Starożytność

Jak inaczej nazywamy starożytność?

antyk

W których wiekach był antyk?

I w.p.n.e. - V w.n.e.

Jaka była główna postawa filozoficzna starożytności?

racjonalizm

Co miało wpływ na kulturę europejską?

kultura grecka i rzymska

Wymień najsłynniejsze dzieła antyku z przykładami.

eposy ("Iliada" i "Odyseja" Homera), tragedie greckie ("Antygona" Sofoklesa), poezja (utwory Horacego), mity, biblia.

Na co wpływała kultura grecka, a na co kultura rzymska w antyku?

Grecja: system demokracji, filozofia, teatr. Rzym: prawodawstwo, osiągnięcia techniczne.

Wymień najsłynniejsze rzeźby antyku. (3)

"Grupa Laokoona", Myron "Dyskobol", "Wenus z Milo"

Wymień najsłynniejsze dzieła architektoniczne antyku. (3)

Koloseum, Partenon, Panteon

Wymień najsłynniesze obrazy antyku (5)

Sandro Boticelli „Narodziny Wenus”, Peter Bruegel „Upadek Ikara”, Michał Anioł „Stworzenie Adama”, Rembrandt van Rijn „Powrót syna marnotrawnego”, Peter Bruegel „Wieża Babel”

Co to jest klasycyzm?

Styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian.

Na czym polega racjonalizm w literaturze antycznej?

Tworzenie zgodnie z zasadą "decorum", aby przekonać społeczeństwo, pisarze stosowali zasady retoryki i racjonalne argumenty (zamiast uczuć i emocji).

Wymień najważniejszych filozofów antyku.

Tales, Sokrates, Platon, Arystoteles

Kto to Tales z Miletu?

Jest on uważany za pierwszego filozofa.

Kto to jest Sokrates i jakie jest jego słynne powiedzenie?

Sokrates to filozof, którego słynnym powiedzeniem jest "Wiem, że nic nie wiem".

Kto to jest Platon?

Platon to uczeń Sokratesa, który wprowadził system idealistyczny (ważność idei), rozwijał myśli swojego nauczyciela.

Kto to jest Arystoteles?

Arystoteles to uczeń Platona, który jest odpowiedzialny za całokształt wiedzy antyku.

Co to jest epikureizm?

Epikureizm to antyczny kierunek filozoficzny podkreślający dar, jakim jest życie i szczęście. Warunkiem osiągnięcia szczęścia jest brak cierpienia, więc należy go unikać.

Co to jest sceptycyzm?

Wyraża zwątpienie w możliwość poznania prawdy. Podkreśla, że skoro żadne twierdzenie nie jest pewne, należy powstrzymać się od wydawania sądów.

Ile ksiąg zawiera Stary Testament i o czym opowiada?

Stary Testament składa się z 46 ksiąg i opowiada o: stworzenie świata i człowieka, dzieje narodu żydowskiego, oczekiwanie na Mesjasza, przepowiednie i pouczenia proroków, psalmy. Jest on ważny dla żydów.

Ile ksiąg zawiera Nowy Testament i o czym opowiada?

Nowy Testament składa się z 27 ksiąg i opowiada o życiu i działalności Jezusa, męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa, dzieje apostołów, apokalipsa (przepowiednie dotyczące końca świata). Jest on ważny dla chrześcijan.

Co to jest teologia?

Nauka o Bogu, jego naturze, relacji z człowiekiem i światem.

Co to jest monoteizm?

Wiara w jednego Boga.

Co to jest politeizm?

Wiara w wielu bogów.

Opisz stworzenie świata wg Biblii.

1. Stworzenie nieba i ziemi, oddzielenie światłości od ciemności (dzień i noc). 2. Oddzielnie sklepienia niebieskiego od wody. 3. Wyodrębnienie ziemi od morza stworzenie roślinności. 4. Stworzenie ciał niebieskich (księżyc, słońce itp.) i pór roku.

Opisz krótko "Przypowieść o siewcy".

słowo Boże = ziarno, siewca = Jezus, różne rodzaje podłoża = ludzie, jeśli ziarno spadnie na zachwaszczoną glebę lub skałę, nie rozwinie się, jeśli ziarno spadnie na żyzną glebę, wyda obfite plony

Opisz krótko "Przypowieść o talentach".

pan rozdający talenty = Bóg, słudzy = różne postawy ludzi: pomnażanie talentów = dodatkowa nagroda, brak rozwoju talentów = odebranie tego, co otrzymano

Opisz krótko "Przypowieść o pannach roztropnych".

panny roztropne (mądre): czekają, są przygotowane, mają zapas oliwy do swych lamp, panny nieroztropne (głupie): zabrakło im oliwy do lamp, nie ma ich na miejscu, gdy przychodzi oblubieniec

Opisz krótko "Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie".

pobitemu i osamotnionemu człowiekowi pomaga Samarytanin, żydowscy kapłani przechodzą obojętnie

Opisz powstanie świata wg mitologii.

na początku był chaos, z chaosu wyłoniła się pierwsza para bogów: Uranos (Niebo) i Gaja (Ziemia), rodzenie się dzieci odrażających wyglądem, które trafiły do Tartaru, krainy ciemności, zrodzenie trzech bogiń zemsty - Erynii

Opisz krótko mit o Prometeuszu.

1. Prometeusz przekazuje wykradziony bogom ogień ludziom. 2. Kara od Zeusa: przykuty do skały cierpiał, ponieważ sęp codziennie wyjadał mu wątrobę, która odrastała. 3. Zabicie ptaka i uwolnienie Prometeusza przez Heraklesa.

Opisz krótko mit o Syzyfie.

1. Zdrada tajemnicy Zeusa przez Syzyfa. 2. Za karę został skazany na śmierć. 3. Uwięzienie bożka śmierci.

Opisz krótko mit o Demeter i Korze.

1. Złamanie zakazu o niezerwaniu narcyza przez Korę. 2. Uprowadzenie Kory przez Hadesa. 3. Małżeństwo Kory i Hadesa.

Opisz mit o Dedalu i Ikarze.

1. Skonstruowanie skrzydeł przez Dedala, aby razem z synem mogli się wydostać z wyspy. 2. Nieposłuszeństwo Ikara poprzez wzbicie się za wysoko. 3. Śmierć poprzez wpadnięcie do morza. 4. Wyspa została nazwana Ikarią a morze Ikaryjskim.

Co to jest zakazany owoc?

Rzecz niedozwolona, zakazana i przez to budząca pożądanie.

Co to jest Sodoma i Gomora?

Miejsce, w którym dzieje się coś niemoralnego, występnego.

Kto to jest syn marnotrawny?

Człowiek, który zawinił, ale zasługuje na drugą szansę.

Co to jest salomonowy wyrok?

Wyrok mądry, sprawiedliwy.

Co to jest wdowi grosz?

Skromna, ale zasługująca na uznanie ofiara ubogiego człowieka.

Co to jest hiobowa wieść?

Wiadomość zła, budząca trwogę.

Co to jest manna z nieba?

Niespodziewany dar, bogactwo, na które nie należy oczekiwać.

Co to są ciemności egipskie?

Nieprzeniknione ciemności.

Co to znaczy umyć od czegoś ręce?

Nie brać za coś odpowiedzialności.

Co to znaczy przenieść się na łono Abrahama?

Umrzeć.

Co to jest Arka Noego?

Symbol przymierza.

Co to znaczy apokalipsa?

Zagłada, kres, ostateczna katastrofa.

Co to znaczy dobry pasterz?

Osoba dbająca o podwładnych.

Co to znaczy droga krzyżowa?

Określenie życia pełnego trosk, problemów, cierpienia.

Co to znaczy kraina mlekiem i miodem płynąca?

Kraina żyzna, urodzajna.

Co to znaczy lata tłuste i chude?

Czasy powodzenia, dobre, obfite, przeplatające się z latami kryzysu, upadku.

Co to znaczy wieża Babel?

Zamęt, brak porozumienia, zamieszanie.

Co to jest prometeizm?

Postawa poświęcenia się dla ludzkości, cierpienie dla czyjegoś dobra.

Co to znaczy puszka Pandory?

Źródło trosk, nieszczęść, chorób.

Co to znaczy syzyfowa praca?

Ciężki, niekończący się wysiłek, który nie przynosi żadnego efektu, praca skazana na niepowodzenie.

Co to jest narcyzm?

Bezkrytyczne samouwielbienie, zachwyt nad samym sobą.

Co to znaczy stajnia Augiasza?

Miejsce szczególnie brudne, trudne do posprzątania.

Co to znaczy nić Ariadny?

Cenna wskazówka, zbawienne wyjście z trudnej sytuacji.

Co to jest ambrozja?

Bardzo smaczna potrawa, przysmak.

Co to znaczy jabłko niezgody?

Przedmiot będący przyczyną sporu.

Co to znaczy koń trojański?

Podstęp.

Co to znaczy paniczny strach?

Ogromny lęk, obawa.

Co to znaczy róg obfitości?

Oznaka ogromnego bogactwa, powodzenia lub sławy.

Co to znaczy ikarowy lot.

Ryzykowne plany, marzenia, przedsięwzięcia, z góry skazane na niepowodzenie.