semestr do zdania

werteryzm

to postawa na wzor wertera. czlowiek pelen energiii, nieszczesliwie zakochany, ukojenie znajduje blisko natury, dazenie do samobojstwa

mesjanizm

to poglad przypisujacy jednostkom np poecie zbiorowosc a zwlaszcza narodom np polsce. szczegolne poslannictwo wobec ludzkosci i historii, role niewinni cierpiacego za innych uznaja mesjasza za zbawiciela. dziady cz3 widzenie ksiedza piotra

orientalizm

fascynacja kulturami wschodu. romantycy czesto odbywali podrozze na wschod np sonety krymskie A mickiewicz

winkelriedyzm

oznaczal wybor postawy aktywnej, gotowsc do podjecia walki o niepodleglosc. przyklad kordian przemowienie na mount blanc

prometeizm

postawa poswiecenia sie dla ludzkosci, wyzszej idei lub sprawy narodowej. postawa ta charakteryzuje sie konrad z dziadow cz3

gatunki literackie Romantyzm

dramat romantyczny, powiesc poetycka, sonet, ballada

cechy eposu

poczatek zaczyna sie inwokacja, porownania poetyckie, epizodycznosc akcji, narrator 3os, bohater zbiorowy

szlachta w P tadeuszu zalety

goscinni, odwazni, patrioci, waleczni, pielegnacja polskich tradycji

szlachta w P tadeuszu wady

sklonnosc do picia, klotliwi, brak szacunku dla prawa, zazdrosni, niski poziom umyslowy

podobienstawa soplica b. romantyczny

samotnik, tajemniczy, nieszczesliwie zakochany, patriota, buntownik, przemiania wewnetrzna, bohater tragiczny, rozdarty wewnetrznie

cechy dramatu romantycznego

brak zasady 3 jednosci, luzna kompozycja, sceny zbiorowe, laczenie swiata realnego z fantastycznym, elementy ludowosci, wystepowanie bohatera romantycznego

romantyzm europa

1789 wybuch rewolucji francuskiej, 1848/9 wiosna ludow

romantyzm polska

1822 wydanie 1 tomu poezji przez A mickiewicza, 1864 upadek powstania styczniowego

asymilacja zydow mendel

maria konopnicka "mendel gdanski", zabory rosyjskie(antysemityzm), wykluczenie, problemy z jakimi sie zmagali zydzi

I pokolenie idealistow

ignacy rzecki reprezentant pokolenia patriota zapatrzony w napaoleona, samotnik, zapatrzony w polityke(widzi ja wszedzie marzenia/zludzenia)

II pokolenie idealistow

stanislaw wokulski z jednej strony zakochany w łeckiej dla ktorej jest w stanie sie dla niej poswiecic. z drugiej pozytywista, marzyciel, zainteresowany nauka

III pokolenie idealistow

julian ochocki mlody zapatrzony w nauke marzyciel arystokrata, moze poswiecic swoje cale zycie by dokonac rewolucyjnych zmian/postepow

gatunki literacki pozytywizm

nowela, felieton, powiesc: realistyczna, tendencyjna, historyczna

felieton to

gatunek publicystyczno/dziennikarski, opowiada co roznych tematach z kraju jak i ze swiata, poslugowanie sie humorem, pytania retoryczne, komentowali, oceniali

pozytywizm polska

1864 upadek powstania styczniowego, 1890 wydanie przez boleslawa prusa "lalki"

termin pozytywizm

pochodzi od slowa pozytywny z kursu filozofii pozytywnej autorstwa auguste'a comte'a

termin romantyzm

od slowa romanticus czyli niezwykly

organicyzm

poglad wedlug ktorego spoleczenstwo stanowi jeden organizm, a kazda grupa spoleczna posiada swoja odrebna ale niezbedma dla prawidlowego funkcjonowania calosci role

ewolucjonizm

poglad polegajacy na tym ze swiatem rzadzi prawo ewolucji wszystkie formy bytu podlegaja ewolucji czyli nieustannej przemianie

scjentyzm

poglad filozoficzny zakladajacy optymistyczne nieograniczone mozliwosci nauki w rozwiazywaniu wszelkich problemow czlowieka. zeby zmienic rzeczywistosc trzeba ja poznaz i zrozumiec sa tylko nauki przyrodnicze

utylitaryzm

poglad polegajacy na tym ze kazde dzialanie czlowieka powinno byc uzyteczne dla spoleczenstwa. clzowiek staje sie dobry jesli przynosi szczescie

wymien program polskiego pozytywizmu

praca u podstaw, praca organiczna, emancypacja kobiet, asymilacja zydow, kult nauki

praca u podstaw

edukacja dla najbiedniejszych warstw spolecznych upowszechnienie nauki i oswiaty mialo byc gwarancja moralnosci i wzrosty swiadomosci narodowej

praca organiczna

przekonanie ze wzmocneinie rozwoju gospodarczego i kulturowego przez wspolprace wszystkich warstw spolecznych

emancypacja kobiet

upowszechnienie dostepu do wyksztalcenia i pracy zawodowej dla kobiet, zmiana ich roli spolecznej

asymilacja zydow

uznanie zydow za pelnoprawnych czlowkow spoleczenstwa przy jednoczesnym zachowaniu przez nich wlasnej religii i kultury

kult nauki i pracy

wiara ze nauka i postep z nia zwiazany uczyni zycie czlowieka lepszym

wokulski jako bohater romantyczny romanty

romant: watek walki o wolnosc(powstanie styczniowe), milosc do izabeli łeckiej, nieudana proba samobojcza, tajemniczosc luki w biografii niejasny ciag dalszych losow

wokulski jako bohater romantyczny pozytyw

pomaga ludziom z warstw ubozszych, szanuje nauke(geist i ochocki), ulega przemianie czlowieka interesow - zawiazuje spollke do handlu z rosja

emancypacja kobiet (ksiazka)

eliza orzeszkowa "marta" mloda samotna matka, wdowa, ma mala coreczke. nie jest wyksztalcona i nie moze znalezc pracy. ginie pod kolami tramwaju konnego

kto pisal felietony

boleslaw prus, henryk sienkiewicz, aleksander swietochowski