Makroekonomia, Openstax 12

Automatyczne stabilizatory koniunktury (ang. automatic stabilizers)

Mechanizmy, które bez interwencji rządu automatycznie stabilizują gospodarkę, np. poprzez zmienne dochody podatkowe i wydatki socjalne w zależności od koniunktury.

Budżet strukturalny (ang. standardized employment budget)

Saldo budżetu, które wystąpiłoby, gdy gospodarka działałaby na poziomie potencjalnego PKB.

Budżet zrównoważony (ang. balanced budget)

Sytuacja, w której dochody i wydatki budżetowe są równe.

Deficyt budżetowy (ang. budget deficit)

Sytuacja, w której wydatki budżetowe przewyższają dochody.

Dług publiczny (ang. national debt, public debt)

Całkowita kwota pożyczek, które rząd zaciągnął i jeszcze nie spłacił.

Dyskrecjonalna polityka fiskalna (ang. discretionary fiscal policy)

Świadome decyzje rządowe zmieniające poziom podatków i wydatków państwa w celu wpłynięcia na popyt globalny.

Ekspansywna polityka fiskalna (ang. expansionary fiscal policy)

Polityka zwiększająca popyt globalny poprzez wzrost wydatków rządowych i/lub obniżkę podatków.

Krańcowa stawka podatkowa (ang. marginal tax rate)

Procent dochodu podlegający opodatkowaniu przy każdej dodatkowej zarobionej jednostce dochodu.

Nadwyżka budżetowa (ang. budget surplus)

Sytuacja, w której dochody budżetowe przewyższają wydatki.

Opóźnienie efektów (ang. implementation lag)

Czas potrzebny do wdrożenia działań fiskalnych od momentu ich zaplanowania.

Opóźnienie w rozpoznaniu (ang. recognition lag)

Opóźnienie między początkiem problemu gospodarczego a momentem, kiedy jest on zauważony przez polityków.

Opóźnienie w zastosowaniu (ang. legislative lag)

Czas potrzebny na przejście procesu legislacyjnego związane z wprowadzeniem nowych środków polityki fiskalnej.

Podatek akcyzowy (ang. excise tax)

Podatek nałożony na specyficzne produkty, takie jak alkohol czy papierosy.

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) (ang. individual income tax)

Podatek od całkowitego dochodu osoby fizycznej.

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) (ang. corporate income tax)

Podatek nałożony na zyski osiągane przez przedsiębiorstwa.

Podatek od spadków i darowizn (ang. estate and gift tax)

Podatek nałożony na wartość spadku lub darowizn.

Podatek progresywny (ang. progressive tax)

Podatek, w którym stawka rośnie wraz ze wzrostem dochodu podatnika.

Podatek proporcjonalny (ang. proportional tax)

Podatek, w którym stawka podatkowa jest stała niezależnie od wysokości dochodu.

Podatek regresywny (ang. regressive tax)

Podatek, w którym stawka podatkowa maleje wraz ze wzrostem dochodu podatnika.