Przedstawicielstwo

obowiązek osobistego działania przez osobę zamierzającą złożyć oświadczenie woli w stosunkach cywilnoprawnych

nie ma takiego obowiązku xd

Czynności należy dokonać osobiście a nie przez przedstawiciela np. w przypadku

testamentu art. 944, oświadczenie o uznaniu ojcostwa nie może zostać złożone przez przedstawiciela ustawowego ojca niemającego pełnej zdolności do czynności prawnych

Przedstawicielstwo

konstrukcja prawna polegająca na tym, że jedna osoba (przedstawiciel) dokonuje w jawny sposób czynności prawnej w imieniu drugiej osoby (reprezentowany) i z bezpośrednimi skutkami dla tej osoby, jeżeli dokonana czynność mieści się w granicach umocowania

Umocowanie

to nadanie kompetencji do dokonywania czynności prawnych określonemu podmiotowi prawa w imieniu mocodawcy

Zasada jawności działania w charakterze przedstawiciela ma 2 strony:

1. Oznacza oczekiwanie, że przedstawiciel, dokonując czynności prawnej, ujawni, że działa w cudzym imieniu 2. Oznacza wymaganie wskazania osoby, w imieniu której przedstawiciel działa (wskazanie może nastąpić w sposób wyraźny lub dorozumiany

przedstawicielstwo przybiera postać

czynną i bierną

przedstawicielstwo w postaci czynnej

gdy przedstawiciel składa oświadczenie woli w imieniu reprezentowanego

przedstawicielstwo w postaci biernej

gdy przedstawiciel odbiera oświadczenie woli, którego adresatem jest reprezentowany

przedstawicielstwo może wynikać z dwóch źródeł i wyróżniamy przez to:

przedstawicielstwo ustawowe oraz pełnomocnictwo i prokurę

Przedstawicielstwo ustawowe

źródłem umocowania przedstawicielstwa jest ustawa

Pełnomocnictwo i prokura

źródłem umocowania jest oświadczenie reprezentowanego, a więc czynność prawna

przedstawicielami ustawowymi są przede wszystkim

1. rodzice w stosunku do małoletniego dziecka wobec którego przysługuje im władza rodzicielska 2. opiekun osoby małoletniej niepozostającej pod jego władzą rodzicielską 3. opiekun osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie 4. kurator

Najogólniej celem przedstawicielstwa ustawowego jest

umożliwienie dokonywania czynności prawnych przez osoby, które same nie są w stanie tego uczynić

zastępstwo pośrednie

występuje w sytuacji, gdy określona osoba dokonuje czynności prawnej we własnym imieniu, ale na rachunek innej osoby

zastępstwo pośrednie np.

agent pośredniczy, który zawiera umowy z klientami we własnym imieniu, lecz na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy i podmiot prowadzący działalność maklerską

działanie przez posłańca

Posłaniec jedynie przekazuje adresatowi cudze oświadczenie woli

posłannictwo dzielimy na

czynne i bierne

Posłannictwo czynne

jest objęte ryzykiem składającego (np. opóźnienia doręczenia, utraty)

Posłannictwo bierne

jest objęte ryzykiem adresata

Działanie organu osoby prawnej:

jest "częścią" podmiotu, "przez" który działa w obrocie.

Oświadczenie woli składane przez organ osoby prawnej

nie jest oświadczeniem składanym w cudzym imieniu, nie występuje tu mocodawca i pełnomocnik, lecz jest oświadczeniem samej osoby prawnej.

Rzekomy pełnomocnik (falsus procurator)

osoba działająca w imieniu i na rzecz innej osoby w rzeczywistości nieposiadająca umocowania lub przekraczająca jego zakres

Przesłanki skuteczności przedstawicielstwa:

1. Przedstawiciel musi być umocowany (upoważniony) do działania w cudzym imieniu 2. Działanie przedstawiciela musi pozostawać w granicach umocowania

Zawarcie przez przedstawiciela umowy z "samym sobą"

sytuacja, w której przedstawiciel jednocześnie reprezentuje mocodawcę i działa we własnym imieniu przy dokonywaniu czynności prawnej

Zdolność do działania jako przedstawiciel ustawowy

przysługuje osobom, które mają pełną zdolność do czynności prawnych

zdolność do bycia pełnomocnikiem

wystarczy aby pełnomocnik miał ograniczoną zdolność do czynności prawnych (czyli np. rodzic może umocować do dokonania czynności prawnej swoje 16letnie dziecko)

Udzielenie pełnomocnictwa następuje w drodze

jednostronnej czynności prawnej (oświadczenia woli) mocodawcy i nie rodzi po stronie pełnomocnika obowiązku wykonania czynności, do których jest on upoważniony

Zwykle u podstaw pełnomocnictwa leży

podstawowy (wewnętrzny) stosunek prawny łączący mocodawcę i pełnomocnika

stosunkiem podstawowym może być np.

umowa zlecenia czy umowa o pracę

Stosunek wewnętrzny jest oparty na

relacji zaufania mocodawcy wobec pełnomocnika i w zasadzie pozostaje obojętny dla osób trzecich.

Pełnomocnikiem może być

zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna

Udzielenie pełnomocnictwa w zasadzie nie wymaga

zachowania określonej formy, może być dokonane w sposób dorozumiany

Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma

pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie

podstawowe rodzaje pełnomocnictwa

1. Pełnomocnictwo ogólne 2. Pełnomocnictwo rodzajowe (gatunkowe) 3. pełnomocnictwo do dokonania określonej czynności prawnej

pełnomocnictwo ogólne

obejmuje umocowanie do dokonywania w imieniu mocodawcy wszystkich czynności mieszczących się w granicach zwykłego zarządu

Pełnomocnictwo rodzajowe (gatunkowe):

Wynika z niego umocowanie do dokonywania określonego rodzaju czynności; Jest wymagane do dokonywania czynności przekraczających zwykły zarząd

Pełnomocnictwo do dokonania określonej czynności prawnej

Umocowanie wynikające z takiego pełnomocnictwa obejmuje dokonanie czynności prawnej określonej w treści pełnomocnictwa

wygaśnięcie pełnomocnictwa pociągają za sobą następujące zdarzenia

1. odwołanie pełnomocnictwa 2.śmierć pełnomocnika lub mocodawcy 3. zrzeczenie się umocowania 4. Jeżeli zostało ustanowione pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu, po spełnieniu się warunku lub nadejściu terminu

Zabezpieczeniem dla mocodawcy jest

obowiązek pełnomocnika zwrócenia dokumentu pełnomocnictwa po wygaśnięciu tego pełnomocnictwa

Mocodawca może ustanowić

kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania

prokura

Jest szczególnym, materialnoprawnym rodzajem pełnomocnictwa, którego udziela przedsiębiorca podlegający wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego

prokura obejmuje

umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa

Prokurent jest

pełnomocnikiem osoby prawnej o ustawowo określonym zakresie umocowania

Prokurentem może być

osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych (inaczej niż w pełnomocnictwie gdzie można ustanowić osobę fizyczną o ograniczonej zdolności do czynności prawnej albo osobę prawną)

udzielenie prokury wymaga

zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności

Udzielenie prokury (podobnie jak jej wygaśnięcie)

powinno zostać ujawnione

Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać

jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej, także sposób jej wykonywania

prokura nie może

być przeniesiona na inną osobę

Prokurent może ustanowić

pełnomocnika do poszczególnej czynności lub do pewnego rodzaju czynności

Prokura może zostać udzielona

kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.

Prokura oddziałowa

ograniczenie prokury do zakresu spraw oddziału przedsiębiorstwa, który został wpisany do rejestru przedsiębiorców

W odniesieniu do prokura nie obowiązuje

zasada jawności działania w cudzym imieniu

Prokura wygasa na skutek następujących zdarzeń

1. odwołania prokury 2. z przyczyn związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa np. wykreślenie z CEIDG 3. z powodu ustanowienia kuratora 4. z powodu śmierci prokurenta

Art. 95 1 KC

zasadą jest, że można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela, a wyjątki od tej zasady wynikają z przepisu ustawy lub z właściwości czynności prawnej