niemiecki

symbolizm

Artyści nie chcieli pokazywać świata takim, jaki jest naprawdę. Zamiast tego ukrywali w swoich dziełach znaczenia i symbole. Obrazy, postacie czy przedmioty miały reprezentować emocje, uczucia, tajemnicze idee

Naturalizm

chciał pokazywać rzeczywistość dokładnie taką, jaka jest, bez upiększania. Artyści i pisarze opisywali zwykłych ludzi, ich codzienną pracę i problemy, często także trudne, biedne lub przykre sytuacje życia.

Impresjonizm

To styl malowania, w którym artyści chcieli pokazać krótką chwilę – jak coś wygląda „tu i teraz”. Zamiast dokładnych szczegółów liczyło się wrażenie: światło, kolor, nastrój. Malowali szybko, często na dworze, tak jak widzieli scenę w danym momencie.

spor o kobiete

W centrum wydarzeń jest Jagna, atrakcyjna dziewczyna, o którą rywalizują Maciej Boryna (bogaty gospodarz) i Antek Boryna (jego syn). Prowadzi to do napięć w rodzinie, zazdrości i konfliktów miłosnych.

Wewnętrzne konflikty

Jagna – między pragnieniem wolności a oczekiwaniami wsi. Antek – rozdarty między uczuciem do Jagny a obowiązkiem wobec rodziny.

Spór o ziemię

Najważniejszą wartością w Lipcach jest ziemia – symbol bogactwa, władzy i pozycji społecznej. Dochodzi do konfliktu między Antkiem a Maciejem o podział gospodarstwa i prawo do ziemi. Ten spór wpływa na całą rodzinę i sąsiadów.

Motyw ziemi

Ziemia to najcenniejsza wartość. Daje bogactwo, władzę, szacunek. Konflikty o ziemię napędzają akcję (np. spór Boryny z Antkiem).

Motyw pracy

Praca jest świętością i obowiązkiem. Całe życie ludzi zależy od rytmu natury: żniwa,

Motyw natury

Pory roku organizują życie mieszkańców. Każdy tom powieści = jedna pora roku. Natura jest potężna, niepodważalna.

obrzedy i tradycje

swaty, zaduszki, orszak, darcie pierza, kiszenie kapusty

gatunek

powieść spoleczno obyczajowa. powiesc realistyczna o cechach epopei

czas akcji

przelom 19 i 20 wieku

epoka

moderizm mloda polska

kiedy dostal nobla

1924

Chłopi” a hierarchia społeczna

W „Chłopach” im ktoś bogatszy i ma więcej ziemi, tym wyżej znajduje się w hierarchii i ma większy wpływ na innych.

Kontekst społeczny

Ważne są obrzędy i zwyczaje Życie zgodne z naturą, rytmem pór roku. Wiara łączy się z przesądami i ludową magią.

Kontekst literacki (młodopolski)

Powieść pokazuje ludzi i naturę dokładnie, realistycznie (naturalizm). • Jednocześnie podkreśla emocje, nastrój i relację człowieka z naturą (Młoda Polska).