Moja lekcja

Czym jest matryca płytki nazębnej?

Elementy pochodzenia bakteryjnego i od gospodarza (polisacharydy, glikoproteiny, białka surowicy, obumarłe komórki gospodarza)

kamień nazębny

Zmineralizowana płytka nazębna powstająca kilkanaście godzin po zaprzestaniu mycia zębów. Składa sięw 70-90 % ze składników nieorganicznych, ale także organicznych

Płytka naddziąsłowa

50/50 matryca i bakterie; przewaga bakterii tlenowych, brak bakterii poruszających się, różnorodność gatunków niewielka, rosnąca z czasem, metabolizm węglowodanowy

Płytka poddziąsłowa

90% bakterie, głównie beztlenowe, ruchome, o dużej różnorodności gatunków i o metabolizmie białkowym

Etapy rozwoju płytki nazębnej

osłonka nabyta(pellikula); kolonizacja pellikuli przez bakterie; dojrzała płytka nazębna

Etap rozwoju płytki nazębnej - pellikula

Absorpcja białek śliny bogatych w prolinę, tyrozynę, histydynę, przez powinowactwo do hydroksyapatytu zębów

Etap rozwoju płytki nazębnej - kolonizacja pellikuli przez bakterie

1-2 dzień gram-dodatnie ziarniaki pałeczki; 3-5 dzień gram-ujemne ziarniaki pałeczki; 7-9 dzień pojawiają się bakterie nitkowate, urzęsione, rozwój płytki poddziąsłowej

asocjacja

Spontaniczne przywieranie bakterii do powierzchni zębów dzięki siłom biofizykalnym

adhezja

Zdolność niektórych gatunków bakterii do zakotwiczania się w pellikuli za pomocą molekuł powierzchniowych - adhezynom

Koagregacja

Zdolność bakterii do tworzenia kompleksów, w których są one powiązane zależnościami, tworząc równowagę ekologiczną

Bakterie kompleksu czerwonego

Treponema denticola, Porphyromonas gingivalis, tannerella forsythia

Bakteria kompleksu czerwonego

Aggregatibacter actinomycetemcomitans

Działanie bezpośrednie bakterii płytki nazębnej

wydzielanie toksyn i enzymów (dezintegracja tkanki)

Działanie pośrednie bakterii płytki nazębnej

Zaburzenie obrony immunologicznej gospodarza - osłabienie reakcji obronnych / pobudzenie nadmiernych reakcji

Jakie charakterystyczne proteazy wydzielają Porphyromonas gingivalis

gingipainy

Porphyromonas gingivalis 1. Jaki kompleks 2. Gram, + czy - 3. tlenowa czy beztlenowa

1. Czerwony 2. Gram - 3. Bezwzględnie beztlenowa

Tannerella forsythia 1. Jaki kompleks 2. Gram, + czy - 3. tlenowa czy beztlenowa

1. Czerwony 2. Gram - 3. Bezwzględnie beztlenowa

treponema denticola 1. Jaki kompleks 2. Gram, + czy - 3. tlenowa czy beztlenowa

1. Czerwony 2. Gram - 3. beztlenowa

Aggregatibacter actinomycetemcomitans 1. Jaki kompleks 2. Gram, + czy - 3. tlenowa czy beztlenowa

1. zielony 2. Gram - 3. względnie beztlenowa

Jaką charakterystyczną substancję wydzielają Aggregatibacter actinomycetemcomitans

leukotoksyna

Jaką charakterystyczną substancję wydzielają treponema denticola

dentylizyna, subtylizyna

Czynniki sprzyjające odkładaniu się płytki nazębnej

czynniki warunkujące zwiększoną podaż płytki, retencję płytki i spadek działania przeciwbakteryjnego śliny

czynniki warunkujące zwiększoną podaż płytki

zła higiena jamy ustnej i dieta bogata w węglowodany

czynniki warunkujące zwiększoną retencję płytki

wady zgryzu, kamień nazębny, nieprawiodłowości budowy anatomicznej zębów (wady rozwojowe szkliwa i pęknięcia szkliwa), ubytki próchnicowe, czynniki jatrogenne, wady rozwojowe tkanek miękkich

Etapy i sposób odkładania kamienia nazębnego

Jądra mienralizacji; etap 1: tworzenie bezstrukturalnych złogów fosforanu wapnia, etap 2: początkowa krystalizacja hydroksyapatytów, etap 3: wzrost i dojrzewanie powstałych kryształów

czynniki warunkujące spadek działania przeciwbakteryjnego śliny

oddychanie przez usta, palenie, zmniejszone wydzeialnie śliny

wyznaczniki choroby przyzębia

wiek, płeć, rasa, czynniki genetyczne

czynniki ryzyka choroby przyzębia

mikroflora płytki, palenie, cukrzyca, osteoporoza, choroby ogólne, otyłość, status socjalno-ekonomiczny, stres

klasyfikacja profilaktyki chorób przyzębia wg WHO

zapobieganie pierwotne, wtórne i trzeciorzędowe

Zapobieganie pierwotne

Dla osób ze zdrowym przyzębiem. Polega na edukacji zdrowotnej i higienicznej oraz okresowych badaniach stomatologicznych

Zapobieganie wtórne

Dla osób z wczesnymi objawami chorób przyzębia. Edukacja zdrowotna, korekta nieprawidłowych nawyków żywieniowych, rozpoznanie i leczenie choroby przyzębia

Zapobieganie trzeciorzędowe

Dla osób z leczoną chorobą przyzębia. Kontrola leczenia, systematyczne leczenie, zapobieganie powikłąniom.

Fazy leczenia chorób przyzębia

faza przyczynowa (wstępna), faza korekcyjna i faza podtrzymująca

Co obejmuje faza przyczynowa (wstępna) leczenia chorób przyzębia

motywacja pacjenta, instruktaż higieny jamy ustnej, likwidację czynników ryzyka, skaling, wygładzanie powierzchni korzeni (root-planing), polishing

API - aproksymalny wskaźnik płytki

stosunek ilosci zebow z płytką w przestrzeniach aproksymalnych do sumy wszystkich ocenianych przestrzeni 100-70% zła higiena, 70-40% higiena przeciętna, 39-25% higiena w miarę dobra, <25% higiena optymalna, <15% można przystąpić do zabiegów chirurgicznych

czym wybarwia się złogi nazębne

erytrozyna (ew. fluoresceina sodowa)

uproszczony wskaźnik higieny wg Greena i Vermilliona

skala osadu 0-3 z zębów 16,26,36,46,11,31 zsumowana i podzielona przez 6. Górne trzonowce pow. policzkowe, dolne językowe, a siekacze pow. wargowa