Domanda |
Risposta |
absentem in crimnibus damnari non oportet inizia ad imparare
|
|
Nie należy skazywać za przestępstwo nieobecnego
|
|
|
accessio cedit principali inizia ad imparare
|
|
rzecz przyłączona przypada głównej
|
|
|
actor sequitur forum rei inizia ad imparare
|
|
dla powoda właściwy jest sąd pozwanego
|
|
|
actus simulatus nullius est momenti inizia ad imparare
|
|
czynność pozorna jest nieważna
|
|
|
adoptio naturam imitatur inizia ad imparare
|
|
Przysposobienie naśladuje naturę
|
|
|
alterius contractu nemo obligatur inizia ad imparare
|
|
umowa nie zobowiązuje osoby trzeciej
|
|
|
argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt inizia ad imparare
|
|
dowody należy ważyć a nie liczyć
|
|
|
audiatur et altera pars inizia ad imparare
|
|
należy wysłuchać także strony przeciwnej
|
|
|
bis de eadem re agere non licet inizia ad imparare
|
|
Nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie
|
|
|
clara non sunt interpretanda inizia ad imparare
|
|
to co jasne nie wymaga dowodu
|
|
|
corruptissima republica plurimae leges inizia ad imparare
|
|
najwięcej ustaw w skorumpowanym państwie
|
|
|
crimina morte extinguuntur inizia ad imparare
|
|
przestępstwa wygasają wraz ze śmiercią
|
|
|
cui ius est donandi jeden et vendendi et concedeni ius est inizia ad imparare
|
|
kto ma prawo do darowania rzeczy ten ma także prawo do jej sprzedania i przyznania
|
|
|
Cui licet quod est plus. licet utique quod est minus. inizia ad imparare
|
|
kto może więcej tym bardziej może mniej
|
|
|
cum reus moram facit et fideiussor tenetur inizia ad imparare
|
|
Kiedy dłużnik popada w zwłokę odpowiada także poręczyciel
|
|
|
delicta parentium liberis non nocet inizia ad imparare
|
|
Przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom
|
|
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat inizia ad imparare
|
|
ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, nie tym co przeczy
|
|
|
dura lex, sed lex inizia ad imparare
|
|
surowa ustawa lecz ustawa
|
|
|
errantis voluntas nulla est inizia ad imparare
|
|
działający pod wpływem błędu nie ma woli
|
|
|
et non facere, facere est inizia ad imparare
|
|
I powstrzymanie się od działania jest działaniem
|
|
|
facta non praesummuntur sed probontur inizia ad imparare
|
|
faktów się nie domniewa lecz dowodzi
|
|
|
fiscus semper idoneus successor sit et solvendo inizia ad imparare
|
|
skarb państwa jest zawsze zdolny do dziedziczenia i wypłacalny
|
|
|
furiosi voluntas nulla est inizia ad imparare
|
|
chory umysłowo nie ma woli
|
|
|
furtum sine affectu furandi non commititur inizia ad imparare
|
|
kradzieży nie popełnia się bez zamiaru jej popełnienia
|
|
|
genus perire non censetur inizia ad imparare
|
|
uważa się że gatunek nie ginie
|
|
|
hereditas viventis non datur inizia ad imparare
|
|
Nie dziedziczy się po osobie żyjącej
|
|
|
ignorantia iuris nocet, facti non nocet inizia ad imparare
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi zaś faktu nie szkodzi
|
|
|
impossibilis condicio pro non scripto habetur inizia ad imparare
|
|
warunek nie możliwy do spełnienia uważa się za nie dodany
|
|
|
impossibilium nulla obligatio est inizia ad imparare
|
|
zobowiązanie do wykonania świadczenia niemożliwego jest nieważne
|
|
|
in dubio pro reo inizia ad imparare
|
|
W razie wątpliwości należy orzec na korzyść oskarżonego
|
|
|
in poenam heres non succedit inizia ad imparare
|
|
spadkobierca nie dziedziczy kary
|
|
|
Inter arma silent leges inizia ad imparare
|
|
w czasie wojny milczą prawa
|
|
|
in toto et pars continentur inizia ad imparare
|
|
W całości mieści się także część
|
|
|
is fecit, cui prodest inizia ad imparare
|
|
ten uczynił komu przyniosło korzyść
|
|
|
ius est ars boni et aequi inizia ad imparare
|
|
prawo jest sztuką tego co dobre
|
|
|
iustitia est fundamentum regnorum inizia ad imparare
|
|
sprawiedliwości jest podstawą państw
|
|
|
legatum est donatio testamento relicta inizia ad imparare
|
|
zapis jest pozostawioną przez testatora darowizną
|
|
|
leges bone ex malis moribus procreantur inizia ad imparare
|
|
dobre ustawy pochodzą ze złych obyczajów
|
|
|
lex est quo populus iubet atque constituit inizia ad imparare
|
|
ustawą jest to co lud stanowi i uchwala
|
|
|
lex non obligat nisi promulgata inizia ad imparare
|
|
ustawa nie obowiązuje jeśli nie zostanie ogłoszona
|
|
|
lex pasterior derogat priori inizia ad imparare
|
|
ustawa pozniejsza uchyla wcześniejszą
|
|
|
lex pasteriori generalis non derogat legi priori inizia ad imparare
|
|
ustawa późniejsza o charakterze ogólnym nie uchyla wcześniejszej ustawy szczególnej
|
|
|
lex retro non agit inizia ad imparare
|
|
|
|
|
lex severior retro non agit inizia ad imparare
|
|
ustawa surowsza nie działa wstecz
|
|
|
lex specialis derogat legi generali inizia ad imparare
|
|
ustawa szczególna uchyla ogólną
|
|
|
lex superior derogat legi inferiori inizia ad imparare
|
|
ustawa wyższej rangi uchyla ustawę rangi niższej
|
|
|
mala fides superveniens non nocet inizia ad imparare
|
|
późniejsza zła wiara nie szkodzi
|
|
|
mora debitoris perpetuat obligationem inizia ad imparare
|
|
zwłoka dłużnika przedłuża zobowiązanie
|
|
|
mora trahit periculum inizia ad imparare
|
|
zwłoka pociąga za sobą ryzyko
|
|
|
mulier familiae suae et caput et finis est inizia ad imparare
|
|
kobieta jest początkiem i końcem swojej rodziny
|
|
|
necessitas non habet legem inizia ad imparare
|
|
Konieczność nie zna prawa
|
|
|
Nemo iudex idoneus in propria causa inizia ad imparare
|
|
nikt nie jest odpowiednim sędzią we własnej sprawie
|
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet inizia ad imparare
|
|
nikt nie może przenieść więcej praw na drugiego niż sam ma
|
|
|
nomina ipso iure divisa inizia ad imparare
|
|
zobowiązania dzielą się z mocy prawa
|
|
|
non omne quod licet honestum est inizia ad imparare
|
|
Nie wszystko co jest dozwolone, jest uczciwe
|
|
|
nulla poena sine lege inizia ad imparare
|
|
|
|
|
nulli res sua servit inizia ad imparare
|
|
nikomu rzecz własna nie jest slużebną
|
|
|
nullum crimen sine culpa inizia ad imparare
|
|
|
|
|
nullum crimen sine lege inizia ad imparare
|
|
nie ma przestępstwa bez ustawy
|
|
|
pacta sunt servanda inizia ad imparare
|
|
|
|
|
prior tempore potior iure inizia ad imparare
|
|
kto lepszy co do czasu, ten lepszy co do prawa
|
|
|
quot generationis tot gradus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
semel heres, semper heres inizia ad imparare
|
|
kto raz zostanie dziedzicem ten pozostanie nim na zawsze
|
|
|
servitus in faciendo consistere nequit inizia ad imparare
|
|
służebność nie może polegać na działaniu
|
|
|
servitus servitutir esse non potest inizia ad imparare
|
|
Nie może istnieć służebność na służebności
|
|
|
servitutibus civiliter utendum est. inizia ad imparare
|
|
służebność należy wykonywać w sposób oględny
|
|
|
servitutibus civiliter utendum est. inizia ad imparare
|
|
służebność należy wykonywać w sposób oględny
|
|
|
si in ius vocat ito inizia ad imparare
|
|
jeśli ktoś pozywa Ciebie do sądu, idź
|
|
|
summum ius summa iniuria inizia ad imparare
|
|
najwyższe prawo najwyższym bezprawiem
|
|
|
superficies solo cedit inizia ad imparare
|
|
to co znajduje się na powierzchni przypada gruntowi
|
|
|
tres faciunt collegium inizia ad imparare
|
|
trzy osoby tworzą związek
|
|
|
vim vi repellere licet inizia ad imparare
|
|
|
|
|