Sparta i Ateny

początki Sparty

dorowie zakładają spartę i podbijają Peleponez (Xwpne) jako mniejszość dorobię boją się buntów podbitych ludów 9 a 8 w p n e określenie kształtu systemu politycznego i społecznego państwa likurk od 6 Sparta formułuje system przymierzy i zostaje hegemonem

kształtowanie się oligarchii

reformy likurga określają ustrój polis jako oligarchią wojskową za poradą wyroczni delfickiej wydał wielką rhetre czyli zbiór praw w którym ustrój wprowadzając charakterystyczne dla Sparty wychowanie i wspólne posiłki

cechy oligarchii

prawo polityczne ma tylko grupa wojskowych w obrębie której wszyscy są równi ziemia i niewolnicy należą do państwa wojskowi je otrzymują tylko w użytkowanie

społeczeństwo Sparty

spartiaci (homoioi) wolni obywatele mieli wszystkie prawa polityczne zamknięta grupa zawodowych wojowników periojkowie również wolni bez praw politycznych zajęcia rzemiosło służba wojskowa uprawa roli helioci niewolnicy własność państwa potomkowie podbity

organa władzy

dwóch królów pełnili funkcję wojskowe i kapłańskie zgromadzenie ludowe apella wszyscy z partiaci przegłosowywali ustawy i wybierali urzędników geruzja rada starszych 28 gerontów i dwóch królów proponowali ustawę i sądzili pięciu eforów - urzędnicy

wychowanie spartańskie czyli agoge

tylko zdrowe dzieci surowe zasady kształcenia wiedza do 30 roku życia mieszkanie w koszarach obowiązek walki do 60 roku życia dziewczęta wychowywano na dobre żony i matki

wojownicy spartańscy

cały swój czas poświęcali szkoleniowi wojskowemu hasło naczelny z tarczą lub na tarczy tchórzostwo okrywało niesławwą

kształtowanie się ustroju

dragon aby ochronić Ateńczyków przed samowoltantejszej arystokracji dragon wprowadził kodeks zawierający bardzo surowe prawa

reformy solona

przyczyną było napięcie społeczne wywołane popadaniem w niewolę za długi powołano zgromadzenie ludowe eklezję radę 400 sądy ludowe podzielone mieszkańców na cztery klasy według dochodów anulowano długi i zakazano pożyczek pod zastaw mimo reform wpływ

areopag, bule, heliaia, ekklesia, fyle

aeropak stróż praw ogólny nadzór nad sądownictwem i prawami heliaja sądy przysięgłych bóle rada 400 fele czyli cztery klasy

tyrania Pizystrata

część społeczeństwa jest zadowolona z reform solona poparła zamach Pizy strata i jego rządy przeprowadził on liczne reformy rozdawnictwo ziemi ubogim wprowadzenie podatku dochodowego wspierał rzemiosła i handel opiekował się twórcami kultury

klejstenes

obywatele podzieleni na 10 okręgów w chwili powstała rada 500 po 50 przedstawicieli z każdej chwili ustanowienie ostracyzmu czyli sądu skorupkowego raz w roku zabezpieczał przed tyraniom

Perykles rozkwit demokracji

ograniczył rolę aeropagu wcześniej wyłącznie przedstawiciele arystokracji mieli najwyższą władzę z większą rolę strategów w razie wojny byli dowódcami dał eklazy większy udział w sprawach zasada odpłatności urzędów rozbudowa floty i portów koniec budowy

urzędy w Atenach

urzędnicy około 700 najważniejsze strategowie od spraw wojskowych archontowie początkowo duże kompetencje po reformach klejstensesa ograniczone do funkcji religijnych wszystkie urzędy były płatne a większość losowano kandydaci zdawali egzamin p

sądy

Hel jaja wszystkie sprawy publiczne i prywatne z wyjątkiem zabójstw aeropagu najcięższe sprawy karne powołano sąd skorupkowy raz do roku obywatele wpisywali na skorupkach imiona osób grających demokracji

cechy demokracji ateńskiej

każdy obywatel ma prawo głosu w sprawach państwa wyraża je przez głosowanie panuje wolność słowa równość wobec prawa i dostępne do urzędów demokracja bezpośrednia każdy decyduje sam a nie przez przedstawicieli

społeczeństwo ateńskie

w obradach eklezji mógł wziąć udział każdy obywatel ateński mężczyzna powyżej 20 roku życia obywatela ateńscy mieli możliwość zabierania głosu dyskusji a nawet zgłaszania swoich pomysłów z czasem pojawili się demagowie przywódcy ludu

kształtowanie się demokracji w Atenach podsumowaniu

niezadowolenie z rządów arystokracji prawa dracona reformy solona tyrania pizzy strata reformy klejstenesa rozkwit demokracji w czasach Peryklesa