rozdział IX.

Godność jest właściwa człowiekowi

z natury a nie z nakazu czy aktu łaski jakiejkolwiek władzy

Godność jest

nienaruszalna i przyrodzona

Jednostka

liberałowie

Osoba ludzka

katolicki personalizm

Człowiek

anglosaski nurt human rights

Człowiek podział

człowiek abstrakcyjny i człowiek historyczny, konkretny

Człowiek abstrakcyjny

wypreparowany z okoliczności miejsca i czasu

Człowiek historyczny, konkretny

człowiek w kategoriach konkretnego czasu i miejsca

Ferdinand Tonnies

rozróżnienie „wspólnoty” i „zrzeszenia”

Gemeinschaft

wspólnota

Gesellschaft

zrzeszenie

Wspólnota

charakteryzują ją wynikające z naturalnej woli, spersonalizowane więzi zapewniające jej homogeniczność na podstawie szacunku dla autorytetów i tradycji

Zrzeszenie

typowe dla sztucznej kultury miasta i dla społeczeństwa masowego, ma stanowić efekt woli racjonalnej

Personalizm wspólnotowy to stanowisko

społecznej nauki Kościoła katolickiego

Personalizm wspólnotowy

osoba ludzka (konkretny, historyczny człowiek) jest punktem odniesienia wszystkiego co jest na ziemi, celem wszystkich urządzeń społecznych

Kant

osoba ludzka nigdy nie może być traktowana jako środek osiągnięcia celów przez innych, lecz zawsze musi być celem + rygoryzm moralny

Martin Buber

główny twórca filozofii dialogu

JPII za prawo nadrzędne uznawał

prawo do życia

JPII sprzeciwiał się

cywilizacji śmierci (aborcja, eutanazja itd.)

JPII w ramach prawa do życia też

prawo do życia godziwego (charakter społeczno ekonomiczny)

Podstawa wspólnej interpretacji praw człowieka

wolność, równość, współuczestnictwo

Hasła rewolucji francuskiej

wolność, równość, braterstwo

Solidarność to nowsze wyrażenie zasady

braterstwa

Leon Duguit

u podstaw systemu leży zasada „postępuj solidarnie” zasada solidarności jako podstawowa zasada prawa

Wolność

polega na możności czynienia wszystkiego, co nie szkodzi drugiemu, jej granice może określać tylko ustawa

Rygoryzm moralny

Kant, zakłada pełną autonomię także w stosunku do nakazów prawa ale i pełną odpowiedzialność

Anglosaskie podejście do wolności

negatywne

Kontynentalne podejście do wolności

pozytywne

Negatywne podejście do wolności

wolne jest każde działanie lub zaniechanie nienarzucone z zewnątrz

Pozytywne podejście do wolności

koncentruje się na wewnętrznej swobodzie wyboru, a nie na zewnętrznych ograniczeniach w odniesieniu do działania lub zaniechania po dokonaniu już tego wyboru

Negatywne podejście do wolności

liberalizm

Pozytywne podejście do wolności

komunitaryzm

Równość w różnych aspektach prawnych

1. Równość wobec prawa w ogóle 2. w ramach możliwości udziału w wykonywaniu władzy publicznej 3. równość szans w sferze ekonomicznospołecznej

Prawa społecznoekonomiczne generacja

II praw podstawowych

Izonomia

termin wywodzący się z prawa starożytnej Grecji oznaczający ustrój polityczny zapewniający obywatelom równość wobec prawa

Sprawiedliwość

rozdzielcza (dystrybutywna) i wyrównawcza

Sprawiedliwość rozdzielcza

równych traktować należy równo, a podobnych należy traktować podobnie

Sprawiedliwość wyrównawcza

niesprawiedliwe jest nie tyle to co jest nierówne, ile to, co stanowi nadmiar w stosunku do właściwej proporcji w danych stosunkach

Prawa osobiste np.

prawo do życia, wolność religii i sumienia, domniemanie niewinności, nietykalność osobista, ochrona miru domowego

Isaiah Berlin

zgoda co do 3 kwestii: 1. wszystkie zasadne pyt mają odp 2. wszystkie odp można uzyskać środkami, których można się nauczyć i których można nauczyć innych 3. Wszystkie odp są nawzajem współmierne, składają się na jedną prawdę