|
Domanda |
Risposta |
|
• IURIS PRUDENTIA EST DIVINARUM ATQUE HUMANARUM RERUM NOTITIA, IUSTI ATQUE INIUSTI SCIENTIA inizia ad imparare
|
|
nauka prawa jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym, co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe
|
|
|
|
• AEQUITAS NON FACIT IUS, SED IURI AUXILIATUR inizia ad imparare
|
|
Słuszność nie stanowi prawa, lecz prawo wspomaga.
|
|
|
|
• IUSTITIA EST CONSTANS ET PERPETUA VOLUNTAS IUS SUUM CUIQUE TRIBUENDI inizia ad imparare
|
|
sprawiedliwość jest określoną stałą wolą rozdzielania każdemu tego, co mu się należy
|
|
|
|
• IUSTITIA EST FUNDAMENTUM REGNORUM inizia ad imparare
|
|
sprawiedliwość jest fundamentem królestw
|
|
|
|
• NON OMNE QUOD LICET HONESTUM EST inizia ad imparare
|
|
nie wszystko, co jest dozwolone, jest przyzwoite
|
|
|
|
• IURIS PRAECEPTA SUNT HAEC: HONESTE VIVERE, ALTERUM NON LEDERE, SUUM CUIQUE TRIBUERE inizia ad imparare
|
|
Zasady prawa są te: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać każdemu, co mu się należy.
|
|
|
|
• SALUS POPULI SUPREMA LEX ESTO inizia ad imparare
|
|
dobro ludu najwyższym prawem
|
|
|
|
• QUID EST ENIM CIVITAS NISI IURIS SOCIETAS CIVIUM inizia ad imparare
|
|
czym jest państwo jak nie opartym na prawie związku obywateli
|
|
|
|
• UBI SOCIETAS IBI IUS inizia ad imparare
|
|
Gdzie społeczeństwo, tam prawo
|
|
|
|
• SILENT LEGES INTER ARMA inizia ad imparare
|
|
milczą prawa w trakcie wojny
|
|
|
|
• LEGEM BONAM A MALA NULLA ALIA NISI NATURAE NORMA DIVIDERE POSSUMU inizia ad imparare
|
|
dobre prawa od złych odróżniamy miarą prawa natury
|
|
|
|
• HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT inizia ad imparare
|
|
wszelkie prawa stanowione są ze względu na człowieka
|
|
|
|
• NULLUS IDONEUS TESTIS IN RE SUA INTELLEGITUR inizia ad imparare
|
|
rozumie się, że nikt nie może być wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie
|
|
|
|
• DE SIMILIBUS IDEM EST IUDICIUM inizia ad imparare
|
|
W podobnych sprawach powinno zapaść podobne rozstrzygnięcie.
|
|
|
|
• PRIOR TEMPORE POTIOR IURE inizia ad imparare
|
|
'pierwszy w czasie, lepszy w prawie
|
|
|
|
• NON EXEMPLIS, SED LEGIBUS IUDICANDUM EST inizia ad imparare
|
|
Sądzić należy na podstawie ustaw, nie przykładów.
|
|
|
|
• UBI EADEM LEGIS RATIO, IBI EADEM LEGIS DISPOSITIO inizia ad imparare
|
|
Gdzie taki sam sens ustawy (podstawa prawna), tam takie samo postanowienie ustawy (taka sama norma)
|
|
|
|
• IN LEGIBUS MAGIS SIMPLICITAS QUAM DIFFICULTAS PLACET inizia ad imparare
|
|
W prawie podoba się bardziej prostota niż zawiłość
|
|
|
|
• IURA NON IN SINGULAS PERSONAS, SED GENERALITER CONSTITUUNTUR inizia ad imparare
|
|
praw nie ustanawia się dla poszczególnych osób, lecz dla ogółu
|
|
|
|
• PLACUIT IN OMNIBUS REBUS PRAECIPUAM ESSE IUSTITIAE AEQUITATISQUE QUAM STRICTI IURIS RATIONEM inizia ad imparare
|
|
we wszystkich sprawach powinna mieć pierwszeństwo zasada sprawiedliwości i słuszności nad zasadą ścisłego prawa.
|
|
|
|
• LEGES AB OMNIBUS INTELLEGI DEBENT inizia ad imparare
|
|
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
|
|
|
|
• NEMINEM CAPTIVABIMUS NISI IURE VICTUM inizia ad imparare
|
|
Nikogo nie uwięzimy, o ile nie zostanie pokonany prawem
|
|
|
|
• ROMA LOCUTA, CAUSA FINITA EST inizia ad imparare
|
|
Rzym przemówił, sprawa zakończona
|
|
|
|
• quo iure inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• ipso iure inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• iudex inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• longa consuetudo / desuetudo inizia ad imparare
|
|
długa praktyka /odwyknienie
|
|
|
|
• ius particulare Prawo szczegółowe, Prawo ogólne inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• praesumptio facti inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• ratio legis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• lex generalis / lex specialis inizia ad imparare
|
|
Prawo ogólne / Prawo szczególne
|
|
|
|
• iura novit curia inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• expressis verbis inizia ad imparare
|
|
ekspresja emocji, dobitnie, bez osłonek
|
|
|
|
• prima facie inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• reservatio mentalis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• action in rem erga omnes inizia ad imparare
|
|
Powództwo o charakterze rzeczowym (można kierować na każdego)
|
|
|
|
• ius possidendi inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• ius utendi (abutendi, fruendi) inizia ad imparare
|
|
prawo do; U: Pobierania pożytków i innych dochodów,
|
|
|
|
A: Przetwarzanie, zużycie a nawet zniszczenie, F: Pożytki naturalne i cywilne; Pobierania czynszu itp inizia ad imparare
|
|
A Przetwarzanie, zużycie od nawet zniszczeniu F: Pożytki naturalne I cywilne; Pobierania czynsz itp
|
|
|
|
• condominium pro indiviso inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• animus rem sibi habendi inizia ad imparare
|
|
chęć posiadania rzeczy dla siebie
|
|
|
|
• animus possidendi pro alieno inizia ad imparare
|
|
Chęc posiadania rzeczy dla kogoś innego
|
|
|
|
• codicillus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• mortis causa inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• cum animo testandi inizia ad imparare
|
|
wątpliwości na korzyść testamentu
|
|
|
|
• favor testamenti inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• consensus matrimonialis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• sponsalia inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• matrimonium nulla humana potestate dissolvi potest inizia ad imparare
|
|
Małżeństwo rozerwane może być tylko przez boga
|
|
|
|
• matrimonium non consummatum inizia ad imparare
|
|
Małżeństwo nie skonsumowane
|
|
|
|
• separatio perpetua / separatio temporanea inizia ad imparare
|
|
Separacja Stała / Tymczasowa
|
|
|
|
• impotentia generandi / impotentia coeundi inizia ad imparare
|
|
Impotencja Całkowita / Niezdolność do odbycia stosunku
|
|
|
|
• filii legitimi / filii illegitimi inizia ad imparare
|
|
Dzieci z Prawego/Nieprawego łoża
|
|
|
|
• adaptio plena inizia ad imparare
|
|
Adopcja pełna przejście pod pełnie władzy adoptującego i rodziny
|
|
|
|
• adaptio minus plena inizia ad imparare
|
|
Adopcja z prawem do spadku, ale adoptujący nie ma władzy nad adoptowanym
|
|
|
|
• adaptio plenissima inizia ad imparare
|
|
Przysposobienie nowy akt urodzenia ogólnie kongo
|
|
|
|
• in vivo / in vitro inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• VINCULUM IURIS inizia ad imparare
|
|
Węzeł prawny łączący dłużnika z wierzycielem
|
|
|
|
• Species perit ei cui debetur inizia ad imparare
|
|
rzecz oznaczona indywidualnie przepada temu, komu się należy
|
|
|
|
• Pretium commune inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• Pretium singulare inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• Pretium affectionis inizia ad imparare
|
|
cena związana z przywiązaniem do rzeczy
|
|
|
|
• Via facti inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• Pactum in favorem tertii inizia ad imparare
|
|
umowa na korzyść osoby trzeciej
|
|
|
|
• Exceptio non adimplenti contractus inizia ad imparare
|
|
zarzut niespełnienia świadczenia
|
|
|
|
• Confusio inizia ad imparare
|
|
Konfuzja zjednoczenie długu i wierzytelności w jednej osobie
|
|
|
|
• Cessio inizia ad imparare
|
|
Przekazanie dóbr, przelew wierzytelności
|
|
|
|
• Cessio legis inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• casus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• vis maior inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• condictio causa data causa non secuta inizia ad imparare
|
|
zwrot świadczenia danego w celu, który nie został spełniony
|
|
|
|
• affectio (animus) societatis inizia ad imparare
|
|
wola pozostawania w spółce
|
|
|
|
• tempus deliberandi inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• dicta et promissa inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• Vigilantibus iura sunt scripta inizia ad imparare
|
|
prawa spisane są dla czuwających, (którzy sami potrafią zadbać o własne sprawy)
|
|
|
|
• Ad quem / Post quem inizia ad imparare
|
|
termin zamykający / Po zamknięciu
|
|
|
|
• Exceptiones peremptoriae inizia ad imparare
|
|
zarzut peremptoryjny, zniweczenie roszczeń powoda (np przedawnienie)
|
|
|
|
• Exceptiones dilatoriae inizia ad imparare
|
|
zarzut dylatoryjny, chwilowe odroczenie sprawy (np. niewłaściwość sądu), przed wszczęciem procesu
|
|
|
|
• Exceptiones declinatoriae inizia ad imparare
|
|
zarzut deklinatoryjny, zwalniał od wdania się w spór (np. zawarcie ugody), po wszczęciu procesu
|
|
|
|
• Perpetuatio fori inizia ad imparare
|
|
przedłużenie jurysdykcji sądu
|
|
|
|
• Legitimatio ad causam inizia ad imparare
|
|
uprawnienie do przeprowadzenia jakiejś sprawy
|
|
|
|
• Legitimatio ad processus inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• Successio mortis causa inizia ad imparare
|
|
następstwo procesowe z powodu śmierci
|
|
|
|
• Successio inter vivos inizia ad imparare
|
|
następstwo na skutek umowy między jedną ze stron a osobą trzecią
|
|
|
|
• De minimis non curat praetor inizia ad imparare
|
|
sędzia nie troszczy się o zmiany minimalne
|
|
|
|
• Locus regis forman actus inizia ad imparare
|
|
prawo miejsca dokonania czynności prawnej
|
|
|
|
• Lex domicilii inizia ad imparare
|
|
prawo miejsca zamieszkania
|
|
|
|
• Lex loci celebrationis matrimonii inizia ad imparare
|
|
Prawo miejsca zawarcia związku małżeńskiego
|
|
|
|
• Victima inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• Iter delicti inizia ad imparare
|
|
schemat przedstawiający stadia czynu przestępstwa
|
|
|
|
• Delicum putativum inizia ad imparare
|
|
Przestępstwo urojone (nie tworzy odpowiedzialności karnej)
|
|
|
|
• Nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur inizia ad imparare
|
|
Nie karze się dlatego, że popełnino przewinienie, ale po to by go nie popełniano
|
|
|
|
• Delicta paretnum liberis non nocent inizia ad imparare
|
|
Czyny bezprawne rodziców nie przynoszą szkody dzieciom
|
|
|
|
• Testis ex auditu inizia ad imparare
|
|
|
|
|
|
• Causa principalis inizia ad imparare
|
|
główny czyn, z powodu którego prowadzi się postępowanie
|
|
|
|
• Propter falsa / Propter nova inizia ad imparare
|
|
Z powodu fałszerstwa/ Z nowych powodów
|
|
|
|
• Moribus ornes, legibus emendes inizia ad imparare
|
|
ozdabia obyczajami, ulepsza ustawami
|
|
|
|
• Nemo ex suo delicto meliorem suam condictionem facere potest inizia ad imparare
|
|
Nikt nie może poprzez własny występek (delikt) uczynić lepszym swego położenia
|
|
|
|
• Quid leges sine moribus, vanae proficiunt inizia ad imparare
|
|
cóż warte puste prawa bez obyczajów?
|
|
|
