Moja lekcja

Modré pondělí

Niebieski poniedziałek

Podle lidových tradic na první předvelikonoční pondělí měli všichni zůstat doma a věnovat se odpočinku a nabíraní sil.

Zgodnie z ludowymi tradycjami w pierwszy poniedziałek przed Wielkanocą każdy miał zostać w domu i oddać się odpoczynkowi i nabieraniu sił.

Říká se, že Modré pochází od tradice zdobení kostelů modrým anebo fialovým suknem.

Mówi się, że niebieski wywodzi się z tradycji ozdabiania kościołów niebieskim lub fioletowym suknem.

Modré pondělí je také posledním masopustním pondělím.

Niebieski Poniedziałek to także ostatnim postnym od mięsa poniedziałkiem

Šedivé úterý

Szary wtorek

Tento den v úklidu pokračovala celá rodina

Cała rodzina kontynuowała sprzątanie tego dnia

Velmi důležité bylo vymést pavučiny.

Bardzo ważne było zmiatanie pajęczyn.

Tento zvyk přinášel zároveň úklid v domě a úklid v duši.

Ten nawyk przyniósł jednocześnie sprzątanie w domu i sprzątanie w duszy.

Škaredá středa

Brzydka środa

Podle historie je Škaredá středa dnem, když Jidáš zradil Ježíše.

Według historii, Brzydka Środa to dzień, w którym Judasz zdradził Jezusa.

Na Škaredé středě by se nikdo neměl škaredit (mračit), aby mu to nezůstalo po celý rok.

W Brzydką Środę nikt nie powinien robić się brzydkim (marszczyć brwi), żeby nie pozostało to przez cały rok.

Zelený čtvrtek

Zielony czwartek

Velikonoční triduum začíná Zelený čtvrtek.

Triduum Wielkanocne rozpoczyna się w Wielki Czwartek.

Poslední večeře při které Ježíš myje apoštolům nohy

Ostatnia Wieczerza, podczas której Jezus myje stopy apostołom

Název Zelený čtvrtek je podle liturgické zelené barvy, kterou kněží užívali v kostelech.

Nazwa Wielkiego Czwartku pochodzi od liturgicznego zielonego koloru, jakim posługiwali się księża w kościołach.

Když však zvony odletěly do Říma, jejich funkci nahradily děti, které v poledne chodily po ulicích a rachotily řehtačkami

Kiedy jednak dzwony poleciały do Rzymu, ich funkcję zastąpiły dzieci, które w południe chodziły po ulicach i grzechotały

Po městě utékal obvykle nejstarší chlapec převlečený za Jidáše.

Był to zazwyczaj najstarszy chłopiec biegający po mieście w przebraniu Judasza.

Tento den lidé jedí hodně zeleninu, například hrách, zelí, špenát a jarní byliny. Z kopřiv se na Zelený čtvrtek peče velikonoční nádivka. Vaří se také zelené polévky.

W tym dniu je się dużo warzyw, takich jak groch, kapusta, szpinak i wiosenne zioła. Farsz wielkanocny wypiekany jest z pokrzywy w Wielki Czwartek. Gotowane są również zielone zupy.

Podle lidových tradic by se měly na Zelený čtvrtek upéct a sníst jidáše.

Zgodnie z ludowymi tradycjami Żydów należy piec i jeść w Wielki Czwartek.

Ten den se považovalo za tajemný, lidé drželi smutek

Ten dzień był uważany za tajemniczy, ludzie wciąż opłakiwali

Nekonaly se mše

Nie było mszy

drželi půst

oni pościli

V kostelech ten den se zdobil boží hrob.

W kościołach tego dnia udekorowano grób Boży.

Bílá sobota

Biała sobota

Název pochází z oblečení kněží připravujících se na křest v postní době.

Nazwa pochodzi od stroju kapłanów przygotowujących się do chrztu w okresie Wielkiego Postu.

V sobotu, která byla posledním dnem půstu, připravováno se ke Kristovému zmrtvýchvstání

W sobotę, która była ostatnim dniem postu, poczyniono przygotowania do zmartwychwstania Chrystusa

Po slavností bohoslužbě před kostely byly zapalovány ohně takzvané Jidášovy ohně nebo pálení Jidáše.

Po uroczystym nabożeństwie przed kościołami rozpalano ogniska, tzw. pożary Judasza lub spalenie Judasza.

Boží hod velikonoční

Niedziela Wielkanocna

den Ježíšova zmrtvýchvstání

dzień zmartwychwstania Jezusa

se v kostele žehnají velkonoční jídlo

błogosławią wieczerzę wielkanocną w kościele

Tradiční jídlo to beránek, mazanec, chléb, vejce, víno a nádivka

Tradycyjne jedzenie to jagnięcina, maślanka, chleb, jajka, wino i farsz

sváteční rodinný oběd

świąteczny rodzinny obiad

Postní doba trvá 40 dnů a začíná po masopustu Popeleční středou a končí o Velikonocích.

Wielki Post trwa 40 dni i rozpoczyna się po zapusty w Środę Popielcową, a kończy w Wielkanoc.

Ludzie jedzą ryby, luštěniny, brambory, ovoce a zelenina

Ludzie jedzą ryby, rośliny strączkowe, ziemniaki, owoce i warzywa

Beránek

Baranek

Hlavička (sekanice)

Pałeczki do jedzenia

Jidáše- pečivo pokapané medem, mělo tvar bochánků či spirál

Jídáše - ciasto skropione miodem w kształcie bułek lub spirali

Maso – zejména jehněčí, ale také kůzlečí, čí telecí, holoubata.

Mięso - głównie jagnięcina, ale także koza, cielęcina, gołębi.

Mazanec (bochánek) – původně se připravoval ze sýra a vajec, někdy, z tvarohu,

Mazanec (bułka) – pierwotnie przygotowywany z sera i jajek, czasem z twarogu,

Vejce – vařená, smažená, zapékaná, pomazány

Jajka – gotowane, smażone, pieczone, pasty

Kraslice- barevná vajíčka

pisanki - kolorowe jajka

Červené slupky od cibule

Skórki czerwonej cebuli

v obvaru obarvit vejce

pokoloruj jajka w mieszance

Mrskaní dívek pomlázkou

Dziewczyny piszczące z pomponami