|
Domanda |
Risposta |
|
Actor rei forum sequitur inizia ad imparare
|
|
Powód idzie do sądu (właściwego dla) pozwanego
|
|
|
|
Advocatorum error litigatoribus non noceat inizia ad imparare
|
|
Błąd adwokatów niech nie szkodzi stronom
|
|
|
|
Alienus dolus nocere alteri non debet inizia ad imparare
|
|
Nikogo nie powinien obciążać cudzy podstęp
|
|
|
|
Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum inizia ad imparare
|
|
Wola spadkodawcy może być zmieniona aż do ostatniego tchnienia
|
|
|
|
Cogitationis poenam nemo patitur inizia ad imparare
|
|
Nikogo nie karze się za jego myśli
|
|
|
|
Cum in verbis nulla ambiguitas est, non debet admitti voluntatis quaestio inizia ad imparare
|
|
Gdy w słowach nie ma żadnej dwuznaczności, nie należy podnosić kwestii woli
|
|
|
|
Dolum malum facit qui ex aliena iactura lucrum quaerit inizia ad imparare
|
|
Działa podstępnie, kto próbuje osiągnąć zysk z cudzego niepowodzenia
|
|
|
|
Dolus non praesumitur inizia ad imparare
|
|
Złego zamiaru nie domniemuje się
|
|
|
|
Impossibilium nulla obligatio est inizia ad imparare
|
|
Nie ma zobowiązania, gdy [świadczenie] jest niemożliwe
|
|
|
|
In omnibus quidem maxime tamen in iure aequitas spectanda sit inizia ad imparare
|
|
We wszystkim, szczególnie jednak w prawie, należy mieć na względzie [zasady] słuszności
|
|
|
|
Is damnum dat, qui iubet dare inizia ad imparare
|
|
Ten wyrządza szkodę, kto rozkazuje ją czynić
|
|
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi inizia ad imparare
|
|
Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą zagwarantowania każdemu jego prawa
|
|
|
|
Legem brevem esse oportet inizia ad imparare
|
|
Ustawa powinna być zwięzła
|
|
|
|
Leges ab omnibus intellegi debent inizia ad imparare
|
|
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
|
|
|
|
Male nostro iure uti non debemus inizia ad imparare
|
|
Nie powinniśmy źle korzystać [z przysługującego] nam prawa
|
|
|
|
Minime sunt mutanda, quae interpretationem certam semper habuerunt inizia ad imparare
|
|
Jak najmniej należy zmieniać to, co zawsze miało jednoznaczną interpretację
|
|
|
|
Nam hoc natura aequum est neminem cum alterius detrimento fieri locupletiorem inizia ad imparare
|
|
Słuszne jest, aby nikt nie wzbogacał się z cudzej straty
|
|
|
|
Nemo enim in persequendo deteriorem causam, sed meliorem facit inizia ad imparare
|
|
Dochodzenie sprawy przed sądem nie może pogorszyć, lecz jedynie polepszyć sytuację powoda
|
|
|
|
Non ex regula ius sumatur, sed ex iure quod est regula fiat inizia ad imparare
|
|
Reguły nie tworzą prawa, lecz się z niego wywodzą
|
|
|
|
Non omnis vox iudicis iudicati continet auctoritatem inizia ad imparare
|
|
Nie każda wypowiedź sędziego ma moc wyroku
|
|
|
|
Nostrum est iudicare secundum allegata et probata inizia ad imparare
|
|
Powinniśmy sądzić zgodnie z przedłożonymi i pewnymi [dowodami]
|
|
|
|
Nulla pactione effici potest, ne dolus praestetur inizia ad imparare
|
|
Umową nie można wyłączyć odpowiedzialności za podstęp
|
|
|
|
Nullus videtur dolo facere, qui iure suo utitur inizia ad imparare
|
|
Uważa się, że nie działa podstępnie ten, kto korzysta ze swego prawa
|
|
|
|
Qui munus publice mandatum accepta pecunia ruperunt, crimine repetundarum postulantur inizia ad imparare
|
|
Dopuszcza się zdzierstwa ten, kto, sprawując funkcję publiczną, przyjmuje pieniądze od zainteresowanych
|
|
|
|
Quod omnes similiter tangit, ab omnibus comprobetur inizia ad imparare
|
|
Co wszystkich jednakowo dotyczy, winno być przez wszystkich zatwierdzone
|
|
|
|
Res iudicata pro veritate accipitur inizia ad imparare
|
|
Rozstrzygnięcie sądowe przyjmuje się za prawdziwe
|
|
|
|
Satius enim esse impunitum relinqui facinus nicentis quam innocentem damnari inizia ad imparare
|
|
Lepiej pozostawić bezkarnym występek złoczyńcy niż skazać niewinnego
|
|
|
|
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem inizia ad imparare
|
|
Znać prawa to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania
|
|
|
|
Secundum naturam est commoda cuiusque rei eum sequi, quem sequuntur incommoda inizia ad imparare
|
|
Naturalne jest, aby ten czerpał korzyści z rzeczy, kto ponosi związane z nią ciężary
|
|
|
|
Sententia facit ius inter partes inizia ad imparare
|
|
Wyrok tworzy prawo między stronami
|
|
|
|
Summum ius summa iniuria inizia ad imparare
|
|
Najwyższe prawo [bywa] najwyższym bezprawiem
|
|
|
|
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio inizia ad imparare
|
|
Przy takim samym sensie ustawy, takie same postanowienia ustawy
|
|
|
|
Vanae voces populi non sunt audiendae inizia ad imparare
|
|
Nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu
|
|
|
|
Venire contra factum proprium nemini licet inizia ad imparare
|
|
Nie wolno występować przeciwko temu, co wynika z własnych czynów
|
|
|
|
Vim vi repellere licet inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
Volenti non fit iniuria inizia ad imparare
|
|
Chcącemu nie dzieje się krzywda
|
|
|
