Moja lekcja

 0    31 schede    kacperm040
Scarica mp3 Stampa Gioca Testa il tuo livello
 
Domanda język polski Risposta język polski
Pojęcie utworu
inizia ad imparare
Utwór to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci (art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim). Nie musi mieć wartości ani być ukończony.
Rodzaje utworów
inizia ad imparare
Art. 1 ust. 2 zawiera przykładowy katalog utworów: literackie, muzyczne, fotograficzne, plastyczne, programy komputerowe. Katalog jest otwarty — każdy przejaw twórczości może być utworem.
Zbiory i utwory zbiorowe
inizia ad imparare
Chroniony jest twórczy dobór i układ elementów w zbiorach (np. antologie, bazy danych). Utwory zbiorowe to całość utworzona z odrębnych utworów (np. encyklopedia).
Opracowania i prawa zależne
inizia ad imparare
Opracowanie to np. tłumaczenie, adaptacja. Wymaga zgody twórcy oryginału (prawo zależne, art. 2). Opracowanie również podlega ochronie jako osobny utwór.
Utwory współautorskie i połączone
inizia ad imparare
Utwór współautorski tworzy kilku twórców wspólnie — prawa zależą od wkładu. Utwory połączone to połączenie odrębnych utworów (np. film + muzyka).
Utwory pracownicze
inizia ad imparare
Jeśli utwór powstał w ramach obowiązków służbowych, pracodawca nabywa autorskie prawa majątkowe z chwilą przyjęcia utworu (art. 12).
Wyłączenia spod ochrony
inizia ad imparare
Nie są chronione: akty normatywne, dokumenty urzędowe, proste informacje prasowe (art. 4). Nie mają cech twórczości.
Twórca i inne uprawnione podmioty
inizia ad imparare
Twórca to osoba fizyczna, która stworzyła utwór. Prawa pierwotne mogą przysługiwać również współtwórcom, pracodawcom, zamawiającym.
Producent lub wydawca
inizia ad imparare
Mogą nabyć prawa do utworu (np. fonogramu) w drodze umowy. Ustawa przewiduje ich prawa pokrewne do rozpowszechniania.
Pracodawca
inizia ad imparare
Nabywa prawa majątkowe do utworu pracowniczego (art. 12) i może nim rozporządzać, chyba że umowa stanowi inaczej.
Autorskie prawa osobiste
inizia ad imparare
Niezbywalne i nieograniczone w czasie: autorstwo, oznaczenie imieniem, nienaruszalność treści, decydowanie o udostępnieniu (art. 16).
Autorskie prawa majątkowe
inizia ad imparare
Prawo do korzystania z utworu i wynagrodzenia (art. 17). Trwają co do zasady 70 lat od śmierci twórcy (art. 36).
Prawo zezwalania na opracowania
inizia ad imparare
Tylko twórca ma prawo zezwalać na wykonywanie praw zależnych do swojego utworu (art. 2 ust. 2).
Dozwolony użytek
inizia ad imparare
Prywatny – dla własnych potrzeb osoby bliskiej (art. 23). Publiczny – np. cytat, edukacja, biblioteki (art. 27–34). Nie wolno naruszać normalnego korzystania z utworu.
Umowy prawa autorskiego
inizia ad imparare
Dotyczą przeniesienia praw lub licencji. Muszą określać pola eksploatacji i wymagać formy pisemnej pod rygorem nieważności (art. 41–68).
Pola eksploatacji
inizia ad imparare
Sposoby korzystania z utworu: np. drukowanie, rozpowszechnianie w sieci, wystawianie, nadawanie (art. 50).
Programy komputerowe
inizia ad imparare
Chronione jak utwory literackie. Dozwolona jest tylko dekompilacja w zakresie interoperacyjności (art. 74–77).
Ochrona praw osobistych
inizia ad imparare
Niezbywalna, trwa wiecznie. Można dochodzić ochrony w razie naruszenia, także po śmierci twórcy.
Ochrona praw majątkowych
inizia ad imparare
Można żądać m.in. zaniechania naruszeń, odszkodowania, wydania korzyści, ogłoszenia przeprosin (art. 79).
Wizerunek
inizia ad imparare
Rozpowszechnianie wymaga zgody osoby przedstawionej, chyba że dotyczy osób publicznych w sytuacjach służbowych (art. 81).
Plagiat
inizia ad imparare
Przywłaszczenie cudzego autorstwa – naruszenie praw osobistych i majątkowych. Może prowadzić do odpowiedzialności cywilnej i karnej.
Prawa pokrewne
inizia ad imparare
Przysługują wykonawcom, producentom fonogramów/wideogramów, nadawcom – ochrona zbliżona do autorskiej.
Prawa do wykonań artystycznych
inizia ad imparare
Wykonawca ma prawo do oznaczenia, integralności wykonania, nagradzania, rozpowszechniania (art. 85–89).
Organizacje zbiorowego zarządzania
inizia ad imparare
Zarządzają prawami twórców (np. ZAiKS): pobierają tantiemy, udzielają licencji, reprezentują twórców w sądach (art. 104–110).
Bazy danych
inizia ad imparare
Chronione ustawą o ochronie baz danych – zarówno jako utwór, jak i niezależnie, jeśli wymagają istotnego nakładu inwestycyjnego.
Wynalazek i patent
inizia ad imparare
Nowe, nieoczywiste i użyteczne rozwiązanie techniczne. Patent to wyłączne prawo do korzystania – maks. 20 lat (Prawo własności przemysłowej – PWP).
Wzór użytkowy
inizia ad imparare
Nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym. Ochrona przez 10 lat od daty zgłoszenia (PWP).
Wzór przemysłowy
inizia ad imparare
Nowa i indywidualna postać produktu – ochrona przez rejestrację do 25 lat (PWP).
Znak towarowy
inizia ad imparare
Służy odróżnieniu towarów/usług – ochrona po rejestracji w Urzędzie Patentowym, na 10 lat z możliwością przedłużania.
Umowy licencyjne i przenoszące (PWP)
inizia ad imparare
Przeniesienie prawa wymaga formy pisemnej; licencje mogą być wyłączne lub niewyłączne – muszą być zarejestrowane.
Ochrona cywilna (PWP)
inizia ad imparare
Uprawniony może żądać m.in. zakazu naruszeń, usunięcia skutków, odszkodowania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Devi essere accedere per pubblicare un commento.