polski

topos

utarty, często powatrzający się w literaturze motyw

satyra

utwór ośmieszający ludzkie wady obyczaje, zachowania. jest wyrazana za pomoca ironii, parodii, sarkazmu i grotesk. nie daje zadnych wzorcow. ogranicza się do krytyki.

krzywe zwierciadło

służy ukazaniu niedoskonałości, dystansu, złagodzenia lub ukazania prawdy o ludziach. nadaje nacechowanie emocjonalne.

zdrobnienie

wyraz pochodny oznaczający osobę mniejsza od tej, która okresla wyraz podstawowy. nadaje pozytywne nacechowanie

zgrubienie

wyraz pochodny oznaczajacy osobe wieksza od tej, kotra okresla wyraz podstawowy. nadaje negatywne nastawienie

pytanie retoryczne

pytanie, na które się nie odpowiada. nadaje silny ton emocjonalny, zwraca uwage na pewna tresc, przykuwa uwage widza

instrumentacja głoskowa

zauwazalna powtarzalnosc pewnych glosek w utworze, która ksztaltuje warstwe brzmieniowa utworu. zwraca uwage na warstwe dzwiekowa tekstu.

oksymoron

zestawienie wyrazow o przeczacym sobie znaczeniu(jeden okresla drugi) np. sucha woda. dziala na wyobraznie, nadaje nacechowanie ekspresywne

anafora

powtorzenie wyrazu lub zwrotu na początku segmentu, wersu lub wypowiedzenia. wplywa na rytm, zwraca uwage na pewna tresc, slowo lub sformulowanie

antyteza

zestawienie sprzecznych wyrazen, np. jestem wolny, a ciaza mi kajdany. wywołuje silniejsze wrazenie.

synekdocha

zastapiene wyrazu o wezszym znaczeniu wyrazem o szerszym znaczeniu. buduje nowe znaczenia, okresla postawe.

hiperbola

celowa przesadnosc podczas opisywania czegosc, np. morze łez. nadaje nastroj, przykuwa uwage, nadaje nacechowanie emocjonalne

inwersja

odstąpienie od naturalnego szyku wyrazów w zdaniu. nadaje brzmienie, nadaje wartość emocjonalna.

elipsa

pominiecie wyrazu w wypowiedzi, np. konieta zlotem. dynamizuje wypowiedź

animizacja

nadanie przedmiotom lub zjawiskom cech istot żywych. ozywia obraz poetycki

personifikacja

nadanie zwierzetom, przedmiotom cech charakterytycznych dla ludzi. ozywia obraz poetycki

pleonazm

zestawienie wyrazow oznaczających to samo lub prawie to samo, np. cofać się do tylu, bardziej mądrzejszy

tautologia

uzycie dwoch slow oznaczających to samo, np. poprawa i polepszenie zdrowia