PREZENTACJA 10

organizacja

decydowanie o najlepszym grupowaniu działań i zasobów organizacji

struktura organizacyjna

zestaw elementów, których można użyć do nadania kształtu organizacji

specjalizacja

określa podział pracy i więzi specjalistyczne wewnątrz organizacji, ukierunkowany na wycinkowy zakres działalności przedsiebiorstwa

wzbogacenie pracy

włączenie do pracy zadań z wyższego poziomu oraz rozszerzenie jego kontroli nad stanowiskiem pracy. Pracownik odgrywa większą rolę w planowaniu, realizacji i ocenie swojej pracy

hierarchia

określa liczbę stanowisk organizacyjnych i kierowniczych oraz sposób ich powiązania w układzie pionowym czyli takie uporządkowanie struktury organizacyjnej, które ustala stosunki nadrzędności i podporządkowania

zasięg kierownia

liczba podwładnych, którzy bezpośrednio lub pośrednio podlega jednemu kierownikowi

rozpiętość kierowania

liczba podwładnych, którzy bezpośrednio podlegają jednemu kierownikowi

zasięg formalny

wynika z formalizacji i jest zapisany w dokumentach organizacyjnych danego przedsiębiorstwa

zasięg potencjalny

optymalna liczba podległych pracowników jednemu kierownikowi, którą jest on w stanie w danych konkretnych warunkach sprawnie kontrolować

struktura smukła

w tej strukturze istnieje relatywnie wiele szczebli, komórki organizacyjne są niewielkich rozmiarów, jest mała rozpiętość kierowania w poszczególnych poziomach

struktura smukła

niewielka rozpiętość kierowania umożliwia instruowanie i bieżącą kontrolę, co ma znaczenie w przypadku nisko wykwalifikowanego lub też mało doświadczonego zespołu

struktura smukła

rozwiązanie to wymaga zwiększonych kosztów, jak również zwiększenia wysiłków, mających na celu koordynację działań wielu odrębnych komórek organizacyjnych

struktura płaska

niewiele szczebli zarządzania, duże komórki organizacyjne oraz rozpiętość kierowania

centralizacja

przejmowanie lub przekazywanie uprawnień decyzyjnych szczebli niższych przez wyższe w hierarchii zarządzania, ruch uprawnień "w górę" organizacyjnej drabiny

decentralizacja

przenoszenie uprawnień na niższe szczeble kierowania

formalizacja

ustalenie wzorców działania pracownika w organizacji oraz na zapisaniu ich w formie przepisów, norm, lub schematów, tak aby mógł z nich korzystać w każdej sytuacji

regulamin organizacyjny

dokument kompleksowo regulujący porządek instytucji

schemat organizacyjny

graficzny obraz, ukazujący poszczególne części organizacji, hierarchiczny układ zależności między nimi i przypisujący przez nazwanie czyli sposób najbardziej ogólny konkretne funkcje poszczególnym elementom organizacji

księga służb

określa zakresy działania poszczególnych komórek, a także zadania, uprawnienia i odpowiedzialność stanowisk kierowniczych i samodzielnych

instrukcje

przepisy, które narzucają sposób realizacji zadań i celów przez określenie np. etapów, czasu ich trwania

przeformalizowanie

obowiązywanie zbyt wielu, zbyt szczegółowych i rygorystycznych przepisów nie pozwala na działanie elastyczne

niedoformalizowanie

prowadzi do sytuacji, w której pracownicy mają zbyt dużo swobody w wyborze zadań i sposobów ich realizacji, często dokonując niewłaściwych wyborów z punktu widzenia celów organizacji

jednostka organizacyjna

zespół komórek organizacyjnych

komórka organizacyjna

grupa lub zespół stanowisk organizacyjnych

stanowisko organizacyjne

miejsce zajmowane przez pracownika w danej organizacji

adhokracja

organizacja o strukturze charakteryzującej się tymczasowością. Pozwala na maksymalizację elastyczności działania poprzez niewielki stopień formalizacji struktur

struktura liniowa

podstawą do stworzenia tej struktury jest zasada jedności rozkazodawstwa, mówiąca że każdy podwładny może mieć tylko jednego przełożonego, którego polecenia zobowiązany jest wykonywać

struktura liniowo-sztabowa

rozwinięcie struktury liniowej, w której w celu wspomagania niektórych kierowników dodano stanowiska o charakterze doradczym, obsadzone przez odpowiednich ekspertów

struktura sztabowo-liniowa

punktem wyjścia tej struktury jest konstrukcja więzi służbowych występujących w instytucji.

struktura funkcjonalna

polega na grupowaniu zadań jednego rodzaju w kompleksy zadań jednostek organizacyjnych zwanych "pionami organizacyjnymi". Zależności hierarchiczne mają typowo jednoliniowy charakter, a uprawnienia decyzyjne są scentralizowane

struktura macierzowa

struktura, która wyróżnia istnienie działalności stałej przedsiębiorstwa i działalności związaje z realizacją konkretnych projektów

struktura dywizjonalna

struktura polega na scalaniu komórek organizacyjnych związanych z wytwarzaniem określonych produktów lub usług w człony organizacyjne zwane dywizjami.

struktura konglomeratowa

struktura organizacyjna wykorzystywana przez organizacje składające się z wielu nie powiązanych ze sobą jednostek. Jest wynikiem realizowania strategii dywersyfikacji niezależnej

struktura wielowydziałowa

struktura organizacyjna, w której liczne samodzielne jednostki w powiązanych ze sobą dziedzinach działają w ramach szerszego kontekstu organizacyjnego

struktura tensorowa

Struktura wielowymiarowa. Łączy kryteria funkcjonalne, obiektowe i regionalne.

organizacja zespołowa

podejście do tworzenia struktury i schematu organizacji niemal wyłącznie opierającej się na zespołach projektowych, z niewielkim zakresem hierarchii funkcjonalnej, lub w ogóle bez niej

organizacje wirtualne

typ organizacji odchodzący od tradycyjnego dążenia do integracji procesów wewnątrz przedsiębiorstwa, a dążących do tworzenia luźnych związków podmiotów gospodarczych

organizacja fraktalna

jednostka gospodarcza składająca się z samopodobnych i samoorganizujących się jednostek, z których każda jest w stanie wykonywać swoje zadania w tak dużym zakresie, jak całe przedsiębiorstwo

organizacja wirtualna

typ organizacji odchodzący od tradycyjnego dążenia do integracji procesów wewnątrz przedsiębiorstwa, a dążący do tworzenia luźnych związków podmiotów gospodarczych

organizacja ucząca się

organizacja, która zwiększa z czasem swoją skuteczność poprzez zdolność przystosowawczą do zmian zewnętrznych

grupy kapitałowe operacyjne

spółki córki wspierają działalność operacyjną spółki matki, np. poprzez wytwarzanie komplementarnego wyrobu

grupy kapitałowe zarządcze

spółka matka pełni głównie działalność zarządczą, spółki córki znajdują się w podobnym sektorze

grupy kapitałowe finansowe

spółka matka pełni głównie działalność finansową, działalność holdingu nierzadko zdywersyfikowana niepokrewnie

umowa handlowa

świadczenie jednorazowe

porozumienie handlowe

świadczenie długookresowe

licencja

prawo do stosowania różnych rozwiązań

franczyzna

prawo do długookresowego korzystania z technologii produkcji i sprzedaży dóbr

konsorcjum

wspólne przedsięwzięcie inwestycyjne, rozwojowe, finansowe

joint ventures

wspólne inwestowanie z przedsiębiorstwem zagranicznym

delayering

ograniczenie liczby szczebli zarządzania w przedsiębiorstwie, również łączy się z redukcją zatrudnienia

outsourcing kapitałowy

polega na utworzeniu nowego podmiotu gospodarczego, w którym przedsiębiorstwo macierzyste zapewni korzystną dla siebie strukturę udziałów własnościowych

outsourcing kontraktowy

polega na rezygnacji z samodzielnej realizacji określonej funkcji i powierzeniu jej wykonawstwa niezależnemu podmiotowi gospodarczemu na podstawie określonej umowy o charakterze długoterminowym.

derekrutacja

proces redukcji, ograniczenia zatrudnienia w firmie, najczęściej związane z zachodzącymi w niej procesami naprawy

kryzys strategiczny

zagrożenie bądź utrata pozycji konkurencyjnej. Ma charakter długookresowy

kryzys wyników

przedsiębiorstwo ze znacznie słabszą pozycją konkurencyjną zaczyna przynosić straty, musi zwiększać swoje zadłużenie

kryzys płynności

utrata zdolności pokrywania bieżących zobowiązań finansowych, a w konsekwencji niewypłacalności przedsiębiorcy bądź przedsiębiorstwa

współuczestnictwo

zaproszenie praconików do współtworzenia zmian

uświadamianie i komunikacja

klarowne komunikowanie powodów zmian, sposobu ich przeprowadzenia, spodziewanych skutków

analiza pola siłowego

kompleksowe sprawdzenie źródeł problemów z przyswojeniem zmian przez pracowników

agent zmiany

ekspert, rzecznik zmiany lub lider transformacyjny. Jego rola, polega na dążeniu do wywołania zmiany oraz zapewnieniu warunków do jej sprawnego i skutecznego przeprowadzenia