Makro

Podstawowy sposób liczenia PKB

PKB=Konsumpcja+Inwestycje+Wydatki_Rządowe+Eksport-Import

czym jest makroekonomia?

dziedzina ekonomii posługująca się wielkościami zagregowanymi (zbiorczymi, dotyczącymi całej gospodarki) do badania prawidłowości występujących w gospodarce jako całości

Ekonomia pozytywna

ma za zadanie wyjaśnianie zjawisk ekonomicznych, jest oparta na obiektywnej wiedzy o rzeczywistości

Ekonomia normatywna

ekonomia dokonująca wartościowań faktów opisywanych przez ekonomię pozytywną

Ekonomia nowożytna

Obejmuje okres od schyłku 15 w. po drugą połowę 18 w.

W

wynagrodzenia i płace/ dochody z pracy najemnej

CZ

dochody z tytułu czynszów, najmu

DP

dochody z pracy na własny rachunek

Z

zyski (np. oszczędności z banku, obligacji, akcji itp.)

B

transfery - bezzwrotne świadczenia państwa na rzecz gospodarstw domowych (zasiłki, renty, stypendia) → zawsze wypłacane

NZ

nierozdzielone zyski - to co zostaje po wypłaceniu pensji, dywidend etc

OL, SL

oszczędności ludności

C

konsumpcja gospodarstw domowych

I

wydatki inwestycyjne brutto na kapitał rzeczowy i przyrost zapasów

G

wydatki rządowe na zakup dóbr i usług

Ex

eksport

Im

import

T

Podatki (Taxes)

Tp

podatki pośrednie (podatki od wydatków)

Tbz

bezpośrednie (od zysku firmy (CIT))

Tb

bezpośrednie od ludności (PIT)

S

łączne oszczędności w gospodarce

BS, NB

nadwyżka budżetowa

Am

amortyzacja - nagromadzone pieniądze, które można wykorzystać na odtwarzanie majątku trwałego

subsydia

bezzwrotne świadczenia państwa na rzecz przedsiębiorstw → nie wypłacane w dobrej koniunkturze

PKB nominalny

łączna wartość dóbr i usług wytworzonych w danym kraju, obliczona według bieżącej wartości pieniądza

PKB realny

Liczony jest w cenach stałych, zmiana cen bieżących (inflacja, deflacja) nie ma wpływu. → właściwy miernik zmian produkcji w czasie (wzrostu gospodarczego), ponieważ zmienia się tylko z powodu zmieniania się rozmiaru fizycznego produkcji krajowej

DEFLATOR

PKB nominalny (ceny bieżące)/PKB realny (ceny stałe, bierzemy je z poprzedniego okresu) * 100

Czym różni się PKB nominalny od realnego?

Nominalny to wartość produkcji dóbr i usług w cenach bieżących, realny to w stałych

Do czego używamy Deflatora PKB?

Jest to in. miernik poziomu cen; informuje o zmianach cen dóbr i usług, ale nie o ich wytwarzanych ilościach

Cechy pieniądza

Trwałość, rzadkość, podzielność, jednorodność

Funkcje pieniądza

Środek wymiany (można się nim wymieniać), Miernik wartości (miara cen), Tezauryzacja (środek przechowywania wartości), Płynność (można go łatwo na coś wymienić)

Rodzaje pieniądza

Towarowy (np. złoto), symboliczny (np. banknoty), bezgotówkowy (zapisy w księgach lub kompach), plastikowy (np. karty płatnicze)

Bank centralny

kontroluje ilość pieniądza w gospodarce, współpracuje z innymi bankami, zarządza długiem państwa, przechowuje jego wkłady, może finansować wydatki budżetu.

Bank komercyjny

działające dla zysku przedsiębiorstwa, które przechowują cudze pieniądze, płacąc właścicielom odsetki. Zgromadzone wkłady pożyczają przedsiębiorstwom, konsumentom oraz państwu.

Mnożnik kreacji pieniądza

Ile pieniądza wytwarza system bankowy dzięki 1 dodatkowemu euro rezerw M1/M0-k=g+1/r+g

M0

baza monetarna - zasoby pieniądza

M1

wkłady w bankach i podobnych instytucjach (np. kasy budowlane), których właściciele mogą posługiwać się czekami

M2

M1 + wysoce płynne aktywa finansowe, wkłady oszczędnościowe i niewielkie wkłady terminowe

M3

M2 + duże wkłady terminowe denominowane w walucie krajowej

Mnożnik kreacji pieniądza

g = C/D, (g-skłonność sektora pozabank. do trzymania gotówki, c-ilość gotówki utrzymywana przez sektor pozabank. d-wielkość wkładów płatnych na żądanie)