SBW

Gilgamesz gdzie, jaki był, jak go postrzegano, jakiś konflikt?

król Uruk, mury obronne, kisz na jego teren-rada miasta poddać się, nie lubili lub Kisz za silne, sypia z paniami młodymi, modlą się o krzywdę dla niego

Urzababa

król Kisz

Droga Sargona-Kim był?

żywność do pałacu, podczaszy Urzababy, Król

Pochodzenie Sargona i imię

Legend-dziewica, trzcinowy koszyk, rzeka, ogrodnik, Isztar Sargona na króla Szarekin Sargon Król z powołania nie znamy prawdziwego

W jakich latach panował Sargon?

2334-2279. 54/55 lat

Rzady Sargona jak prowadzi Państwo?

Państwo zcentralizowane, burzy mury nie chce państwa na północy, strach przed losem Lugalzagesiego, W kisz uznawany za tyrana

Kogo Podbija Sargon?

Mari Elam Liban (cedr libanski srebrne góry)

Skąd jest Lugalzagesi i czego zostaje królem?

Umma, Uruk

Jaki los spotkał Lugalzagesiego?

Marsz wzdłuż Eufratu, wtracenie do metalowej klatki

Upadek imperium Akadyjskiego Kiedy i jak

2180 najazd Gutejczyków, wybuch wulkanu, spadek jakości ziemi i cen

Gutejczycy

niszczą imperium akadyjskie, dzicy, prymitywni, demoniczne istoty, rządzą krótko- kadencyjnosc? lud z gór zagros, 21 królów 90lat 40dni, na listach królów bez miast

Ur-Baba gdzie i kiedy?

władca Lagasz 1 pół XXIIw

Gudea kiedy, gdzie jaka sytuacja, poprzednik

2 pół XXII w, Lagasz, rozkwit i kontakty handlowe z Mari, Urbaba zięć

Utuhengal kiedy, gdzie, skąd, co zrobił, jak zginął?

2116-2110, Uruk, V dyn jedyny przedst., Wygnal Gutejczykow, utopił się-przypadek?

Ur-Nammu dojście do władzy, przed byciem królem

Gubernator Ur za panowania Utuhengala, zbuntowal się i pokonał swojego suwerena

Kogo pokonał UrNammu?

Utuhengala, Nammahaniego z Lagasz Kampania przeciw Lagasz

Co stworzył Ur-Nammu?

Kodeks (prawo talionu), III dyn z Ur

Gdzie stolica Ur-Nammu?

przeniósł ją do Ur

Jak zginął Ur-Nammu?

w walce, hańba bogowie go opuścili

Szulgi kogo nastepca, kiedy, co zrobił?

Ur-Nammu, 2096-2048, dokończył budowlę Nanny, Założył szkoły dla skrybow w Ur i Nippur, reformy armii, wyprawy do Elamu,

Szu-sin skąd, przodek, kiedy, co zrobił, stan państwa?

UrIII, Szulgi-ojciec, 2037-2030, zbudował MAR. TU murem przeciw amorytom w 4 roku paniwania, traci granice i prestiż militarny

Nammahani kiedy, gdzie, przez kogo?

pod koniec XXII w, Lagasz II, pokonany przez Ur-Nammu

Ibbi-sin kiedy, skąd, jaka sytuacja?

2028-2004, URIII ostatni, presja-Amoryci

Naplanum pochodzenie, co zrobił?

wódz amorycki, przejmuje władzę w Larsie, Tworzy IsinI

Upadek UrIII kiedy i dlaczego?

2112-2004, skrajna centralizacja, wzrost cen za panowania Ibbisina, najazdy Elamu, kryzys gospodarczy,

Iszbi-Erra kiedy, przejęcie władzy, co zdobył, co zrobił?

2021-1989, zbuntowany namiestnik Ibbi-Sina, Isin i Nippur, z rąk Elamu Ur, deifikowal się,

Iszme-Dagan kiedy, skąd, jak postrzegany, jaka sytuacja, przodek, co zrobił?

1953-1935, Isin I-trzeci, nie uznawał jego autorytetu np. Larsa, słabo ekonomicznie, Szamszi-Adad ojcem, mury obronne w stolicy Isin

Lipid-Isztar kiedy, przodek, skąd, co zrobił, z kim konflikt?

1934-1924, Iszme-Dagan ojcem, Isin I- piąty, Kodeks- reformy- niewolnictwo za długi, Gungunum

Ur-Ninurta-skąd, jaka sytuacja?

IsinI- szósty nie wiadomo jak przejął władzę, ogólny upadek ekonomiczny

Gungunum kiedy, skąd, co przejął i jak, Następca kto i w jakich latach?

1932-1906, Larsa, Isin- pokonał Lipid-Isztar, później Ur-Ninurte, zdobył Ur, Der, Suze, Lagasz, Abi-Sare, 1905-1895

Sumu-El przodek, kiedy, gdzie, co zrobił- sytuacja najpierw i później, jak skończył?

Abi-Sare ojcem, 1894-1866, król Larsy, zdobył Kisz, Kazzalum, Nippur, jedyny w Larsie deifikowany, wygnany z Larsy przez amorytow

Kudur-Mabuk czyj przywódca, jak i co przejmuje, Nastepcy, gdzie koronacja?

Lud Jamutbal, niewiadomo Larse, Synowie- Warand-Sin, Rim-Sin, Maszkanszapir

Warand-Sin przodek, kiedy, gdzie?

Kudur-Mabuk ojcem, 1834-1823, Larsa

Rim-SinI przodek, kiedy, gdzie, podboje, klęska jak i kiedy?

Kudur-Mabuk ojcem, Warand-Sin bratem, 1822-1763, Larsa, 1808 koalicja Isin, Uruk, Rapiqum i Babilon- pokonał, 1802 podbił Uruk i Kissure, zdobył Der, 1793 zdobył Isin, 1763 P pokonaniu jego wojsk jego los nieznany

Urukagina kiedy, gdzie, jak zdobył władzę, co zrobił, kto o nim?

2378-2371, Lagasz, po przewrocie-zdetronizowaniu Lugalandy, napisal najstarszą reformę- problem korupcji i wyzysku, zbudował świątynię Ningirsu i Bau, pokonany przez Lugalzagesiego

Sumu-abum kiedy, skąd, gdzie, co zrobił, co miał, konflikty i relacje

1894-1881, plemię amoryckie, Babilon, założył Idyn z Babilonu, Borsippe, Dilbat i Kute, konflikty- Kazzalum, Kisz i Sippar

Sin-mubalit kiedy, skąd, rządy-co zrobił, zdobycze, stan państwa?

1812-1793, BabilonI, koalicja przeciw Rim-Sinowi- przegrana ale w 1799 wygrał,1796 zdobył Isin, zostawia Państwo małe ale silne i stabilne

Hammurabi przodkowie/korzenie

amoryckie- tytułowa się na króla kraju amorytów, Ammurapi krewny uzdrawia- amoryckie

Hammurabi kiedy i gdzie, przodek

1792-1750, BabilonI, Sin-mubalit

Hammurabi relacje z Szamszi-Adadem

dyplomatyczne, czasem współpraca, Szamszi-Adad był jego wasalem

Hammurabi relacje z Zimri-limem

traktat, Hammurabi go sprawdza, na końcu podbija, zły o traktat Silisin- zimrilim

Hammurabi relacje z Si-li-sinem

negatywne, oddaje córkę po wielu prosbach o traktat, na końcu podbija

Hammurabi relacje z Rim-Sinem

łączą siły przeciw Elamowi

Błąd Hammurabiego

pozwolił aby armia sama wybrała władcę- wybrali człowieka z ludu nie po myśli Hammurabiego- Si-li-Sina, ogłasza niezależność Esznunny od Babilonu

Jak Hammurabi rozpoczyna panowanie?

Uwalnia ludność od obciążeń

Hammurabi Jakim jest władca- dbanie o państwa

Dobrym, dba nawet o nowopodbite- podbił Larse, postawił świątynię Inannie w zabalam, wzmocnił mury obronne

Zdobycze Hammurabiego:

Isin, Uruk, zlupil Emutbal, podbił Malgum i Rapiqum, najazd na Larse, ma Esznunne, 1762 traci Esznunne, 1761 podbija Mari

Szamszi-Adad kiedy, korzenie, przodek i co o nim wiemy?, zdobycie władzy,

1808-1776, amoryckie, ojciec władca w nieznanym ośrodku Terqa, wpisał na oficjalny wykaz królów siebie i przodków,

Szamszi-Adad gdzie panował?

królestwo górnej mezopotamii, 1808 Ekalatum, podbuj Assur (ważne w Babilon-Iran-Anatolia) legalizacaj-dopisek, 1791 objął Mari

Szamszi-Adad struktura organizacyjna Mari

Sheza na Szubat-Enlil, władca syn Iszme-Dagan

Ostatnie lata Szamszi-Adada

Ataki na ludy z gór Zagros, Jamkhad i Esznunny

Zimri-Lim gdzie, relacje

Mari, kontakty z Ibal-pi-elemII Esznunna złoto wino i srebro na cyne, lojalny wobec Elamu, później ochłodzenie przez ambicję Siwe-palar-huppaka, bunt bernadetow przeciw ZimriLimowi, chce zapobiec sojuszowi Esznunna-Qatna, Esznunna wymusiła traktat

Zimri-Lim relacje z Hammurabim

Traktat, Hammurabi zły i traktat Mari z Silisinem, Mari chce rozluźnić traktat, rywalizacja o miasto Hit

Rywalizacja o miasto Hit

Hammurabi chce bitumin do uszczelniania okrętów a Zimri-Lim specjalnego miejsca do rozpraw sądowych rzeka ordalia boski sędzia, Hammurabi podbija Mari

Kogo obalił Dariusz I?

Bardiji (grec Smerdis)

Kamień z Behistun

Inskrypcja ma slawic Dariusza I wielkiwgo, języki elamicki, staropwrski i akadyjski

Amisaduq kiedy, co zrobił?

1648-1628, wydał najdłuższą, najlepiej zachowaną deklaracje aktu królewskiego odnośnie długów, złagodzenie presji, nie dotyczy finansowania działań handlowych

Siwe-palar-huppak gdzie, relacje data

Elam, zdrajca, 1766 przeciw Esznunnie, Ibal-pi-El znika, Hammurabi i Zimri-Lim raczej jako podwladni

Ibal-pi-El II gdzie, kiedy, relacje, koniec,

Esznunna, 1 pół XVIII w zaatakował Iszme-Dagana 1767 koniec- Mari i Babilon pod wodzą Elamu

Si-li-sin gdzie jak doszedł do władzy?

Esznunna, wybrany z ludu przez armi, mąż córki Hammurabiego, chciał uniezależnić Esznunne od Babilonu pokonany przez Hammuraniego, chciał się trzymac z dlaeka od Elamitow od wojny więc daje im zboże

Samsuiluna kiedy, przodek, gdzie, rządy

1749-1712, Hammurabii ojcem, BabilonI-siódmy, Kasyci zdobywają Ur i Uruk 1740, walki w Kisz 5 lat Rim-Sin II z Larsy, burzy mury Ur, niszczy część miasta 1721 traci kontrolę nad pol sumeru