Polski Średniowiecze

początek średniowiecza i wydarzenie

476- Upadek cesarstwa zachodniorzymskiego

koniec średniowiecza wydarzenie

1492- Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa kolumba

składniki uniwersalizmu

jedność państwa, religia oraz języka

teocentryzm

pogląd uznający boga za przyczynę i cel i istnienia wszystkich bogów

czym jest i do kogo się zwraca bogurodzica

Podmiotem lirycznym w utworze są wierni, modlący się do Matki Boskiej w pierwszej zwrotce, a następnie do Jezusa Chrystusa za pośrednictwem Jana Chrzciciela. Podmiot prosi o dobre życie i o pobyt w raju po śmierci. Całość utworu to modlitwa

danse macabre

taniec śmierci

deesis

motyw kompozycyjny związany z ikonografią chrześcijańską

chansons de geste

poezja epicka, która pojawiła się u początków literatury francuskiej.

scharakteryzuj obraz Matki Boskiej w Lamencie Świętokrzyskim

Matka Boska w utworze została ukazana jako zwykła kobieta, szalejąca z bólu na widok cierpienia dziecka. Należy do wspólnoty wszystkich kobiet, które doświadczyły macierzyństwa i rozumieją uczucia spowodowane widokiem umierającego syna

na czym polegała asceza św Aleksego

Wyrzekł się on przyjemności związanych z życiem na ziemi oraz wszelkich dóbr materialnych. Żyjąc z dala od bliskich i w skrajnym ubóstwie chce osiągnąć doskonałość a przez to zbawienie.

wymień autorów polskich kronik średniowiecznych

Gall anonim, Wincenty Kadłubek, Jan Długosz

franciszkanizm

ruch religijny w łonie Kościoła katolickiego, którego pierwszymi protagonistami byli św. Franciszek z Asyżu i jego naśladowcy.

ars moriendi

motyw umierania w sztuce i literaturze średniowiecznej

ars moriendi

nie unikniesz śmierci

literatura prenetyczna

utwory piśmiennicze kształtujące i propagujące wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych.

wizja śmierci w "Rozmowie mistrza polikarpa ze śmiercią"

W utworze "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" uczony Polikarp pragnie spotkać się ze Śmiercią, by móc przekazać pouczenie dla innych ludzi. Mimo, iż pozornie jest przygotowany na jej przyjście, gdy ta faktycznie się zjawia odczuwa przerażenie i grozę.

dantejskie sceny

sceny okrutne, wstrząsające, drastyczne, makabryczne.

epos rycerski

utwór najczęściej wierszowany, rzadziej tworzony prozą