świadczenie

podstawowym elementem każdego zobowiązania jest

obowiązek spełnienia określonego świadczenia

słowa wyrażające różne rodzaje zachowań, których wierzyciel mógł domagać się od dłużnika

dare, facere, praestare

dare

obowiązek dłużnika polegający na wydaniu rzeczy w celu przeniesienia własności kwirytarnej lub bonitarnej

facere

obowiązek dłużnika polegający na wykonaniu jakiejś czynności lub powstrzymania się od jakiegoś działania (non facere)

praestare

wieloznaczne np. obowiązek dłużnika wychodzący poza podstawową treść zobowiązania, odpowiedzialność z tytułu gwarancji

wymagania dotyczące świadczenia

1. musiało być praw i fakt możliwe do wykonania (nie można przenieść własności rzeczy wyłączonej z obrotu) 2. nie mogło być sprzeczne z dobrymi obyczajami 3. musiało mieć wartość majątkową dającą się wyrazić w pieniądzach 4. musiało być wyraźnie określone

w przypadku rzeczy określonych co do gatunku świadczenie

nie gaśnie gdy rzecz którą dłużnik miał zamiar świadczyć została ukradziona lub zniszczona

gdy przedmiotem była rzecz oznaczona indywidualnie

zobowiązanie gaśnie na szkodę wierzyciela, chyba że niemożność świadczenia nastąpiła z przyczyn za które odpowiada dłużnik

zobowiązanie przemienne

obligatio alternativa

obligatio altervantiva

zbowiązanie przemienne

zobowiązanie przemienne

istnieje możliwość spełnienia więcej niż jednego świadczenia, spełnienie któregokolwiek z nich zwalnia dłużnika ze zobowiązania. Niemożność spełnienia 1 ze świad. nie zwalnia dłużnika z obowiązku wykonani drugiego, powoduje wygaśnięcie prawa wyboru

facultus alternativa

upoważnienie przemienne

upoważnienie przemienne

gdy w treści zobowiązania istnieje tylko jedno świadczenie jednakże dłużnik może zwolnić się ze swego obowiązku również poprzez spełnienie innego świadczenia. Niemożność spełnienia świadczenia podstawowego zwalnia dłużnika ze zobowiązania

facultus alternativa, upoważnienie przemienne np.

odpowiedzialność noksalna (właściciel może wydać niewolnika, ale może też zapłacić karę prywatną)

świadczenie podzielne

możliwe gdy po stronie wierzyciela lub dłużnika występowała więcej niż jedna osoba

świadczenie niepodzielne musiało

być wykonane w całości, gdyż w przeciwnym razie rzecz straciłaby swą wartość lub istotę (np. koń niewolnik)

solidarność

solidarność czynna i solidarność bierna

solidarność czynna

sytuacja gdy po stronie wierzyciela występuje kilka podmiotów

solidarność bierna

gdy po stronie dłużnika występuje kilka podmiotów

w prawie justyniańskim możność stosowania solidarności

została znacznie ograniczona