędne

ciśnienie krwi

norma ok. 120/80 mmHg

choroby

miażdżyca (odkładanie cholesterolu w naczyniach), nadciśnienie, zawał, udar

układ krążenia otwarty i zamknięty

człowiek → układ zamknięty, podwójny (mały + duży obieg)