Moja lekcja

Czucie somatyczne

zdolność do odbioru i przetwarzania informacji od powierzchni do wnętrza ciała

Czucie powierzchniowe (skórne)

reakcja na bodziec mechaniczny, termiczny, bólowy

Czucie głębokie (proprioreceptory)

ruch mięśni, ścięgna

Czucie kinestetyczne

utrzymanie równowagi ciała (Błędnik)

Behawior pasywny

odpoczynek i sen

Behawior aktywny

stan czuwania, stan pełnej świadomości (fazy: pobudzenie, relaksacja, senność)

dichromatyzm

Pies i koń (widzenie podwójne, głównie niebieski i żółty, brak receptorów dla czerwieni)

trichromatyzm

Człowiek (widzenie trójbarwne, rozróżnianie barw czerwonych, zielonych i niebieskich

tetrachromatyzm

Ptaki i gady (4 rodzaje czopków, receptor UV, widzenie szerszego spektrum kolorów

Widzenie panoramiczne

ryby, gady, ptaki, ssaki roślinożerne, których oczy znajdują się z boku głowy. Jeden rozległy obraz otoczenia, skrzyżowanie dróg wzrokowych.

Widzenie stereoskopowe

Ssaki drapieżne (zwierzęta z oczami z przodu głowy. Pole widzenia obojga oczu.

Infradźwięki

słabosłyszalne, przenikające na duże odległości, używane np. przez słonie do komunikacji

Ultradźwięki

>20kHz, używane do echolokacji przez nietoperze i delfiny.

Echolokacja

system określania położenia przeszkód lub komunikacji w otoczeniu z użyciem zjawiska echa akustycznego (odbicie dźwięku) nietoperze, delfiny, orki

Feromony

chemiczne sygnały wydzielane przez organizmy tego samego gatunku, które wywołują określone reakcje u innych osobników

Funkcje feromonów

przyciąganie partnerów, oznaczenie terytorium, ostrzeganie, społeczne, rozpoznanie osobnika

Funkcje węchu

poszukiwanie pożywienia, ochrona, orientacje w terenie, komunikacja

Wibrysy (wąsy)

pełnią rolę sensoryczną i nawigacyjną, orientacja w przestrzeni, unikanie przeszkód, komunikacja

Popęd

wewnętrzny proces nerwowy aktywizujący do działania. wyzwala zachowania instynktowne. zaspokojenie potrzeby

Rodzaje popędów

zachowawczy, ochronny, eksploracyjny

Instynkt

Służy zaspokojeniu popędu, wrodzona zdolność do wieloetapowego zachaania się

4 pytania Tinbergena

ewolucja, rozwój osobniczy, przyczyna, funkcja

tapetum lucidum

błona odblaskowa, Zwierzę dzięki temu dobrze widzi w nocy

Rola snu

regeneracja tkanek i układu nerwowego, oszczędzanie energii

Sen

okres odwracalnej utraty świadomości. utrata świadomości następuje Spontanicznie i Spontanicznie zanika.

Fazy snu głębokiego

non-REM (sen wolnofalowy) i REM (sen paradoksalny)

Behawior

zachowanie organizmu, reakcje ruchowe, fizjologiczne, nawyki, sposoby interakcji z otoczeniem.

Rodzaje receptorów

Mechanoreceptory (dotyk), Chemoreceptory (smak, węch), Termoreceptory (temperatura), Fotoreceptory (wzrok), Nocyreceptor (bólowy)

Rodzaje bodźców (ze względu na naturę)

FIZYCZNE: Mechaniczne (dotykowe, fale dźwiękowe, równowaga), Termiczne (zmiany temp. otoczenia), Promieniowanie elektromagnetyczne. CHEMICZNE: węchowe, Smakowe, feromony

Rodzaje bodźców (ze względu na pochodzenie)

Eksteroceptywne - pochodzące z zewnątrz, Interoreceptywne - pochodzące z wnętrza, Prioreceptywne - pochodzące z wnętrza, ale sterujące zachowaniami lokomacyjnymi i orientacją przestrzenną

Etologia

bada zachowania zwierząt, jakie funkcje biologiczne pełnią, ich nawyki

Rola węchu

ochrona, komunikacja, migracja, społeczna, rozród

Rodzaje rytmów

okołodobowe (słoneczne), okołoroczne, ulradialne(krótsze niż 20 godzin), miesięczne (lunarne)

okołodobowe (słoneczne)

związane z obrotem Ziemi wokół własnej osi, Wyznaczają: pory snu i czuwania, zmiany temp ciała, pobieranie pokarmu, wydzielanie hormonów

okołoroczne

sterowanie przez czas trwania jasnej części doby (fotoperiodu), przybywanie czasu wiosną i ubywanie jesienią - wyznaczają: okresy rozrodcze zwierząt, migracje, zmiany gęstości i koloru futra, sen zimowy (hibernacja) i letni (estywacja)