pato wyk 4

Zapalenie (definicja patomorfologiczna

nieswoista, przewidywalna reakcja żyjących tkanek i całego ciała na uszkodzenie wywołane różnymi czynnikami (zakaźnymi, chemicznymi, fizycznymi, martwicą

Zapalenie obejmuje reakcje

• Reakcje naczyniowe • Migrację i aktywację leukocytów • Reakcje ogólnoustrojowe • Wydzielanie mediatorów zapalenia (np. IL-1/TNF-𝛼, IL-6, CRP, histamina)

Ropień

• W ograniczonym obszarze obserwujemy niszczenie zajętej tkanki. • Najczęściej w postaci nagromadzenia lekucytów i limfy. • Proces zapalny ma problemy z eliminacją Często punkt wyjścia do sepsy

Zapalenia ostre

• Charakteryzuje się nagłym początkiem (sekundy lub minuty) • Dominacja granulocytów • Najczęściej trwa względnie krótko przez okres minut, kilkunastu godzin, ale czasem może nawet kilka dni. • Może przejść w zapalenie przewlekłe

Zapalenia przewlekłe

• Trwa dłużej • Zazwyczaj powstaje z zapalenia ostrego, ale czasem może powstać od razu

Zapalenia przewlekłe najczęściej obecne

o Limfocytów o Makrofagów o Proliferacji naczyń krwionośnych o Proliferacji fibroblastów, o Martwicy tkanek o Włóknienia tkanek

2. Ostre zapalenie obejmuje

Zmiany średnicy naczynia Wzrost przepuszczalności naczyń mikrokrążenia Emigracja leukocytów z mikrokrążenia

Receptory komórkowe drobnoustrojów

• Fagocyty, komórki dendrytyczne • Receptory TLR, rozpoznają pozakomórkowe i pochłonięte drobnoustroje • TLR rozpoznają motywy wspólne cytokiny antywirusowe (interferony)

Czujniki uszkodzenia komórek

(DAMP – struktury molekularne związane z uszkodzeniem) • ATP, DNA, kwas moczowy itp. • Aktywacja wielobiałkowego kompleksu cytoplazmatycznego (inflamasom), następnie indukcja wytwarzania IL-1 i akwytacja reakcji zapalnej.

Białka krążące osocza

Układ dopełniacza • Krążące białko zwane lektyną • Kolektyny

Czynniki wpływające na obkurczanie komórek śródbłonka

wtórnie obkurczajace, takie jak PGI2, PGE2, PAF • Najsilniej działa histamina • Czynniki pochodzące z osocza: -czynnik pochodzący z układu dopełniacza; C5a -bradykininy -fibrynopeptydy

Obkurczanie naczyń śródbłonka dotyczy głównie

małych żyłek o średnicy 20-60 mikrometrów. (częste pytanie testowe)

Mediatory: obkurczania komórek śródbłonka

• Histamina, • Bradykinina, • Leukotrieny, • Substancja P • IL-1, TNF, IFN-y

Zjawiska towarzyszące zapaleniu i odpowiedzialne za nie mediatory rozszerzenie naczyń

• Prostaglandyny • Tlenek azotu

Zjawiska towarzyszące zapaleniu i odpowiedzialne za nie mediatory wzrost przepuszczalności naczyń

• Aminy bigoenne (histamina, serotonina) • C3a, C5a (powodujące uwolnienie amin biogennych) • Bradykinina • Czynnik aktywujący płytki (PAF) • Leukotrieny: C4, D4, E4

Zjawiska towarzyszące zapaleniu i odpowiedzialne za nie mediatory chemotaksja, aktywacja leukocytów

• C5a, • Leukotrien B4, • Produkty bakteryjne • Chemokiny (np. interleukina IL-8)

Zjawiska towarzyszące zapaleniu i odpowiedzialne za nie mediatory gorączka

• IL-1, IL-6, • Czynnik martwicy nowotworu (TNF) • Prostaglandyny

Zjawiska towarzyszące zapaleniu i odpowiedzialne za nie mediatory ból

• Prostaglandyny • Bradykinina

Zjawiska towarzyszące zapaleniu i odpowiedzialne za nie mediatory uszkodzenie tkanek

• Enzymy lizosomalne neutrofilów i makrofagów, • Metabolity tlenu • Tlenek azotu

Zaburzenia czynności leukocytów Zaburzenia adhezji

• LAD 1 i 2 (Leukocyte Adhesion Deficyte)

Zaburzenia czynności fagolizosomów leukocyty

Zespół Chediak-Higashi • Podatność na zakażenia • Bielactwo • Ubytki neurologiczne • Skaza krwotoczna

Upośledzenie czynności bakteriobójczej leukocyty

• Przewklekła choroba ziarniniakowa (związane z chromosomem X zaburzenie oksydazy NADPH)

Supresja szpiku leukocyty

• Naświetlanie, • Chemioterapia • Przerzuty nowotworowe

Ropa

neutrofile wymieszane z komórkami martwiczymi i zazwyczaj bakteriami

Ropień

akumulacja ropy w narządzie litym.

Ropotok

spływanie ropy po błonach surowiczych

Ropniak

nagromadzenie ropy w jamach ciała (np. pęcherzyka żółciowego.)

Ropowica

rozprzestrzenianie się procesu ropnego w tkankach miękkich, np. zastrzał, zanokcica – u palucha.

Cechy zapalenia przewlekłego

• Naciek z komórek jednojądrowych (limfocyty, makrofagi, plazmocyty) • Niszczenie tkanek • Naprawa z tworzeniem nowych naczyń z włóknieniem • Pojawia się kiedy ostre zapalenie nie może ulec rozejściu:

Zapalenie ziarniniakowe

Ziarniniaki dookoła ciała obcego (w odpowiedzi na niektóre ciała obce – szwy, drzazgi, implanty, tatuaże) W przypadku tatuaży są zbyt duże cząsteczki, aby makrofag się z nimi uporał

Ziarniniak nabłonkowatokomórkowy

(powstający na drodze immunologicznej – gruźlica, trąd, kiła, choroba kociego pazura, sarkoidoza. Nie jesteśmy w stanie samodzielnie usunąć czynnika etiologicznego. 5.