polski

czas trwania romantyzmu na zachodzie

1789- 1848

w polsceczas trwania

1822-1864

w Niemczech

1790-1835 rozwijał się równocześnie klasycyzm i romantyzm

w Europie trwał

lat 90 XVIIIw do 40lat XIX zazwyczaj od wielkiejrewolucji francuskiej *1789 do wiosny Ludów 1848

założenia epoki

sprzeciw wobec racjonalizmu oświecenia roxum nie jest jedyna droga do prawdy artyści uczucia intuicji i wyobraźni wolność jednostki podstawowa wartość metafizyka i duchowość interesowanie się tajemniczym mistycyzm i religijność

idee

uczucie ponad rozum indywidualizm wolność metafizyka ludowość tajemniczość

poznanie świata

odrzucenie nauki i rozumu uczucie i intuicja jako wewnętrzne przeżycie człowieka natura wyobraŹnia sny otwierają drogę do innej rzeczywistości mistycyzm

periodyzacja epoki w literaturze niemieckiej preromantyzm

1765-1785 szturm un drang burza i napor cierpienia młodego Wertera 1774 idee bunt przeciw reguło klasycyzmu i racjonalizmowi oswiecenia Kult geniusza i uczucia fascynacja natura i wolnością -johann Wolfgang Goethe Friedrich Schiller - Frankfurt strasburg

periodyzacja epoki w literaturze niemieckiej klasycyzm

1786-1832 cechuje się powrotem do Kultury antycznej ale też fascynacja osiągnięciami francuskiej rewolucji tworzenie literatury narodowej i Kult wykształcenia przedstawiciele Goethe(FAUST) Schiller dramaty klasyczne ośrodek rozwoju weimar

periodyzacja epoki w literaturze niemieckiej romantyzm

1790-1835 odrzucenie rozumu na rzecz metafizyki i religijności wolność podstawowa wartość człowieka tajemniczość cudowność fascynacja kultura ludowa przedstawiciele bracia Grimm baśnie ludowe Friedrich shelling ośrodki rozwoju jene Heidelberg Berlin

periodyzacja epoki w literaturze niemieckiej młode Niemcy

1825-1848 fascynacja rewolucja francuska i powstaniem listopadowym poruszenie problematyki społecznej i pochwała indywidualności przedstawiciele Henrich heine brak ośrodku rozwoju

bohater werterowski

nieszczęśliwa miłość udane samobójstwo fascynacja przyroda niezgoda na normy społecznej nadwrażliwość osamotnienie

ballada

gatunek synkretyczny laczy cechy epiki liryki i dramatu opowiada najczęściej o tajemniczych wydarzeniach czerpie motywy ludowe i folklorystyczne

gorączka werterowska

zjawisko polegające na naśladowanie postawy ubioru i stylu życia bohatera z "cierpienie młodego Werterem" Goethego szczególnie powstanie fali samobójstw z powodu nieszczęśliwej miłości

weltschmarz

ból świata opisuje uczucie smutku pesymizmu wynikające ze świadomości niedoskonałości świata oraz dystansu między wrażliwością jednostki a otaczającą ja rzeczywistością

lakisci

poewci romantyzmu angielskiego było ich 2 towaryszyli w romantyzmie William wordsworth i Samuel Coleridge to są lakisci gdyż mieszkali w miejscu w Anglii o nazwie lake district wyadli tam ballady liryczne 1798 to początek literatury romantycznej w Anglii

groza

gatunek fantastyku który wywołuje u odbiorcy uczucie niepokoju przerażenia

ludowości

zainteresowanie kultura ludu wierzenia ludowe zwyczaje i obyczaje wsi folklor wiejski krajobraz i realia motywy wierzeń i przesądów ludowych postacie z ludu bliskość natury moralność ludowa

melancholia

od czasów starozytynch traktowano ja jako chorobę na który składało się odczuwanie niepewniosci przygnębienia smutku stan depresyjne ale od starożytności chodzi o temperament czyli sangwinika choleryka czy flegmatyka

król elfów wykarz że utwór jest ballada

ma cechy dramatu dialogi cechy epiki narrator opowiada o zdarzeniach i cechy liryki strofixznosc utwory narrator trzecioosobowy ograniczony zdarzenia pełne niedopowiedzeń czytelnik nie wie co się zdarzyło naprawdę tajemniczość król elfowo jedno zdarzenie

wskaż ludowości romantyczna w królu elfow

osadzenie akcji utworu w na wsi prezentacja realiów wiejskich bohaterowie z ludu wykorzystanie wierzeń ludowych wykorzystanie ludowej moraliści nie ma winy beż kary wykorzystanie elementów języka chłopów gwara wsi król elfow istota folkloru niemieckiego

w jaki sposób poeta tworzy nastrój grozy król elfow

istnieje króla elfowo tworzy nastrój grozy on może być śmiercią diabłem lu. choroba pojawia się w nocy w zamglonym krajobrazie

konflikt w królu elfow

konflikt nauki a wyobraŹnia ojciec racjonalizuje sytuacja stara się logicznie myśleć i tłumaczyć zachowanie dziecka jest pzrkoanny że król elfow nie istnieje a dziecko przeżywa cis czego nei da się wyjaśnić naukowo. dzicko widzi króla elfow odczuwa strach

rola przyrody król elfow

wiatr ciemny las tajemniczą sceneria opisanie przestrzeni mgła las olchowy trzy wierzby ciemni wieje wiatr symbol ducha świętego ojciec by uspokoić dziecko tluamczy że to wiatr że to trzy wierzby las miejsce gdzie świat materialny styka się z duchowym

wordsworth żonkile osoba mówiąca

liryka typu bezpośredniego podmiot liryczny ujawnia się jest tożsamy z autorem poeta osoba mowiacz jest wrażliwa na piękno przyrody zachwyca się przyroda przeszłość to flanuego radosc charakter sentymentslbt teraźniejszość pozwala nu docenić przeszłości

obrazy poetyckie zobkile

obraz psychologiczny zachwyt i refleksja i pamięć wspomina kwiaty w w samotności obraz sensualny sposób opisu oddziałujący na zmysł np rytm miarowy obraz przyrody zonkile tańczące na eietrze radosny obraz ruch i lekkość wiatr kołyszący kwiaty obraz ruchu

nastrój w utworze zonkole

radosc i zachwyt poeta podziwia zonkile obserwacja przyrody przynosi mu wewnetrzny spokój

zonkile cechy poezji lakistow

natura jako główn temat wiersza źródło emocji poety utwór wyraża uczucia przeżycia poety osoba mówiąca przedstawia swoje reakcję emocjonalne na widok zonkili wiersz ma płynny rytm i melodyjny język co nadaje harmonijny charakter prosty i zrozumiały jez

wielkie litery młodość i starość Coleridge

staja się te wyrazy nazwami własnymi np młodość czy starość co podkreśla ważność ale też ich wartość

kompozycja utworu młodość i starosc

wiersz budowany na kontraście pierwsza część przedstawia charakterystykę młodych ludzi podkreślając ich siłę wiade w przyszłość optymizm następnie poeta ukazuje starość ukazując ją jako etap odmienny od rozkwitu życia opis ograniczenia udręki

mlodosc I starosc cechy mlodosci

radosc zachwyt nad swiatem pełnią życia entuzjazmu miłość i przyjaźń młodość okres uczuć odporność na trudności lekkość życia

mlodosc I starosc cechy starości

refleksyjnisc nostalgią starość przynosi wspomnienia mlodosi smutek związany z przemijaniem czasu utrata młodzieńczej Energi świadomoŚć ograniczeń smutek udręką starość wiąże się z odczuwaniem ciężaru życia starość wprowadza fizyczna słabość

mlodosc starość motyw wanitatywny

motyw przemijania aby zbudować różnice między młodością a starością młodość byly okres pełny życia wolność a starość czas smutku rezygnacji mlodosc mija szybko a wspomnienia staja się odległe i niedostępne człowiek nie kontroluje życia ani czasu

mlodosc starość cechy poezji lakistow

uczucia I refleksje wykarza poety emocjonalnosc melodyjność i rytm natura i życie codzienne staja się źródłem wizualnych i emocjonalnych obrazów