Domanda |
Risposta |
jakie rzymianie wyróżniali czynności prawne? inizia ad imparare
|
|
mortis causa i inter vivos
|
|
|
mortis causa - co to znaczy inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inter vivos - co to znaczy inizia ad imparare
|
|
|
|
|
przykłady czynności mortis causa inizia ad imparare
|
|
testament, kodycyl, legaty, darowizny na wypadek śmierci
|
|
|
ewolucja instytucji testamentu - od czego do czego inizia ad imparare
|
|
publiczne formy testamentu, pozorna mancypacja, testament holograficzny
|
|
|
w jakich okresach prawa dziedzica należało wyznaczyć w ściśle określonych słowach? inizia ad imparare
|
|
klasycznego i przedklasycznego
|
|
|
gdzie musiało znaleźć się ustanowienie dziedzica? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
dziedzic był ustanawiany do jakiej części spadku? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
nieformalny list do spadkobierców, zawierający fideikomisy
|
|
|
od czego zaczynał się kodycyl? inizia ad imparare
|
|
Proszę Cię i polecam Twojej uczciwości
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
nabycie corpusu z zamiarem posiadania rzeczy dla siebie. rzecz musiała być niczyja lub porzucona przez właściciela z zamiarem pozbycia się jej
|
|
|
czy znalezienie jest tytułem nabycia własności? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Sdawca przewidywał narodziny dziecka. Miało dziedziczyć po nim. Żona nie była w ciąży. Brak dziecka oznaczałby dziedziczenie przeciwtestamentowe. Spadkodawca chciał pominąć dziedziców ustawowych. Spadek przekazano substytutowi.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
podstawienie, wyznaczenie drugiego spadkobiercy w razie gdyby spadkobierca pierwotny nie mógł lub nie chciał objąć spadku
|
|
|
kogo dotyczyła substytucja inizia ad imparare
|
|
niepełnoletnich dzieci (substytucja pupilarna) czy chorych umysłowo (wprowadzona przez Justyniana substytucja quasi pupilarna)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
osoby, które wcześniej znajdowały się pod władzą spadkodawcy, ale w momencie jego smierci stawały się sui iuris
|
|
|
istotny element testamentu inizia ad imparare
|
|
wydziedziczenie pozostałych osób, które otrzymałyby spadek w dziedziczeniu beztestamentowym
|
|
|
wydziedziczenie sui heredes - kogo i jak należało wydziedziczyć inizia ad imparare
|
|
synów imiennie, córki i pozostałych krewnych w sposób ogólny
|
|
|
zachowek - ile musiał początkowo wynosić (przed justynianem) inizia ad imparare
|
|
|
|
|
ab intestato - co to znaczy inizia ad imparare
|
|
|
|
|
zachowek - ile musiał póxniej wynosić (za justyniana) inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
jednostronne rozrządzenie ostatniej woli ustanawiające dziedzica
|
|
|
co powodowało wyznaczenie konkretnych dziedziców do konkretnych rzeczy? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
prawo archaiczne - formy testamentu inizia ad imparare
|
|
testamentum calatis comitiis, testamentum in procinctu
|
|
|
na czym polegał testamentum calatis comitiis, inizia ad imparare
|
|
wyznaczeniu dziedzica podczas zgromadzenia ludowego. mógł być sporządzony jedynie dwa razy do roku, kiedy to takie zgromadzenia miały miejsce.
|
|
|
testamentum in procinctu - na czym polegał inizia ad imparare
|
|
Testator oświadczał wolę w obecności kilku najbliżej stojących w szyku bojowym.
|
|
|
w drodze interpretacji XII tablic wyksztalcił się jaki testament? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Co stanowiło początek i podstawę całego testamentu? inizia ad imparare
|
|
Początek i podstawę całego testamentu stanowiło ustanowienie dziedzica (heredis institutio). Bez tego testament był nieważny.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
testator podstawiał swojemu niedojrzałemu dziecku dziedzica na wypadek gdyby dziecko zmarło przed osiągnięciem dojrzałości a po śmierci ojca.
|
|
|
Co to było substitutio quasi-pupillaris? inizia ad imparare
|
|
Substitutio quasi-popularis polegało na tym, że ascendenci chorego psychicznie ustanawiali dla niego spadkobiercę na wypadek, gdyby ten zmarł nie odzyskawszy zdrowia.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
sprzedaż całego majątku za pomocà mancypacji (5 świadków+ libripens) osobie zaufanej- familiae emptorowi, który otrzymuje instrukcje jak rozporządzić testamentem
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ustne polecenie (testament mancypacyjny)
|
|
|
testament mancypacyjny później inizia ad imparare
|
|
familiae emptor nie nabywał własności majątku, a stawał się jedynie wykonawcą testamentu (ze względu na nuncupatio w formie pisemnej)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
w ktorym wieku zaczeto stosowac testament pretorski? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
na czym polegało bonorum possesio? inizia ad imparare
|
|
osoba która pierwsza przedstawiła testament pretorowi otrzymywała bonorum possessio
|
|
|
testament holograficzny - co to inizia ad imparare
|
|
testament holografwłasnoręcznie napisany przez testatora, opatrzony jego podpisem, bez obecności świadków. iczny - co to
|
|
|
okres poklasyczny - jaka forma testamentu inizia ad imparare
|
|
wpisanie ostatniej woli do akt sądowych lub złożenia jej w kancelarii cesarza. zny - jaka forma testamentu
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Mógł być sporządzony w dowolny sposób, był ważny nawet bez wyznaczenia dziedzica, poprzez rozdysponowanie za pomocą legatów
|
|
|
Semel heres, semper heres.- co znaczy inizia ad imparare
|
|
Raz ustanowiony dziedzicem jest nim na zawsze.
|
|
|
czy w testamencie żołnierskim obowiązywała zasada semel heres semper heres? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
dziedziczenie beztestamentowe - kiedy miało miejsce inizia ad imparare
|
|
zmarły nie pozostawił testamentu lub był on nieważny lub nieskuteczny
|
|
|
jak ewoluowało dziedziczenie beztestamentowe inizia ad imparare
|
|
|
|
|
dziedziczenie beztestamentowe w prawie XII tablic inizia ad imparare
|
|
po zmarłym dziedziczyli tylko agnaci, czyli osoby podlegające patria potestas
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
członkowie rodziny pozostający pod władzą ojca rodziny
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ustanowienie kilku stopni dziedziczenia na wypadek, gdyby pierwszy (institutus) nie mógł przyjąć spadku.
|
|
|
czy wola testatora mogła zostać zmieniona w każdej chwilii? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
dwa momenty przy dziedziczeniu inizia ad imparare
|
|
chwilę powołania do spadku (delatio) i chwilę nabycia spadku (acquistio hereditatis).
|
|
|
hereditias institutio - czym było inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czy można było ustanowić nasciturusa jako dziedzica? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
zawsze na końcu substytucji pospolitej kogo ustanawiano dziedzicem? inizia ad imparare
|
|
niewolnika obdarzając go jednocześnie wolnością
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
legat dla żony pod warunkiem potestatywnym ujemnym – pozostanie we wdowieństwie. Można było otrzymać legat, jeśli przyrzekło się stypulacyjnie przysporzenie w momencie działania sprzecznego z warunkiem
|
|
|
inne postanowienia w testamencie inizia ad imparare
|
|
– wyzwolenie niewolników, cząstkowe przysporzenia (legaty i fideikomisy), powołanie opiekunów, darowizny na wypadek śmierci oraz rozmaite polecenia
|
|
|
pierwotne sposoby nabycia własności w prawie rzymskim inizia ad imparare
|
|
zawłaszczenie, akcesja, przerobienie, nabycie własności na pożytkach, znalezienie skarbu i zasiedzenie
|
|
|
pochodne sposoby nabycia własności inizia ad imparare
|
|
mancypacja, in iure cessio, tradycja
|
|
|
nabycie pochodne - co to jest inizia ad imparare
|
|
uzyskanie prawa podmiotowego od innej osoby, która to prawo przenosi na nabywcę
|
|
|
w razie niepoprawności testamentu za co go uznawano? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rodzaj zapisu polegający na nieformalnym poleceniu przez testatora wydania pewnych składników majątku spadkowego osobie trzeciej, zwanej fideikomisariuszem
|
|
|
zasada nemo proparte testatus pro parte intestatus decedere potest inizia ad imparare
|
|
Nikt sam nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadku, część zaś beztestamentowo
|
|
|
w testowaniu z czym ściera się zasada swoboedy testowania inizia ad imparare
|
|
z zasadą solidarności rodzinnej
|
|
|
trzy przykłady dziedziczenia beztestamentowego w prawie rzymskim inizia ad imparare
|
|
ustawa XII tablic, edykt pretorski, nowele justyniańskie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
legat windykacyjny, legat damnacyjny, legat sinendi modo, legat per praeceptionem
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
zapisanie w testamencie określonych dóbr osobie niebędącej spadkobiercą
|
|
|
czy legaty mogły zostać ustanowione w kodycylu? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czy fideikomisy mogły zostać ustanowione w kodycylu? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
skrypt pytania rudnickiego zobacz
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
skrypt pytania rudnickiego zobacz
|
|
|
Legat sinendi modo - co to inizia ad imparare
|
|
był legatem pośrednim, który zobowiązywał spadkobiercę do zezwolenia na zabranie danej rzeczy;
|
|
|
Legat per praeceptionem – inizia ad imparare
|
|
pozwalał natomiast jednemu z dziedziców zabrać konkretną rzecz przed podziałem spadku. W 40 r. p.n.e. została ustanowiona kwarta faldycyjska, która nakazywała ¼ spadku pozostawić wolną od obciążeń
|
|
|
od czasów kogo fideikomis stał się prawnym obowiązkiem? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
w czasach kogo zrownano fideikomisy z legatami? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
przy legacie windykacyjnym legatariusz mógł domagać się wydania przedmiotu za pomocą inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
osoba na rzecz której dokonano cząstkowego przysporzenia
|
|
|
legatariusz legatu damnacyjnego miał wobec dziedzica skargę inizia ad imparare
|
|
o charakterze „jakby z kontraktu” zwaną actio ex testamento o wypełnienie treści zapisu
|
|
|
w legacie damnacyjnym można było inizia ad imparare
|
|
|
|
|
legatariusz legatu sinendi modo miał w stosunku do dziedzica skargę inizia ad imparare
|
|
jakby z kontraktu” zwaną actio ex testamento
|
|
|
za pomocą legatu sinendi modo można było inizia ad imparare
|
|
zapisać rzecz należącą do spadkodawcy lub spadkobiercy ale nie cudzą. więc coś pomiędzy windykacyjnym a damnacyjnym
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
daleko posunięty formalizm
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
zezwalało nieważny ze względu na rodzaj rzeczy legat windykacyjny traktować jako damnacyjny
|
|
|
konstytucja cesarza Konstantyna znosiła inizia ad imparare
|
|
wymóg używania w legatach określonych słów
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
40 p.n.e. testator może rozdysponować spadek w formie zapisów do wysokości nieprzekraczającej 3/4 wartości majątku gdyż 1/4 masy spadku powinna przypaść spadkobiercy
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
1/4 masy spadku która powinna przypaść spadkobiercy, resztę majtku można rozdysponować w formie zapisów (później najpierw od majątku odliczano kase na pogrzeb, wyzwolonych niewolników i dopiero potem z tego 1/4)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
zapis powierniczy, nieformalna prośba do spadkobiercy o wydanie przysporzenia majątkowego wskazanej osobie
|
|
|
fideikomis początkowo stwarzał jedynie inizia ad imparare
|
|
|
|
|
zapisem powierniczym (fideikomisem) można było obciążyć inizia ad imparare
|
|
każdą osobę która otrzymała coś ze spadku (czyli legatariusz czy fideikomisariusza też)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rozporządzał poszczególnymi rzeczami
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
prośba o przekazanie całego majątku spadkowego lub jego części ułamkowej wskazanej osobie
|
|
|
senatus consultum Trebellianum inizia ad imparare
|
|
55 r. w razie przekazania spadku fideikomisariuszowi podmiotem wszystkich powództw przysługujących dotąd dziedzicowi i przeciw niemu stawał się fideikomsariusz uniwersalny
|
|
|
pretor udzielał fideikomisariuszowi i przeciw niemu inizia ad imparare
|
|
|
|
|
co mogła zrobić osoba w razie nieotrzymania zachowku inizia ad imparare
|
|
mogła wnieść skargę obalającą testament. Oznaczało to dojście do dziedziczenia przeciwtestamentowego materialnego
|
|
|
osoby, których zachowek był niepełny jaką skargę mogły wnieść? inizia ad imparare
|
|
Osoby, których zachowek był niepełny, mogły wnieść actio ad supplendam legitimam, dzięki której dochodziło do uzupełnienia zachowku
|
|
|
system rezerwy spadkowej - na czym polega inizia ad imparare
|
|
polega na podziale spadku, z mocy przepisów prawa, na co najmniej dwie części, z których co najmniej jedna – zwana nierozporządzalną – nie podlega zasadzie swobody testowania.
|
|
|
osoby określone przez prawodawcę- jak się nazywają w systemie rezerwy spadkowej inizia ad imparare
|
|
|
|
|
gdzie funkcjonuje system rezerwy spadkowej inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czym ma prawo rozporządzać spadkodawca w systemie rezerwy spadkowej inizia ad imparare
|
|
jedynie częścią rozrządzalną
|
|
|
ile obecnie wynosi zachowek w polsce? inizia ad imparare
|
|
2/3 tego, co przysługiwałoby w ramach dziedziczenia ustawowego
|
|
|
najważniejsza różnica między zachowkiem a rezerwą inizia ad imparare
|
|
W instytucji zachowku natomiast spadkobierca musi sam wystąpić z powództwem o zachowek, a w rezerwie nie
|
|
|
wyjątki od zasady semel heres semper heres inizia ad imparare
|
|
|
|
|
wyjątki od zasady Nemo pro parte testatus pro parte intestatus decedere potest inizia ad imparare
|
|
testament żołnierski, dziedziczenie przeciwtestamentowe
|
|
|
po jakim czasie testament żołnierski tracił ważność inizia ad imparare
|
|
rok po zakończeniu służby
|
|
|
słowo res - co mogło oznaczać w prawie rzymskim inizia ad imparare
|
|
sprawę, okoliczność, wydarzenie, proces, przedmiot sporu.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
pojedynczy, wyodrębniony, samodzielny przedmiot materialnego, przeznaczony do obrotu
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy których dotknąć nie można bezpośrednio – twory abstrakcyjne istniejące z mocy prawa np.: prawa spadkowe, służebności, wierzytelności, itd.
|
|
|
rzeczy, które podlegały prawu boskiemu inizia ad imparare
|
|
|
|
|
rzeczy, które podlegały prawu ludzkiemu inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy święte poświęcone z woli ludu rzymskiego, za pomocą lex lub senatus consultum, bogom najwyższym
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy otoczone czcią, poświęcone kultowi zmarłych, bogom rodzinnym
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy uświęcone, czyli oddane pod szczególną opiekę bogów, jak mury i bramy miejskie.
|
|
|
rzeczy podlegające prawu ludzkiemu - po łacinie inizia ad imparare
|
|
|
|
|
jakie mogly być res humani iuris? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
do kogo należały res publicae? inizia ad imparare
|
|
do ogółu, nie mogły znajdować się w prywatnym majątku
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy, które mogą być przedmiotem prywatnych uprawnień (własności, wierzytelności), rzecz dopuszczona do obrotu
|
|
|
res extra commercium - co to inizia ad imparare
|
|
rzeczy, które nie mogą być przedmiotem prywatnych uprawnień. Wyłączenie mogło nastąpić na podstawie prawa boskiego lub ludzkiego
|
|
|
res mancipi – res nec mancipi (pierwotny podział rzeczy inizia ad imparare
|
|
grunty italskie służebność gruntów niewolnicy czworonożne zwierzęta pociągowe juczne, inne rzeczy określane nazwą pecunia są res nec mancipi, np drób. Przeniesienie własności na res mancipi tylko przez mancypacje, a res nec mancipi wystarczy traditio.
|
|
|
za kogo został zniesiony podział na res mancipi i res non mancipi? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy nieruchome (nieruchomości)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
mogą zmieniać swoje miejsce bez szkody dla swej istoty np.: zwierzęta, niewolnicy
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
nie zmieniają swojego miejsca
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy, których używanie zgodnie z ich przeznaczeniem polega na niszczeniu ich substancji np.: środki żywności, pieniądze
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy, których zwyczajne użycie nie niszczy ich substancji, np.: ubranie
|
|
|
rzeczy zamienne / niezamienne inizia ad imparare
|
|
są przedmiotem obrotu gospodarczego tylko jako ilości a nie jako jednostki rzeczy przy których nie chodzi o rzeczy indywidualnie oznaczone lecz o gatunek rzeczy niezamienne – rzeczy, które w obrocie traktuje się wedle cech indywidualnych
|
|
|
rzeczy podzielne / niepodzielne inizia ad imparare
|
|
można je podzielić na więcej części tego samego rodzaju bez uszczerbku wartości, np.: grunt, oliwa, wino. Nie są podzielne natomiast zwierzęta. rzeczy niepodzielne – nie można ich podzielić na więcej części tego samego rodzaju bez uszczerbku ich wartości
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy oznaczone co do gatunku
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy oznaczone co do tożsamości
|
|
|
universitas rerum distantum – rzecz zbiorowa inizia ad imparare
|
|
stanowiły jedność tak pod względem gospodarczym, jak i prawnym (np. niewolnik, belka, kamień, zwierzę).
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzeczy, na które składa się kilka pojedynczych elementów połączonych ze sobą w sposób trwały tak, że tworzą jedną całość tak pod względem ekono- micznym, jak i prawnym (np. budynek, wóz).
|
|
|
czy w ustawie 12 tablic jest mowa o własności? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
własność w instytucjach justyniańskich inizia ad imparare
|
|
pełne władztwo nad rzeczą
|
|
|
co przysługiwało właścicielowi rzeczy? inizia ad imparare
|
|
ius possidendi, ius utendi, ius abutendi, ius fruendi, ius disponendi
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
możność posiadania, czyli faktycznego władania
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
przez co była chroniona własność bonitarna inizia ad imparare
|
|
actio publiciana (skarga pretorska)
|
|
|
przez co była chroniona własność kwirytarna inizia ad imparare
|
|
ius civile, czyli rei vindicatio i actio negatoria
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
stan, w których rzecz ma 2 właścicieli (kto inny był właścicielem kwirytarnym, kto inny bonitarnym)
|
|
|
zgodnie z ustawa 12 tablic ile czasu zeby zasiedziec? inizia ad imparare
|
|
ruchomosc 1, nieruchomosc 2 lata
|
|
|
justynian zwiekszyl czas zasiedzenia do ilu? inizia ad imparare
|
|
ruchomosc 2, nieruchomosc 10 lat
|
|
|
w czasie zasiadywania rzeczy wlaścicielem kwirytarnym pozostawał? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
z momentem czego podwójna własność gasła inizia ad imparare
|
|
|
|
|
ograniczenia właściciela przed niewłaściwym korzystaniem z rzeczy - jakie prawo inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czy można było wchodzić na cudzy grunt w celu zebrania tam owoców? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
ograniczenia w sferze prawa publicznego jeżeli chodzi o prawo wlasności inizia ad imparare
|
|
sanitarny, administracyjny, budowlany, komunikacyjny
|
|
|
pochodne sposoby nabycia własności w rzymie i w nowoczesnej europie inizia ad imparare
|
|
mancypacja, in iure cessio, traditio
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
koncepcja prawna, w której dłużnik jest zobowiązany do spełnienia jednego świadczenia, ale ma możliwość zwolnienia się z tego zobowiązania poprzez spełnienie innego, określonego świadczenia.
|
|
|
co oznacza alternatywność świadczeń dla wierzyciela? inizia ad imparare
|
|
może żądać jedynie spełnienia pierwotnie określonego świadczenia, ale musi zaakceptować alternatywne świadczenie, jeśli dłużnik zdecyduje się z niego skorzystać
|
|
|
co zapewnia alternatywność świadczeń? inizia ad imparare
|
|
daje większą elastyczność w realizacji zobowiązań i może być użyteczna w różnych sytuacjach kontraktowych, gdzie okoliczności mogą wymagać zmiany sposobu wykonania zobowiązania
|
|
|
do czego sięga granica prawa własności wg glosatorów? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
znęcanie się nad niewolnikami - czym było wg Gaiusa inizia ad imparare
|
|
„czynienie z własnego prawa złego użytku”
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
uroczysta czynność prawna z grupy czynności dokonywanych przy użyciu spiżu i wagi
|
|
|
pierwotnie z czym była związana mancypacja? inizia ad imparare
|
|
była ściśle sformalizowaną umową kupna-sprzedaży
|
|
|
dziedziczenie wg ius civile na czym się opierało? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
w okresie prawa klasycznego czym stała się mancypacja inizia ad imparare
|
|
abstrakcyjny sposób nabycia własności kwirytarnej na res mancipi oraz stwierdzenia przejścia władzy jednej osoby nad drugą
|
|
|
kiedy zniknęła mancypacja? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
kto musiał być obecny podczas mancypacji? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
in iure cessio - co to było inizia ad imparare
|
|
fikcyjny proces, którego celem było przeniesienie prawa własności.
|
|
|
jak odbywało się in iure cessio inizia ad imparare
|
|
Nabywca, występując jako pozorny powód, stwierdzał przed pretorem, dotykając przedmiot laską, że rzecz należy do niego. Zbywający, jako pozorny pozwany, uznawał roszczenia powoda, co skutkowało jego przegraną na zasadzie confessio in iure.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
czynnością prawną o charakterze kazualnym
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
pochodny, nieformalny sposób nabycia własności polegający na wydaniu rzeczy. W przypadku res mancipi dochodziło do nabycia wyłącznie własności bonitarnej
|
|
|
przesłanki nabycia wlasności przez tradycję: inizia ad imparare
|
|
wydanie rzeczy, zgodna wola przeniesienia wlasności, istnienie iusta causa traditionis
|
|
|
wydanie rzeczy w traditio - na czym polegało inizia ad imparare
|
|
– polegające na przeniesieniu posiadania ze zbywcy na nabywcę. tendencja historyczna - od realnego wydania rzeczy do symbolicznego przekazania władztwa (traditio longa manu)
|
|
|
iusta causa traditionis - co to było (traditio) inizia ad imparare
|
|
istnienie prawidłowej causy
|
|
|
w prawie klasycznym przeniesienie rzeczy mogło nastąpić bez jej wręczenia - jakie instytucje? inizia ad imparare
|
|
traditio brevi manu, constitutum possessorium, traditio longa manu, traditio symbolica
|
|
|
traditio longa manu - czym było inizia ad imparare
|
|
wskazanie rzeczy z odległości
|
|
|
Traditio brevi manu - czym było inizia ad imparare
|
|
nabywca był posiadaczem naturalnym rzeczy, depozytariuszem lub usufruktariuszem;
|
|
|
Constitutum possessorium - czym było (traditio) inizia ad imparare
|
|
zbywca przenosił własność na nabywcę bez jej wydawania, stając się najemcą;
|
|
|
Traditio symbolica - czym było inizia ad imparare
|
|
symboliczna czynność (np. wręczenie kluczy do składu
|
|
|
współczesne trzy modele przeniesienia własności: inizia ad imparare
|
|
niemiecki model przeniesienia własności, model umowy o podwójnym skutku, titulus plus modus,
|
|
|
Model umowy o podwójnym skutku - co to (przeniesienie własności) inizia ad imparare
|
|
każda czynność zobowiązująca do przeniesienia własności wywołuje zarazem skutek rozporządzający
|
|
|
titulus plus modus - co to inizia ad imparare
|
|
kupno-sprzedaż było zobowiązujące i mogło stanowić tytuł do przeniesienia własności. do przeniesienia własności potrzeba: czynność zobowiązująca, rozporządzająca kauzalna i przeniesienie posiadania. Model ten przyjęły późniejsze systemy prawne (np ABGB)
|
|
|
niemiecki model przeniesienia własności - na czym polegał inizia ad imparare
|
|
Zobowiązanie i przewłaszczenie: druga czynność ma charakter abstrakcyjny, więc kupno-sprzedaż to umowa zobowiązująca, prowadząca do abstrakcyjnego rozporządzania, niezależnego od causy.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Elastyczne: po wygaśnięciu ograniczeń (np. umowy, służebności osobistej), prawo własności powracało do pierwotnych rozmiarów. Bezwzględne: wyłączenie ingerencji innych osób, nikomu nie wolno wkraczać w sferę uprawnień właściciela.
|
|
|
wymagania do tego, aby zasiedzieć rzecz: inizia ad imparare
|
|
res habilis (rzecz musiała nadawać się do zasiedzenia), titulus (słuszny tytuł), tempus (odpowiedni czas), bona fides (dobra wiara), possesio (nieprzerwane władztwo nad rzeczą z wolą zatrzymania dla siebie)
|
|
|
Usureceptio fidiuciae causa - co to inizia ad imparare
|
|
szczególny rodzaj zasiedzenia, prowadzący do zasiedzenia własnej rzeczy, która została fiducjarnie przeniesiona na inną osobę
|
|
|
zawłaszczenie rzeczy niczyjej - wyjaśnij inizia ad imparare
|
|
Rzeczami niczyim były dzikie zwierzęta, ryby, ptaki, rzeczy wyrzucone przez morze z wyjątkiem porzuconych dla ratowania podczas burzy morskiej. Pojęcie to rozszerzono o mienie nieprzyjaciela i rzeczy porzucone przez właściciela z zamiarem wyzbycia się ich
|
|
|
accessio cedit principali inizia ad imparare
|
|
przyrost przypada temu, kto ma więcej (właściciel rzeczy o większej wartości stawał się właścicielem rzeczy połączonych)
|
|
|
połączenie w złej wierze - jaką skargę miał były właściciel który utracił własność rzeczy inizia ad imparare
|
|
actio furti, condictio furtiva
|
|
|
połączenie w dobrej wierze - czym dysponował właściciel utraconej rzeczy inizia ad imparare
|
|
obowiązek odszkodowania dla byłego właściciela, który miał skargę z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia – condictio furtiva.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
połączenie nieruchomości z ruchomością, połączenie ruchomości z nieruchomością, połączenie ruchomości
|
|
|
zasada superficies solo cedit - połączenie ruchomości z nieruchomością inizia ad imparare
|
|
zasada, że rzecz trwale połączona z gruntem staje się zawsze własnością właściciela gruntu.
|
|
|
połączenie nieruchomości z nieruchomością inizia ad imparare
|
|
Właścicielem stawał się właściciel całej nieruchomości, a w przypadku powstania wyspy na rzece powstawała współwłasność
|
|
|
połączenie ruchomości z ruchomością inizia ad imparare
|
|
kazuistycznie: "co idzie za rzeczą, to co utrzymuje swą istotę" stawało się własnością właściciela rzeczy wiodącej. W razie trwałego złączenia własność przysługiwała właścicielowi rzeczy głównej.
|
|
|
przetworzenie wg sabinianów inizia ad imparare
|
|
nowa rzecz jest własnością właściciela materiału
|
|
|
przetworzenie wg prokulianów inizia ad imparare
|
|
przetworzona rzecz jest własnością przetwórcy
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
znalezienie skarbu (thesearus) inizia ad imparare
|
|
rzecz tak długo ukryta że ustalenie właściciela było niemożliwe Skarb początkowo należał do właściciela gruntu August uznał go za rzecz niczyją przypisaną państwu. Knsta Hadriana zmieniła to przyznając znalazcy połowę wartości skarbu a właścicielowi drugą
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
pożytki - do kogo należały inizia ad imparare
|
|
stawały się odrębnymi rzeczami dopiero z chwilą odłączenia od rzeczy macierzystej.
|
|
|
właścicielami pożytków od chwili odłączenia - kto się stawal? inizia ad imparare
|
|
Właściciel, emfiteuta i posiadacz w dobrej wierze
|
|
|
właścicielami pożytków z chwilą ich objęcia - kto się stawał inizia ad imparare
|
|
Użytkownik (usufruktuariusz i dzierżawca)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
władztwo faktyczne, jest rzeczą faktu, nie prawa.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
w swoim imieniu (z wolą zatrzymania dla siebie), w imieniu cudzym (z wolą zatrzymania dla innych)
|
|
|
2 sposoby nabycia posiadania inizia ad imparare
|
|
nabycie normalne, nabycie wyjątkowe
|
|
|
jakie 2 elementy składają się na posiadanie? inizia ad imparare
|
|
corpus (faktyczne trzymanie rzeczy w swoich rękach), animus (wola zatrzymania rzeczy dla siebie)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
– dzierżawienie, posiadanie naturalne – gdy osoba władała rzeczą w cudzym imieniu, miał rzecz, jednak nie miał woli zatrzymania jej u siebie, np. depozytariusz, komodatariusz, zastawnik, najmobiorca
|
|
|
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare posse” inizia ad imparare
|
|
nikt nie może sam sobie zmienić podstawy posiadania → uniemożliwia naturalnym posiadaczom samowolnym potajemny awans do właściwych posiadaczy.
|
|
|
Nabycie wyjątkowe (mocą samej ustawy) - co to inizia ad imparare
|
|
jedynie zmiana dotychczasowej podstawy władania bez wręczenia rzeczy; na mocy porozumienia pomiędzy zainteresowanymi – obydwa stały się trwałym nabytkiem jurysprudencji światowej
|
|
|
co w przypadku połączenia ruchomości z ruchomością, gdy Gdy część mogła być rozpoznana i odłączona inizia ad imparare
|
|
własność właściciela rzeczy przyłączonej ulegała zawieszeniu i odżywała po odłączeniu.
|
|
|
fikcja upływu czasu w actio publiciana - na czym polegała inizia ad imparare
|
|
traktowanie powoda tak, jak gdyby był włascicielem kwirytarnym
|
|
|
ą ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat inizia ad imparare
|
|
ciężar dowodu spoczywał na powodzie. powód musiał udowodnić, że jest właścicielem kwirytarnym rzeczy. tym samym musiał udowodnić prawo do rzeczy każdego poprzedniego właściciela.
|
|
|
co zrobiono aby uniknąc udowadniania bycia właścicielem kwirytarnym? inizia ad imparare
|
|
właściciel twierdził, że nabył rzecz w wyniku zasiedzenia, przez jedynym obciążeniem stawało się udowodnienie przesłanek potrzebnych do zasiedzenia
|
|
|
co w procesie formułkowym mógł zasądzić sędzia? inizia ad imparare
|
|
jedynie określoną kwotę pieniężną
|
|
|
ochrona interdyktalna - komu przysługiwala inizia ad imparare
|
|
chroniły posiadanie uznane przez prawo pretorskie
|
|
|
własność - jakimi skargami była chroniona inizia ad imparare
|
|
actio in rem, skutecznymi erga omnes, czyli wobec każdego kto naruszał prawo właściciela
|
|
|
rei vindicato - komu przysługiwała inizia ad imparare
|
|
właścicielowi kwirytarnemu, który został pozbawiony posiadania rzeczy
|
|
|
actio negatoria - komu przysługiwała inizia ad imparare
|
|
właścicielowi, który nie został pozbawiony posiadania rzeczy ale którego uprawnienia były naruszane w inny sposób, a naruszający twierdził, iż ma do tego prawo
|
|
|
skarga windykacyjna - realizowana była z pomocą czego inizia ad imparare
|
|
legis actio sacramento in rem
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
roszczenie sobie prawa do rzeczy twierdząc, iż rzecz sporna jest jego
|
|
|
na czas procesu czyją własnością była sporna rzecz? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
instytucja zakładu procesowego
|
|
|
W okresie procesu formułkowego właściciel kwirytarny pozbawiony posiadania rzeczy występował z czym przeciw każdemu kwestionującemu jego prawo? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
uznanie praw właściciela i odzyskanie przez niego posiadania rzeczy
|
|
|
zasada condemnatio pecuniaria - co to było w procesie formułkowym inizia ad imparare
|
|
możliwość do zasądzenia w pieniądzach
|
|
|
fikcyjni posiadacze - kim byli inizia ad imparare
|
|
ci, którzy podstępnie pozbyli się rzeczy spornej oraz tym, którzy bezpodstawnie wdali się w spór, by ściągnąć na siebie uwagę i umożliwić innemu zasiedzenie
|
|
|
klauzula restytucyjna - na czym polegała inizia ad imparare
|
|
nakłonienie pozwanego do oddania rzeczy, by uniknął niekorzystnych skutków wyroku.
|
|
|
co jeśli pozwany pomimo klauzuli restytucyjnej nadal nie oddał rzeczy? inizia ad imparare
|
|
powód dokonywał oszacowania wartości rzeczy (mógł dodać utracone zyski) i sumę tę sędzia wpisywał w wyroku.
|
|
|
jak mówiono inaczej na prawo własności? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
co umozliwiono w procesie kognicyjnym? inizia ad imparare
|
|
zasądzenie pozwanego na wydanie rzeczy w naturze
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Instytucja prawa zatrzymania rzeczy
|
|
|
czego domagał się powód za pomocą actio negatoria? inizia ad imparare
|
|
powód domagał się stwierdzenia, iż jego włas- ność jest wolna od spornego ograniczenia, i zaprzestania naruszania jego uprawnień.
|
|
|
czego mógł żądać powód za pomocą actio negatoria? inizia ad imparare
|
|
odszkodowania za wyrządzone szkody, przywrócenia do stanu poprzedniego lub stypulacji, w której pozwany przyrzekłby, że nie naruszy już uprawnień (umożliwiało to ewentualne actio ex stipulatu).
|
|
|
actio publiciana stanowiła jedynie ochronę inizia ad imparare
|
|
względną, skuteczną tylko względem osoby gorzej uprawnionej.
|
|
|
actio publiciana - czym było inizia ad imparare
|
|
formulae ficticiae (oparte na fikcji)
|
|
|
co w przypadku 2 wlaścicieli bonitarnych? inizia ad imparare
|
|
zależało czy kupili od tej samej osoby – jeśli tak to wygrywał ten, który nabył ją pierwszy, jeśli od dwóch, to wygrywał ten, który w momencie litis contestatio był w posiadaniu rzeczy.
|
|
|
co z actio publiciana w przypadku sporu właściciela bonitarnego z kwirytarnym? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
ochrona posesoryjna, czyli ochrona czego inizia ad imparare
|
|
|
|
|
w którym wieku pojawiła się ochrona posiadania? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
actio publiciana - kiedy się pojawiła inizia ad imparare
|
|
|
|
|
na co powoływały się strony w ochronie posesoryjnej? inizia ad imparare
|
|
na samo posiadanie, a nie tytuł prawny
|
|
|
jak wolno było posiadaczowi odeprzeć bezprawne naruszenie posiadania za pomocą obrony koniecznej? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Interdykty retinendae possessionis - do czego służyły inizia ad imparare
|
|
służyły do utrzymania naruszonego posiadania. Należały do tzw. interdicta duplicia, ponieważ położenie każdego z obu uczestników sporu było jednakowe: nakaz pretorski był skierowany jednocześnie do obu stron.
|
|
|
jaki charakter miały interdykty retinendae possessionis? inizia ad imparare
|
|
interdyktów prohibitoryjnych, czyli zakazujących pewnego postępowania, w szczególności stosowania przemocy (, zabraniam stosowania przemocy’’
|
|
|
Interdictum uti possidetis - czego dotyczył inizia ad imparare
|
|
nieruchomości (gruntów i budynków).
|
|
|
Interdictum uti possidetis - co nakazywał pretor inizia ad imparare
|
|
by przy posiadaniu utrzymywał się ten, kto w chwili wydania interdyktu był posiadaczem niewadliwym
|
|
|
Interdictum uti possidetis - jaki charakter? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Interdictum utrubi - do czego się odnosił? inizia ad imparare
|
|
do ruchomości, głównie niewolników
|
|
|
Interdictum utrubi - kto utrzymywał się przy posiadaniu? inizia ad imparare
|
|
ten, który przez większą część roku licząc wstecz od wydania interdyktu, posiadał sporną rzecz w sposób niewadliwy, czyli nie nabył jej od przeciwnika przemocą.
|
|
|
Interdictum utrubi - jaki charakter? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Interdykt restytutoryjny - co to znaczy inizia ad imparare
|
|
nakaz zwrotu rzeczy lub przywrócenia ich stanu pierwotnego
|
|
|
co nakazywał pretor w przypadku interdyktu utrubi? inizia ad imparare
|
|
nakazywał zwrócić posiadanie, jeśli tylko ten, kto został wyzuty, nie nabył od przeciwnika posiadania wadliwie (vi, clam, precario)
|
|
|
Interdictum de vi armata - komu przysługiwał? inizia ad imparare
|
|
wadliwemu posiadaczowi nieruchomości, któremu odebrano posiadanie przy pomocy siły zbrojnej (tarcze, miecze, hełmy, kije, kamienie). Można go było wnieść nawet po upływie roku;
|
|
|
interdykt de precario - przeciw komu był skierowany inizia ad imparare
|
|
przeciw prekarzyście, który nie zwracał rzeczy oddanej mu w prekarium. Był to stosunek faktyczny, nie prawny, dlatego różnił się od najmu, użyczenia czy darowizny
|
|
|
w prawie poklasycznym interdykty przybrały postać jaką? inizia ad imparare
|
|
zwyczajnych powództw, czyli skarg posesoryjnych
|
|
|
jakie interdykty potem połączono? inizia ad imparare
|
|
unde vi i de vi armata, ustalając okres roku na wniesienie skargi i wymóg posiadania niewadliwego.
|
|
|
interdykt salwiański - czego dotyczył inizia ad imparare
|
|
wejścia w posiadanie zastawionego przy umowie dzierżawy inwentarza (zmierzał do uzyskania posiadania). hipoteka
|
|
|
interdykt quorum bonorum - czego dotyczył inizia ad imparare
|
|
umożliwiał dziedzicom prawa pretorskiego wejście w posiadanie rzeczy spadkowych.
|
|
|
czy jakakolwiek umowa przenosi własność? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czynności prawne abstrakcyjne a kauzalne inizia ad imparare
|
|
kausa jest warunkiem czynności kauzalnej. w przypadku czynności abstrakcyjnych nie ma potrzeby kauzy, bo efekt jest widoczny sam w sobie.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada
|
|
|
własność bonitarna - czym była inizia ad imparare
|
|
w prawie rzymskim własność chroniona i uznana jedynie przez prawo pretorskie. Powstawała ona poprzez nieformalne, z punktu widzenia prawa cywilnego, przekazanie rzeczy
|
|
|
interdykty - jakie to były środki inizia ad imparare
|
|
|
|
|
funkcja społeczna służebności inizia ad imparare
|
|
alimentacja - pomoc innym nie tracąc prawa własności do rzeczy
|
|
|
służebności były najczęściej przekazywane przez co? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
służebności gruntowe - jakie są inizia ad imparare
|
|
zbywalne i dziedziczne, ale w połączeniu z własnością gruntu władnącego
|
|
|
zakres służebności gruntowej inizia ad imparare
|
|
bardzo konkretne, bardzo wąskie uprawnienia
|
|
|
zakres służebności osobistej inizia ad imparare
|
|
uprawnienie jest określone w sposób abstrakcyjny i szeroki
|
|
|
ius dispondendi - czym jest inizia ad imparare
|
|
wpływanie na jej sytuację prawnorzeczową (dysponowaniem jest np. przeniesienie własnoścI, porzucenie własności). dysponuje nim tylko właściciel
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ich przedmiotem są rzeczy materialne, są bezwzględne (skuteczne erga omnes)
|
|
|
traditio dotyczyła wyłącznie jakich rzeczy? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
kto nie może mieć animus? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
na czym służebność nie może się opierać? inizia ad imparare
|
|
na działaniu właściciela. może być tylko na znoszeniu cudzego działania lub powstrzymywania się od działania
|
|
|
czy może istnieć służebność na służebności? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
służebności gruntowe - na jakich gruntach były ustanawiane? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
służebność gruntowa - nazwa nieruchomości inizia ad imparare
|
|
|
|
|
do czego były zaliczone służebności gruntowe? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Każda osoba, która naruszała lub kwestionowała prawo do służebności, mogła zostać pozwana na mocy jakiej skargi? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
służebności osobiste - co to inizia ad imparare
|
|
ograniczone prawa na rzeczy cudzej, przysługujące indywidualnie oznaczonej osobie przez określony czas, najwyżej dożywotnio
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
użytkowanie, było korzystaniem z cudzej rzeczy z możliwością czerpania z niej pożytków, bez naruszania jej substancji. W takim wypadku właścicielowi rzeczy pozostawał sam tytuł własności
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
używanie. uprawnienie czysto osobiste do korzystania z cudzej rzeczy z prawem pobierania pożytków tylko na własne, codzienne potrzeby
|
|
|
służebności osobiste były chronione przez jakie skargi? inizia ad imparare
|
|
in rem, czyli skuteczne erga omnes
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ograniczone prawo rzeczowe, ustanawiane w celu zabezpieczenia wierzytelności.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika
|
|
|
początkowo jak funkcjonował zastaw? inizia ad imparare
|
|
dłużnik przenosił własność na wierzyciela i nie przysługiwała mu żadna ochrona prawna
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Dłużnik przenosił jedynie posiadanie na zastawnika, zatrzymując prawo własności. Wierzyciel stawał się jedynie detentorem rzeczy, co oznaczało, że nie mógł jej używać
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane na rzeczach służące zabezpieczeniu wierzytelności wynikającej z oznaczonego stosunku prawnego, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości
|
|
|
zastaw - jakim był prawem inizia ad imparare
|
|
akcesoryjnym prawem na rzeczy cudzej i nie mógł istnieć bez wierzytelności, którą zabezpiecza
|
|
|
co mogło być przedmiotem zastawu? inizia ad imparare
|
|
jedynie rzeczy materialne
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Wyjątkowo, na mocy konstytucji cesarza Gordiana ustanowiono prawo wierzyciela do zatrzymania przedmiotu zastawu, nawet po zapłaceniu zabezpieczonego nim długu, jeśli wierzyciel miał wobec tego samego dłużnika inną, niezrealizowaną jeszcze wierzytelność
|
|
|
klauzula przepadku - co mówiła (zastaw) inizia ad imparare
|
|
w razie zwłoki dłużnika na wierzyciela przechodzi własność zastawionej rzeczy
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
prawo do czerpania korzyści z nieruchomości gruntowej, przejętej tytułem wieczystej i dziedzicznej dzierżawy bez możliwości nabycia prawa własności przy jednoczesnym dziedzicznym i zbywalnym prawie do dysponowania tą dzierżawą
|
|
|
emfiteuza - spośród ograniczonych praw rzeczowych jaka była inizia ad imparare
|
|
|
|
|
prawo emfiteuzy było jakie? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
do czego zobowiązany był emfiteuta? inizia ad imparare
|
|
zobowiązany do płacenia rocznego czynszu; zawiadamiania właściciela o zamiarze sprzedania prawa emfiteuzy oraz do uprawiania gruntu
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
odstępowanie nieruchomości będących własnością publiczną pod zabudowę w zamian za minimalny, płacony corocznie czynsz. dziedziczne i zbywalne. skarga in rem
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
asada prawa rzymskiego, wg której budowle, urządzenia i rośliny trwale związane z gruntem należą do właściciela gruntu.
|
|
|
z jakiej ochrony korzystał superficjusz? inizia ad imparare
|
|
na początku jedynie z pretorskiej. Przysługiwała mu ochrona z interdictum de superficiebus skuteczna erga omnes. Dopiero w prawie justyniańskim uzyskał on ochronę na mocy prawa cywilnego, tj. skargę in rem
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
stosunek prawny, w którym jedna strona jest ma obowiązek świadczenia na rzecz drugiej
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
zobowiązania ścisłego prawa i dobrej wiary
|
|
|
czy zobowiązania stricti iuris zawierały klauzulę dobrej wiary? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
co należało do grupy zobowiązań opartych na dobrej wierze? inizia ad imparare
|
|
kontrakty konsensualne i kontrakty realne
|
|
|
nominalizm kontraktowy - duży plus inizia ad imparare
|
|
pewność porządku prawnego
|
|
|
nominalizm kontraktowy - co oznaczał inizia ad imparare
|
|
jedynie ściśle określone działania, które były przewidziane w prawie, mogły zawiązać zobowiązanie prawne. Jedynie tym kontraktom przysługiwały skargi.
|
|
|
różnice między superficies i emfiteuzą inizia ad imparare
|
|
Superficjariusz nie musiał zawaidamiać o zamiarze zbycia swego uprawnienia. Właścicielowi nie przysługiwało prawo pierwokupu.
|
|
|
ograniczenia prawa własności inizia ad imparare
|
|
prawo sąsiedzkie, prawo publiczne, zwyczaj, prawo sakralne, umowy
|
|
|
hipoteka generalna - czym była inizia ad imparare
|
|
obejmująca cały majątek zastawcy w tym także owoce mające powstać w przyszłości
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
nie obowiązywała w nim zasada pierwszeństwa był on zawsze na pierwszym miejscu bez względu na kolejność jego powstania
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
średniowieczne określenie na dowód własności wszystkich poprzedników
|
|
|
podział czynności prawnych -4 podziały inizia ad imparare
|
|
formalne i nieformalne, jednostronne i dwustronne, inter vivos i mortis causa, rozporządzające i zobowiązujące, odpłatne i nieodpłatne, kauzalne i abstrakcyjne
|
|
|
czynności kauzalne - czym były inizia ad imparare
|
|
ważność tych czynności uzależniona była od przyczyny ich dokonania (causa), czyli celu gospodarczego, chronionego przez prawo, (np traditio)
|
|
|
czynności abstrakcyjne - czym były inizia ad imparare
|
|
ważne są niezależnie od istnienia causa, czyli są „oderwane” od przyczyny ich zawarcia. Do czynności tych zaliczamy czynności formalne. (np stipulatio)
|
|
|
czynności odpłatne - czym były inizia ad imparare
|
|
na ich podstawie obie strony uzyskują wzajemne korzyści majątkowe
|
|
|
czynności nieodpłatne - czym były inizia ad imparare
|
|
zachodzi, gdy tylko jedna strona odnosi korzyści majątkowe,
|
|
|
czynności jednostronne - czym były inizia ad imparare
|
|
czynności do dokonania, których wystarczy oświadczenie woli jednej strony, (np testament)
|
|
|
czynności dwustronne - czym były inizia ad imparare
|
|
wymagają zgodnego oświadczenia woli dwóch stron, np. stypulacja, kupno- sprzedaż, pożyczka.
|
|
|
czynności formalne - czym były inizia ad imparare
|
|
czynności, w których oświadczenie woli musiało być złożone w ściśle określonej formie. Uchybienie tej formie powodowało nieważność czynności.
|
|
|
Czynności nieformalne - czym były inizia ad imparare
|
|
czynności, w których wymagany był konsensus, a nie odpowiedniej forma – kontrakty konsensualne, np. kupno-sprzedaż.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
nie można zasiedzieć służebności
|
|
|
podział służebności gruntów inizia ad imparare
|
|
służebności gruntów wiejskich, służebności gruntów miejskich
|
|
|
kryterium podziału służebności gruntów inizia ad imparare
|
|
|
|
|
zasady podstawowe służebności inizia ad imparare
|
|
służebność musi być wykonana oględnie, musi przynosić korzyści gruntowi władnącemu, nie może polegać na działaniu, sąsiedztwo, nie może być ususfructus na służebności
|
|
|
ususfructus - jak tłumaczyć inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czy dziecko niewolnicy jest owocem? inizia ad imparare
|
|
nie, bo człowiek nie jest pożytkiem z człowieka.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
rozwój emfiteuzy później w co? inizia ad imparare
|
|
feudalna własność podzielona, użytkowanie wieczyste
|
|
|
zastaw i hipoteka - jakie są to prawa inizia ad imparare
|
|
prawa umacniające wierzytelności
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
lex comissoria (klauzula przepadku), pactum de vendendo (porozumienie o sprzedaży), pactum antichreticum (porozumienie o używaniu rzeczy zastawnej)
|
|
|
fiducia - czym była w prawie archaicznym inizia ad imparare
|
|
przeniesienie własności zabezpieczenia
|
|
|
sukcesja uniwersalna - co to inizia ad imparare
|
|
wejście w ogół praw i obowiązków poprzednika
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
wejście w ogół praw, które miał zmarły
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
delatio - co to (dziedziczenie ius civilu) inizia ad imparare
|
|
|
|
|
dziedziczenie wg ustawy 12 tablic inizia ad imparare
|
|
wola zmarłego, potem sui heredes, potem najbliższy krewny agnacyjny, potem członkowie rodu
|
|
|
sui (dzieci pod władzą i żona in manu) w ustawie 12 tablic dziedziczą wedle jakiej zasady? inizia ad imparare
|
|
głów i szczepów (zasada reprezentacji), czyli osoby o tym samym stopniu pokrewieństwa dziedziczą ten sam udział spadkowy
|
|
|
jak dziedziczą agnaci tego samego stopnia w ustawie 12 tablic? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
sc orfitianum (178 n...e) inizia ad imparare
|
|
dzieci (też nieślubne) dziedziczą po matce jako legitimi w pierwszej kolejności
|
|
|
porządek ubiegania się o bonorum possesio wg edyktu pretorskiego inizia ad imparare
|
|
liberi (wszystkie dzieci, w tym emancypowane), legitimi & patronus (dziedzice wg ustawy 12 tablic), cognati (krewni krwi), vir i uxor (żona/mąż)
|
|
|
ochrona bonorum possesor - co służy inizia ad imparare
|
|
intredictum quorum bonorum, skargi z fikcją "jakby był dziedzicem"
|
|
|
testament - jaką był czynnością inizia ad imparare
|
|
|
|
|
essentiale negoti testamentu inizia ad imparare
|
|
|
|
|
posiadanie wadliwe jaki miało charakter inizia ad imparare
|
|
względny (istniało wobec osoby, od której nastąpiło wadliwe nabycie)
|
|
|
posiadanie wadliwe - jak można było nabyć inizia ad imparare
|
|
przemocą, potajemnie, prekaryjnie
|
|
|
rodzaje gruntów w służebności gruntowej inizia ad imparare
|
|
grunt władnący, grunt służebny
|
|
|
co trzeba wytoczyć aby dostać zachowek? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
co oznaczał nominalizm kontraktowy? inizia ad imparare
|
|
że pewne typy zobowiązań były chronione przez skargi
|
|
|
stipulatio - jaką czynnością było inizia ad imparare
|
|
|
|
|
warunek zawieszający (substytucja) inizia ad imparare
|
|
czynność prawna ma wywołać skutki dopiero po jego wystąpieniu
|
|
|
najważniejsza cecha prawa zobowiązań inizia ad imparare
|
|
|
|
|
jakie osoby wiąże zobowiązanie? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
podstawowy podział zobowiązań inizia ad imparare
|
|
cywilne, pretorskie, naturalne
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
kontrakty, delikty (niekompletny podział, np bezpodstawne wzbogacenie)
|
|
|
kontrakty - jak się dzielą inizia ad imparare
|
|
jednostronnie zobowiązujące, dwustronnie zobowiązujące
|
|
|
kontrakty dwustronnie zobowiązujące - jak się dzielą inizia ad imparare
|
|
równoczesne, nierównoczesne
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
bonae fidei, stricti iuris
|
|
|
przedmiot zobowiązania - wymogi inizia ad imparare
|
|
określone (lub dające się określić w przyszłości), możliwe do spełnienia, wycenialne w pieniądzu, niesprzeczne z dobrymi obyczajami
|
|
|
to co niemożliwe nie tworzy zobowiązania inizia ad imparare
|
|
impossibilum nulla obligatio est
|
|
|
jaką formę miała stypulacja? inizia ad imparare
|
|
pytanie, odpowiedź i przyrzeczenie
|
|
|
co gdy zawarto przyczynę zawarcia stypulacji? inizia ad imparare
|
|
stawała się czynnością kauzalną
|
|
|
pożyczka po łacinie - jak inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia
|
|
|
kontrakty literalne - czym były inizia ad imparare
|
|
kontrakty, w których zgodna wola stron powinna być ujęta w formę pisemną.
|
|
|
kontrakty konsensualne - czym były inizia ad imparare
|
|
kontrakty dwustronne oceniane wg zasad dobrej wiary
|
|
|
umowa zastawu - szczegoly inizia ad imparare
|
|
zastawca wręcza zastawnikowi swoją rzecz (przeniesienie detencji). przedmiotem zastawu zazwyczaj rzecz oznaczona indywidualnie zarówno ruchoma jak i nieruchoma
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
faktyczna akcesoryjność umowy zastawu
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
strzeżenie rzeczy, zakaz pobierania pożytków i kradzieży
|
|
|
obowiązek zastawcy w zastawie inizia ad imparare
|
|
zwrot zastawnikowi poniesionych nakładów
|
|
|
obowiązek strzeżenia zastawu po łacinie inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
klauzula przepadku, zlikwidowana za konstantyna wielkiego
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
porozumienie o używaniu rzeczy zastawnej
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
umowa użyczenia (komodat) - na czym polega inizia ad imparare
|
|
komodant wręcza komodatariuszowi swoją rzecz (przeniesienie detencji)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzecz oznaczona indywidualnie, ruchoma, niezużywalna
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
acti commodati directa/contraria
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
obowiązek strzeżenia (custodia)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
deponent wręcza depozytariuszowi swoją rzecz (przeniesienie detencji)
|
|
|
przedmiot przechowania - depozyt inizia ad imparare
|
|
zasadniczo rzeczy indywidualnie oznaczone, ruchome, niezużywalne
|
|
|
za co JEDYNIE odpowiada depozytariusz? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
pożyczka (mutuum) - co to inizia ad imparare
|
|
instytucja prawna, w ramach której pożyczkodawca zobowiązuje się oddać na własność pożyczkobiorcy pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania tej samej ilości pieniędzy lub rzeczy
|
|
|
jak wierzyciel mógł dochodzić zwrotu pożyczki? inizia ad imparare
|
|
condictio certae creditae pecuniae – jeśli były to pieniądze lub condictio certae rei jeśli były to inne rzeczy oznaczone co do gatunku.
|
|
|
jakim kontraktem była pożyczka? inizia ad imparare
|
|
przyjacielskim (brak odsetek), kontraktem jednostronnie zobowiązującym ścisłego prawa
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
pożyczka morska. miała ona miejsce gdy ktoś zaciągnął kredyt na zakup towarów transportowanych morzem. Wierzyciel mógł domagać się zwrotu tylko wtedy kiedy statek szczęśliwie dopłynął do portu przeznaczenia
|
|
|
zastaw ręczny- co to (pignus) inizia ad imparare
|
|
przeniesienie posiadania naturalnego rzeczy przez zastawcę na zastawnika w celu zabezpieczenia określonej wierzytelności.
|
|
|
zastawca - jaką miał skargę wobec zastawnika inizia ad imparare
|
|
actio pigneraticia directa
|
|
|
zastawnik - jaką miał skargę wobec zastawcy inizia ad imparare
|
|
actio pigneraticia contraria
|
|
|
zastaw antychretyczny - co to inizia ad imparare
|
|
zastawnik mógł pobierać pożytki z rzeczy na poczet długu.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
kupno-sprzedaż, najem dzieła
|
|
|
kontrakty przyjacielskie (nieodpłatne) inizia ad imparare
|
|
pożyczka, użyczenie, przechowanie, zastaw ręczny
|
|
|
skargi odszkodowawcze, actiones rei persecutoriae - co było celem? inizia ad imparare
|
|
pokrycie poniesionej szkody
|
|
|
skargi penalne - co było celem inizia ad imparare
|
|
wymierzenie kary prywatnej; nie mogły być stosowne wobec dziedziców sprawcy
|
|
|
Niemożność stosowania powództw konkurujących - kiedy miała miejsce inizia ad imparare
|
|
gdy zachodziła identyczność celu stosowania skargi z tej samej podstawy faktycznej. nebis in idem
|
|
|
czy odpowiedzialność penalna wykluczała odpowiedzialność deliktową? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
essentalia negoti - co to inizia ad imparare
|
|
składniki treści czynności cywilnoprawnej, które określają typ tej czynności
|
|
|
essentalia negoti emptio-venditio inizia ad imparare
|
|
określenie rzeczy, określenie ceny, określenie stron świadczenia
|
|
|
obowiązki stron w emptio venditio inizia ad imparare
|
|
obowiązek wydania rzeczy kupującemu, obowiązek zapłacenia wyznaczonej ceny za towar oraz odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne.
|
|
|
kupno szansy, rodzaj sprzedaży losowej po łacinie inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Sprzedaż rzeczy spodziewanej - co to inizia ad imparare
|
|
sprzedaż towaru mającego powstać w przyszłości (sprzedaż plonów przed ich zebraniem z drzew lub pola, o ile umówiono cenę za ustaloną miarę towaru).
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
rzecz przeznaczona do obrotu prawnego, mogła być towarem, o ile była istniejąca lub mająca powstać w przyszłości
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
archaiczny, formalistyczny akt prawny per aes et libram polegający na bezpośredniej wymianie rzeczy na odważany na wadze pieniądz kruszcowy, w towarzystwie uroczystych słów
|
|
|
skutki obligacyjne sprzedaży mancypacyjnej inizia ad imparare
|
|
Auctoritas – wsparcie którego sprzedawca miał obowiązek udzielić nabywcy gdyby przeciwko niemu osoba trzecia wytoczyła rei vindicatio. actio auctoritatis pozew przysługujący nabywcy rzeczy po przegranym procesie auctoritas o zapłatę 2x wartości rzeczy
|
|
|
Sprzedaż poprzez nieformalne porozumienie stron inizia ad imparare
|
|
stronami porozumienia byli początkowo peregryni, później forma ta zastąpiła mancypacyjną
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
czynność rodząca wyłącznie zobowiązanie (dwustronne, równoczesne, oparte na bona fides) między stronami, nie wywołująca skutków rzeczowych – nie przenosiła własności
|
|
|
do czego zobowiązany był sprzedawca? inizia ad imparare
|
|
ł wydać rzecz i zapewnić spokojne posiadanie, przysługiwała mu actio venditi.
|
|
|
do czego zobowiązany był nabywca? inizia ad imparare
|
|
zapłacić cenę, przysługiwała mu actio empti.
|
|
|
co w przypadku res mancipi i wydania rzeczy? inizia ad imparare
|
|
wydanie rzeczy to początek okresu zasiedzenia
|
|
|
sabinianie - czy cena mogła być towarem inizia ad imparare
|
|
|
|
|
gaius - czy cena mogła być towarem inizia ad imparare
|
|
|
|
|
w sytuacji gdy cena nie została ustalona przez strony, tylko przez osobę trzecią. - czy miała miejsce sprzedaż? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Klauzule (dodatkowe postanowienia) w umowie sprzedaży pozwalające sprzedawcy: inizia ad imparare
|
|
odstąpić od umowy, jeśli w określonym terminie otrzymałby lepszą ofertę sprzedaży; odstąpić od umowy, gdy w ustalonym terminie kupujący nie zapłacił całości ceny, odkupić sprzedaną rzeczy w oznaczonym czasie.
|
|
|
Klauzule (dodatkowe postanowienia) w umowie sprzedaży wprowadzone w interesie kupującego inizia ad imparare
|
|
sprzedaż na próbę – prawo odstąpienia w ciągu określonego czasu od umowy za zwrotem kupionej rzeczy; klauzula przepadku przy zapłacie dokonywanej w ratach – brak kolejnej raty oznacza rozwiązanie umowy bez zwrotu płaconych rat
|
|
|
kupno sprzedaż - typ zobowiązania inizia ad imparare
|
|
oparty na dobrej wierze, dwustronnie zobowiązujące równoczesne
|
|
|
kto ponosi ryzyko w pożyczce morskiej? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
co było "nagrodą" dla wierzyciela w pożyczce morskiej? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czy consensus w emptio-venditio jest ważny, jeżeli jest zgoda co do przedmiotu, ale nie ma zgody co do nazwy? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czy consensus w emptio-venditio jest ważny, jeżeli jest zgoda co do przedmiotu, ale nie ma zgody co do jego substancji? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
roznice miedzy marcellusem, julianem i ulpianem co do emptio venditio inizia ad imparare
|
|
ustalenie cech konstytutywnych rzeczy sprzedanej
|
|
|
błąd istotny (error, emptio-venditio) - co to inizia ad imparare
|
|
brak świadomości lub swobody tego, który składa oświadczenie woli
|
|
|
przeciwieństwo dobrej wiary inizia ad imparare
|
|
|
|
|
typy wad (emptio venditio) inizia ad imparare
|
|
wady prawne, wady fizyczne
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
chcącemu nie dzieje się krzywda
|
|
|
czy wady jawne obciążają sprzedawcę? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czy wady ukryte obciążają sprzedawcę? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
actio redhibitoria (emptio venditio) inizia ad imparare
|
|
skarga o odstąpienie od umowy (w ciągu 6 miesięcy)
|
|
|
actio quanti minoris (emptio venditio) inizia ad imparare
|
|
|
|
|
odpowiedzialność sprzedawcy w emptio-venditio inizia ad imparare
|
|
dobra wiara w umowie, odpowiedzialność za wady, dodatkowe porozumienia stron,
|
|
|
locatio conductio - podstawowy cel inizia ad imparare
|
|
udostępnienie czegoś drugiej stronie (za np wynagrodzeniem)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
locatio conductio rei (rzeczy), locatio conductio operis (dzieła), locatio conductio operarum (pracy)
|
|
|
skargi - locatio conductio inizia ad imparare
|
|
actio locati/actio conducti
|
|
|
dwie strony locatio-conductio inizia ad imparare
|
|
|
|
|
obowiązki lokatora w locatio conductio rei inizia ad imparare
|
|
wydanie rzeczy oznaczonej indywidualnie (res) i utrzymanie rzeczy w stanie nadającym się do użycia
|
|
|
obowiązki konduktora w locatio conductio rei inizia ad imparare
|
|
zapłata czynszu, użycie rzeczy zgodnie z umową; zwrot rzeczy w stanie niepogorszonym poza normalnym zużyciem po zakończeniu umowy najmu
|
|
|
odpowiedzialność lokatora w locatio conductio rei inizia ad imparare
|
|
ponosi ryzyko przypadkowej utraty rzeczy (traci prawo do pobierania czynszu), abstrakcyjny wzorzec staranności
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
zaniedbanie starannośc, jaka cechowała sumiennego i zapobiegliwego człowieka
|
|
|
ekonomiczne uzasadnienie emfiteuzy inizia ad imparare
|
|
brak mocy przerobowej, zapłacenie czynszu, obie strony zyskują
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
prawo do obniżenia czynszu z powodu nieurodzaju
|
|
|
obowiązki konduktora w locatio conductio operis inizia ad imparare
|
|
wykonanie dzieła z materiału dostarczonego przez lokatora i wydanie zamawiającemu
|
|
|
obowiązki lokatora w locatio conductio operis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
odpowiedzialność konduktora w locatio conductio operis inizia ad imparare
|
|
abstrakcyjny wzorzec staranności oraz obowiązek custodia (oparta na staranności lub jego braku)
|
|
|
odpowiedzialność konduktora - jaka skarga inizia ad imparare
|
|
skarga z deliktu damnum iniuria datum (odpowiedzialność akwiliańska)
|
|
|
lex rhodia de iactu (rodyjskie prawo zrzutu) - co to inizia ad imparare
|
|
osoby, których towary zostały wyrzucone miały skargę do magister navis (actio locati/actio conducti), który następnie występował do osób, których ładunki ocalały o zwrot przypadających na nich części (actio conducti/actio locati)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
uczynienie wspolnego uszczerbku w stosunku do tych, których własność została uratowana kosztem innych
|
|
|
konfiguracje kontraktowe w przypadku podróży morskiej inizia ad imparare
|
|
locatio rei lub locatio operis
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
odpowiedzialność za siłę wyższą
|
|
|
locatio conductio operarum - obowiązki lokatora (pracownika) inizia ad imparare
|
|
świadczenie pracy na rzecz konduktora przez określony czas lub do osiągnięcia jakiegoś celu
|
|
|
locatio conductio operarum - obowiązki konduktora (pracodawcy) inizia ad imparare
|
|
zapłata czynszu - wynagrodzenia
|
|
|
abstrakcyjny wzorzec odpowiedzialności, czyli inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
wywodzi się z archaicznego obyczaju niedzielenia majątku po pater familias przez sui heredes
|
|
|
podstawowa cecha spółki rzymskiej inizia ad imparare
|
|
wewnętrzny charakter (ma znaczenie pomiędzy wspólnikami)
|
|
|
kontraktem opartym o co była spółka? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
odpowiedzialność wspólników w spółce inizia ad imparare
|
|
|
|
|
spółka (societas) - co to inizia ad imparare
|
|
zobowiązanie dwustronne równoczesne, oparte na dobrej wierze. Wspólnicy zobowiązywali się do osiągnięcia określonych celów gospodarczych przez wniesienie wkładów rzeczowych lub własnej pracy
|
|
|
co powoduje rozwiązanie spółki? inizia ad imparare
|
|
śmierć jednego ze wspólników powoduje rozwiązanie spółki (oczywiście potem można od razu zawrzeć nową). Każdy ze wspólników mógł żądać rozwiązania spółki – nikogo też nie można zmusić do pozostania w spółce
|
|
|
Do dochodzenia rozliczeń z tytułu spółki służyła skarga jaka inizia ad imparare
|
|
actio pro socio - powodowała ona niezależnie od skutków majątkowych rozwiązanie spółki. Używano jej podczas konfliktu w spółce
|
|
|
Do dochodzenia rozliczeń z tytułu spółki służyła skarga jaka (jeżeli nie było konfliktu w spółce) inizia ad imparare
|
|
nieinfamująca skarga actio communi dividundo – służąca do podziału majątku wspólnego.
|
|
|
niedopuszczalna była "lwia spółka" - czyli jakaa inizia ad imparare
|
|
któryś ze wspólników ma uczestniczyć jedynie w stratach, bez udziału w zyskach.
|
|
|
pomiędzy kim spółka tworzyła stosunki prawne? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Wobec osób trzecich odpowiedzialność ponosił kto? inizia ad imparare
|
|
wyłącznie ten wspólnik, który zawarł umowę. Wspólnik, który wykonał takie zobowiązanie, miał do pozostałych wspólników skargę o dokonanie rozliczeń
|
|
|
cechy societates publicanorum inizia ad imparare
|
|
trwanie spółki pomimo śmierci wspólnika, odpowiedzialność solidarna, wyodrębnienie majątku spółki, udziały mogły być dziedziczne
|
|
|
za pomocą kogo działali wspólnicy inizia ad imparare
|
|
za pomocą wspólnego niewolnika
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
pecunia - wkład majątkowy, opera - szeroko rozumiana praca, industria - szczególna cecha pracy, gratia - szczególne cechy wspólnika (np dobre imię)
|
|
|
wysokość udziałów - kto ustalał (jaki mechanizm był?) inizia ad imparare
|
|
mechanizm procesowy osądu roztropnego człowieka
|
|
|
spółki publikańskie - geneza inizia ad imparare
|
|
kontrakt na wykonywanie zadań publicznych.np. pobieranie podatków
|
|
|
mandatum - co to po łacinie inizia ad imparare
|
|
|
|
|
mandat (zlecenie) - czym był inizia ad imparare
|
|
kontrakt, w którym zleceniobiorca zobowiązywał się na prośbę zleceniodawcy wykonać nieodpłatnie określoną czynność prawną lub faktyczną. Nie mogła ona jednak leżeć tylko w interesie przyjmującego zlecenie, gdyż było to uznawane za niewiążące rady
|
|
|
jakie zobowiązanie rodził mandat? inizia ad imparare
|
|
zobowiązanie dwustronne nierównoczesne, oparte na dobrej wierze
|
|
|
z jaką skargą mógł wystąpić zleceniodawca mandatu? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
z jaką skargą mógł wystąpić zleceniobiorca aby np odzyskać koszty poniesione na sprawowanie mandatu? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czego domaga się mandans (zleceniodawca)? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
czego może domagać się zleceniobiorca? inizia ad imparare
|
|
koszty wykonania zlecenia, poniesione szkody
|
|
|
szkody mandatariusza - o jakie mógł się ubiegać inizia ad imparare
|
|
takie, które wynikały ze zlecenia
|
|
|
odpowiedzialnośc pracodawcy w locatio conductio operarum inizia ad imparare
|
|
|
|
|
mandatariusz w imieniu mandansa działa jako zastępca jaki? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
mandat jako oparty na zaufaniu, sztywna konstrukcja dogmatyczna a funkcjonalność konstrukcji zlecenia
|
|
|
rozwiązanie zlecenia - (mandatu) - jak? inizia ad imparare
|
|
odwołanie mandatu, odwołanie do chwili nieprzystąpienia do jego wykonywania, zgoda stron, śmierć strony
|
|
|
negotiorum gestio - co to inizia ad imparare
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
|
|
|
czy zleceniobiorca mógł żądać wynagrodzenie za świadczenei mandatu? inizia ad imparare
|
|
nie, ale mógł przyjąć dobrowolne wynagrodzenie ze strony zleceniodawcy (honorarium).
|
|
|
podział zobowiązań przez justyniana (instytucje) inizia ad imparare
|
|
z kontraktu, albo z jakby kontraktu, albo z czynu zabronionego, albo z jakby z czynu zabronionego
|
|
|
quasi kontrakty - jakie są inizia ad imparare
|
|
|
|
|
przykład upoważnienia przemiennego (facultas alternativa) inizia ad imparare
|
|
odpowiedzialność właściciela za niewolnika - wydanie niewolnika lub zapłata kary prywatnej
|
|
|
4 rodzaje jakby kontraktów które występowały w kodyfikacji justyniańskiej inizia ad imparare
|
|
negotiorum gestio, tutela, legatum per damnationem, solutio indebiti
|
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia - jakie powinno być inizia ad imparare
|
|
podejmowane w interesie zastąpionego i dla niego użyteczne
|
|
|
negotiorum gestio - jakim było zobowiązaniem inizia ad imparare
|
|
dwustronne nierównoczesne, dobrej wiary, dochodzone przez dominus negotii za pomocą actio negotiorum gestorum directa
|
|
|
w przypadku poniesionych szkód co mógl stosować negotiorum gestor? inizia ad imparare
|
|
actio negotiorum gestorum contraria
|
|
|
dwie strony negotiorum gestio inizia ad imparare
|
|
dominus negotii, negotiorum gestor
|
|
|
zobowiązania z tytułu opieki (tuteli) (quasi-kontrakty) - jakie byly inizia ad imparare
|
|
podobne do zlecenia, zobowiązanie dwustronne nierównoczesne, dobrej wiary. Chronione za pomocą actio tutelae (prowadzenie spraw majątkowych pupila)
|
|
|
bezpodstawne wzbogacenie się (solito indebiti) (quasi kontrakty) inizia ad imparare
|
|
zobowiązanie powstałe ze spełnienia nienależnego świadczenia. Podobne do pożyczki, zobowiązanie jednostronne, ścisłego prawa. Przysługiwała skarga condictio.
|
|
|
legatum (quasi-kontrakty) inizia ad imparare
|
|
zobowiązanie spadkobiercy wobec legatariuszy, zawiązane przez objęcie spadku, zobowiązanie dziedzica wobec legatariusza było zobowiązaniem jednostronnym, ścisłego prawa
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
niemancypowalność rzeczy przekazywanej, fizyczne wydanie, zgodna wola stron, causa
|
|
|
próby przełamania nominalizmu kontraktowego inizia ad imparare
|
|
stipulatio, condictio indebiti, actio praescriptis verbis, pacta
|
|
|
actio praescriptis verbis - co to inizia ad imparare
|
|
powództwo chroniące uprawnionego z kontraktu nienazwanego – o wykonanie świadczenia wzajemnego.
|
|
|
pacta w prawie rzymskim - co to inizia ad imparare
|
|
porozumienie poza systemem kontraktowym
|
|
|
pacta nuda - jaka zasada sformułowana przez ulpiana? inizia ad imparare
|
|
gołe porozumienie nie rodzi zobowiązania, ale zarzut procesowy
|
|
|
ustawa 12 tablic a kradzież - rozróżnienie inizia ad imparare
|
|
rozróżnienie między odpowiedzialnością sprawców kradnących jawnie a tych, którzy kradli w sposób niejawny
|
|
|
jaka była kara dla złodzieja niejawnego? inizia ad imparare
|
|
zapłata podwójnej wartości rzeczy skradzionej
|
|
|
czym była kradzież w okresie prawa klasycznego w rzymie inizia ad imparare
|
|
“nieuczciwym dotknięciem cudzej rzeczy w celu osiągnięcia z tego korzyści albo samej rzeczy, albo przez jej używanie, albo przez jej posiadanie
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
furtum rei suae - czym było inizia ad imparare
|
|
zabranie rzeczy przez zastawcę zastawnikowi, inaczej kradzież posiadania
|
|
|
odpowiedzialność noksalna - czego dotyczyła inizia ad imparare
|
|
odpowiedzialności za dokonane przestępstwa czyli delikty przez osoby alieni iuris
|
|
|
kradzież jawna - czym była karana inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Actio furti concepti et oblati – co to za skarga inizia ad imparare
|
|
przeciwko przechowującemu rzecz skradzioną (potrójna wartość rzeczy od osoby, w której domu znaleziono rzecz skradzioną);
|
|
|
Actio furti prohibiti - co to za skarga inizia ad imparare
|
|
przeciwko osobie która utrudnia poszukiwania rzeczy skradzionej (dopiero w prawie pretorskim; czterokrotna wartość rzeczy skradzionej)
|
|
|
co było wymagane do powstania odpowiedzialności za furtum? inizia ad imparare
|
|
dolus (zły zamiar) i celowe, nieuczciwe działanie sprawcy nastawione na zysk
|
|
|
lex aquilla - kiedy weszło w życie inizia ad imparare
|
|
|
|
|
jaką skargę wprowadzała lex aquilla? inizia ad imparare
|
|
actio damni iniuriae ex lege Aquilia
|
|
|
system rzymski deliktu - jaki inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
|
|
|
co groziło za kradzież w nocy/z rozbojem inizia ad imparare
|
|
|
|
|
co groziło za kradzież jawną w prawie pretorskim inizia ad imparare
|
|
|
|
|
ile rozdziałów miała ustawa akwilianska inizia ad imparare
|
|
|
|
|
1 rozdzial lex aquilla - o czym byl inizia ad imparare
|
|
wprowadzenie odpowiedzialnosci za zabicie niewolnika lub zwierzęcia z kategorii pecus,
|
|
|
2 rozdzial lex aquilla - o czym byl inizia ad imparare
|
|
odpowiedzialność wierzyciela dodatkowego, który nieuczciwie umorzył zobowiązanie dłużnika wobec wierzyciela głównego
|
|
|
3 rozdzial lex aquilla - o czym był inizia ad imparare
|
|
regulował odpowiedzialność osoby, która w wyniku działania określonego w rozdziale pierwszym zraniła cudzego niewolnika lub zwierzę czworonożne, należące do pecus, zraniła bądź zabiła inne zwierzę oraz względnie uszkodziła lub zniszczyła inną rzecz
|
|
|
przeslanki odpowiedzialnosci za zniszczenie i uszkodzenie cudzego majatku w lex aquilla inizia ad imparare
|
|
bezposrednie oddzialywanie sprawcy na rzecz zniszczona lub uszkodzona, szkoda w wyniku dzialania a nie zaniechania, rzecz rzeczywiscie zniszczona lub uszkodzona, wysokosc szkody wg rynkowej wartosci rzeczy, wniesc skarge mogl tylko wlasciciel kwirytarny
|
|
|
sankcje za wyrzadzone szkody z rozdzialu 1 lex aquilla inizia ad imparare
|
|
obowiązek zapłaty kary w wysokości najwyższej wartości, jaką rzecz miała w ciągu ostatniego roku przed wyrządzeniem szkody
|
|
|
sankcje za wyrzadzone szkody z rozdzialu 3 lex aquilla inizia ad imparare
|
|
najwyższej wartości, jaką zniszczona lub uszkodzona rzecz osiągnęła w ciągu ostatnich trzydziestu dni przed wyrządzeniem szkody
|
|
|
sankcje za wyrzadzone szkody z rodzialu 2 lex aquilla inizia ad imparare
|
|
zapłacenie wierzycielowi głównemu równowartości szkody poniesionej przez umorzenie zobowiązania
|
|
|
bezprawność (iniuria) - co to wg ustawy akwiliańskiej inizia ad imparare
|
|
o naruszenie zakazu niszczenia cudzego majątku, później liczyło się też nastawienie psychiczne sprawcy
|
|
|
Jak późnorepublikańscy juryści powiązali pojęcie bezprawności (iniuria) z pojęciem winy (culpa)? inizia ad imparare
|
|
Ograniczyli odpowiedzialność tylko do tych sprawców, którym można było przypisać winę.
|
|
|
Na czym opierał się obiektywny wzorzec zachowania w kontekście oceny winy? inizia ad imparare
|
|
Wzorzec opierał się na typowych umiejętnościach i zdolnościach.
|
|
|
Jaka była tradycyjna ocena bezprawności (iniuria) w prawie? inizia ad imparare
|
|
Tradycyjnie uważano, że sprawca odpowiadał za szkodę, jeśli działał z zamiarem jej wyrządzenia.
|
|
|
czy wg jurystów rzymskich istniały kontratypy? inizia ad imparare
|
|
tak, obrona konieczna i stan wyższej konieczności
|
|
|
jak zazwyczaj powstawały jakby-delikty? inizia ad imparare
|
|
nie zawsze powstawały z winy sprawcy, jak w przypadku deliktu, ale przede wszystkim z niedbalstwa i braku fachowej umiejętności
|
|
|
co zalicza się do zobowiązan quasi-deliktowych? inizia ad imparare
|
|
odpowiedzialność sędziego,
|
|
|
późniejsza instytucja podobna do quasi deliktów inizia ad imparare
|
|
odpowiedzialność na zasadzie ryzyka
|
|
|
Pojęcie quasi-deliktów zostało wprowadzone do języka prawniczego przez? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
ile było rodzajów quasi-deliktów? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
jakie były rodzaje quasi deliktów? inizia ad imparare
|
|
wyrzucenie, wylanie czegoś z pomieszczenia, umieszczenie na fasadzie budynku przedmiotu stwarzającego zagrożenie dla innych, kradzież lub zniszczenie rzeczy wniesionej na statek lub do gospody, nierzetelność w prowadzeniu sprawy (odpowiedzialność sędzi)
|
|
|
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka - co to inizia ad imparare
|
|
Odpowiedzialność odszkodowawcza oparta na zasadzie ryzyka wynika z etycznego nakazu ochrony słabszej ekonomicznie jednostki poszkodowanej przez działalność osoby wykorzystującej siły przyrody i osiągającej zysk z tej działalności
|
|
|
odpowiedzialność na zasadzie ryzyka - jakim jest typem odpowiedzialności? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
gdzie występowała odpowiedzialność na zasadzie ryzyka? inizia ad imparare
|
|
quasi-delikty, kontraktach objętych custodią, czyli obowiązkiem szczególnego strzeżenia rzeczy, odpowiedzialność za wady fizyczne z edyktu edylów kurulnych, odpowiedzialność za wyrządzone przez zwierzęta szkody
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
1 dolus, (podstęp), 2 culpa (wina)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
świadome i dobrowolne działanie lub zaniechanie obliczone na wyrządzenie szkody drugiemu. najwyższy stopień winy.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
wina nieumyślna, niedbalstwo. przeciwieństwo staranności.
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
grube niedbalstwo, to rażące niedbalstwo – to niezrozumienie tego, co wszyscy powinni zrozumieć
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
lżejsze niedbalstwo; kwalifikowano ją jako zaniedbanie staranności
|
|
|
według jakich wzorców kwalifikowano culpa levis? inizia ad imparare
|
|
abstrakcyjny (staranny ojciec rodziny), konkretny (taranności w sprawach innej osoby, jak w swoich własnych)
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
obowiązek szczególnego strzeżenia rzeczy. Odpowiedzialność istnieje nawet w wypadku przypadkowej utraty rzeczy, jeżeli tej utracie można było przeciwdziałać poprzez właściwe jej strzeżenie. oparta na ryzyku.
|
|
|
edykt de receptis - MORZE inizia ad imparare
|
|
odpowiedzialność właścicieli statków (ale również właścicieli zajazdów czy stajen) za uszkodzenia i kradzieże przedmiotów wniesionych przez klientów
|
|
|
actio exercitoria - MORZE inizia ad imparare
|
|
za zobowiązania zaciągnięte przez niewolnika ustanowionego magister navis (niewolnik ustanowiony kapitanem) odpowiadał exercitor (właściciel niewolnika) w pełnej wysokości
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo archaiczne - kiedy?) inizia ad imparare
|
|
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo przedklasyczne) inizia ad imparare
|
|
od 2-giej połowy III w. p.n.e. do 27 p.n.e
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo klasyczne) inizia ad imparare
|
|
od początków pryncypatu do objęcia władzy przez cesarza Dioklecjana (koniec dynastii Sewerów)
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo poklasyczne) inizia ad imparare
|
|
od Dioklecjana do 476 r n.e.
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo justyniańskie) inizia ad imparare
|
|
|
|
|
w jakim okresie najlepiej rozwijała się jurysprudencja klasyczna? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Kontradyktoryjność procesu - co to znaczy inizia ad imparare
|
|
postępowanie polega na wystąpieniach dwóch przeciwstawnych stron toczących spór
|
|
|
W prawie rzymskim kontradyktoryjność znalazła uzasadnienie w oparciu o jakie przekonanie inizia ad imparare
|
|
strony najlepiej znają stan faktyczny, a ponadto mają żywotny interes w wyjaśnieniu okoliczności, które przemawiają na ich rzecz
|
|
|
Przeciwieństwem procesu kontradyktoryjnego jest jaki proces? inizia ad imparare
|
|
|
|
|
pytanie o glosatorów - pierwsze centrum nauki prawa rzymskiego inizia ad imparare
|
|
|
|
|
Praca glosatorów polegała na czym? inizia ad imparare
|
|
wypisywaniu własnych uwag, początkowo między wierszami a później na marginesach justyniańskich ksiąg prawnych
|
|
|
W późniejszym czasie glosy zaczęły przybierać jaką postać inizia ad imparare
|
|
podsumowań przybierające formy dyskusji prawno-dogmatycznej oraz roztrząsające kwestie problematyczne, wątpliwe i sporne
|
|
|
paremia związana z glosami inizia ad imparare
|
|
czegokolwiek nie uznaje glosa, nie uznaje też sąd
|
|
|
przedstawiciele szkoły prokuliańskiej inizia ad imparare
|
|
Labeo, Prokulus, Nerwa Starszy
|
|
|
przedstawiciele szkoły sabiniańskiej inizia ad imparare
|
|
Sabinus, Kapiton, Kasjusz Longinus
|
|
|
filozofia szkoły prokuliańskiej inizia ad imparare
|
|
|
|
|
filozofia szkoły sabiniańskiej inizia ad imparare
|
|
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o urodzenia dziecka żywego inizia ad imparare
|
|
Prokulianie – krzyk noworodka, Sabinianie – jakikolwiek znak życia
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o moment stania się dojrzałym przez chłopca inizia ad imparare
|
|
Prokulianie – 14 lat jako stały wiek, Sabinianie – chcieli sprawdzać wg kryterium indywidualnego rozwoju fizycznego
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o "zapisobierca zmarł nie dowiedziawszy się o legacie" inizia ad imparare
|
|
Prokulianie – przedmiot wchodzi do spadku po nim, Sabinianie – przedmiot nie wchodzi do spadku po nim
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o należność przedmiotu przed przyjęciem legatu inizia ad imparare
|
|
Prokulianie – do nikogo, sabinianie - do dziedzica
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o skarb inizia ad imparare
|
|
Prokulianie – właściciel gruntu nabywał skarb w momencie dowiedzenia się o nim i powzięcia woli nabycia go, Sabinianie - uważali za konieczne fizyczne wydobycie skarbu
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o przetworzenie inizia ad imparare
|
|
Prokulianie – rzecz należała do tego, kto ją wykonał, czyli przetwórcy, Sabinianie – nowa rzecz byłą własnością właściciela materiału
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
nauką recypowanego prawa rzymskiego, wykształconą i rozwijaną na szeroką skalę w XIX -wiecznych Niemczech
|
|
|
Sztandarowe osiągnięcia pandektystyki inizia ad imparare
|
|
wyodrębnienie „części ogólnej prawa rzymskiego, przedmiot prawa oraz zdarzenia prawne, sformułowana przez Savigny’ego zasada abstrakcyjności, odpowiedzialność za winę przy zawarciu umowy
|
|
|
Pięcioksięgowy system pandektystów obejmował inizia ad imparare
|
|
część ogólną, część zobowiązaniową, prawo rzeczowe, prawo spadkowe, prawo rodzinne
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
Bernhard Windscheid, Oskar Bulow, Georg Puchta
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
negotiorum gestio, tutela, solutio indebiti, legat damnacyjny
|
|
|
inizia ad imparare
|
|
furtum, rapina, iniuria, uszkodzenie cudzej rzeczy
|
|
|