logopedia

logopedia wdg L. Kaczmarka

samodzielna dyscyplina naukowa która bada wszystkie aspekty mowy oraz łączy wyniki badań wszystkich dyscyplin które zajmują się mową

aspekty mowy

embriologiczny, patologiczny, społeczny, artystyczny

w obręb logopedii wchodzą następujące działy

teoria mowy, embriologia mowy, ksztaltowanie mowy w ontogenezie, nauczanie mowy osób z niepełnosprawnościami, porozumiewanie się głucho niewidomych, percepcją wypowiedzi słownych, fonetyka, zaburzenia komunikacji językowej, kultura żywego słowa

logopedia I. Styczek

nauka, która kształtuje prawidłową mowę, usuwa wady i uczy mowy w przypadku jej braku/utraty, interesuje się wpływem na psychikę osoby by wytworzyć w niej odpowiedni stosunek do wady, zapobiega wpływą wad na kształtowanie osobowości

zadania logopedii l. kaczmarek 1 grupa

poprawne pisanie zgodnie z zasadami, zwalczanie i zapobieganie problemom z wymową, poprawa zdolności do poprawnego artykułowania słów, poszerzanie słownictwa oraz rozwijanie umiejętności swobodnego i pewnego wyrażania się.

2 grupa nauczanie głuchoniemych mowy (zad. logopedii)

uczanie odczytywania mowy z ust, wykorzystanie resztek słuchowych lub dawnych umiejętności wymowy. komunikowanie się ociemniałych oraz badania możliwości percepcji dźwiękowej głuchoniemych za pomocą analizatora dotykowego

zadania logopedii wdg Styczek gr.1

ksztaltowanie mowy w przedszkolu, szkole pod względem fonetycznym, formowania zdań, leksykalnym, doskonalenie mowy ukształtowanej

zad. logopedii wdg Styczek 2 grupa

usuwanie wad wymowy, nauczanie mowy w przypadku jej braku lub utraty, usuwanie zaburzeń głosu, usuwanie trudności w czytaniu, pisaniu

z jakimi naukami współpracuje logopedia

pedagogika psychologia, psychiatria, pediatria foniatria neurologia fizjologia fonetyka filozofia, fizjoterapia cybernetyka wokalistyka rytmologia fizyka Biochemia ortodoncja socjologia kultura żywego słowa grafologia laryngologia

warunki aby dyscyplina naukowa była samodzielna

własny przedmiot badań, własne metody, własny język (nomenklatura)

koncepcję

medyczna, pedagogiczna, holistyczna

koncepcja medyczna

lekarz wypisuję receptę, dostaje wskazówki jak ma się leczyć, nie wgłębia się w to jak na nas wpływa, bez współpracy i relacji

koncepcja pedagogiczna

ze scenariuszem, współpracą, metodami

koncepcja holistyczna

mowa jako efekt działania układów i systemów, działanie organizmu i jego wpływ na mowę i komunikację, patrzenie na pacjenta całościowo, kierowanie do specjalistów

logopedia jako profesja

ludzi niepełnosprawnych/ pełnosprawnych którzy mają ZZK, populację nietkniętą (nie mają ZZK ale są objęci działaniami profilaktycznymi)

zakres obowiązków logopedy

zapobieganie, diagnostyka i terapia ZZK, działalność doradczą, opiniującą, badawcza, publikacyjna, oświatowa, kształceniowa, samokształceniowa

logopeda zajmuje się

kształtuje i wzmacnia umiejętności mówienia i rozumienia, naprawia odstępstwa od normy, uczy porozumiewania się osób u których mowa nie wykształciła się lub wystąpiły problemy z jej opanowaniem

specjalności logopedyczne (Z. Kurkowski)

logopeda ogólny, surdologopeda, neurologopeda, balbutologopeda, oligofrenologopeda, ortoepik, glottodydaktyk

przejęzyczenie

pomyłka przy wymawianiu, deformacja językowa

2 podłoża popełnianych przejęzyczeń

psychologiczny, jezykowy

czynniki przejęzyczeń

biologiczne (tempo mówienia) psychiczne (trauma, nieśmiałość, strach,)

rodzaje przejęzyczeń

transmutacja metateza elizja epenteza antycypacja wyrazów, perseweracja wyrazów, kontaminacja

transutacja

wszystkie cechy artykulacyjne jednej głoski zostały przeniesione na inną głoskę sąsiadującą z nią bezpośrednio lub w pewnym oddaleniu

rodzaje transmutacji

wsteczna (zjane zjawisko) postępowa (atmosmera) transmutacja polegająca na obustronnym uzależnieniu od kontekstu fonetycznego

metateza

polega na przedstawieniu głosek w wyrazach lub całych wyrazów wypowiedzi. spotyka się sporadyczne przypadki przyjmowania metatez w języku potocznym np. Durszlak i druszlak

elizja

nieuwaga pośpiech lub inne okoliczności towarzyszące wypowiedzi powodują opuszczenie w wyrazie głoski lub grupy głosek

epenteza

niepotrzebne wtrącanie głoski lub kilku głosek w wyraz w przypadku omawianego tematu także niepotrzebne wtrącanie wyrazu nie należącego do danej wypowiedzi

epenteza rodzaje

głosek (atutobus, przemawawiając) wyrazu w zdaniu (on ci to na pewno dobrze najlepiej zrobi)

atypacja wyrazów

polega na przedwczesnym użyciu jakiegoś członu wypowiedzi który dopiero w dalszym ciągu ma swoje logiczne i gramatyczne uzasadnienie

perseweracja wyrazów

Jeżeli jakiś wyraz już użyty w prawidłowym kontekście wypowiedzi narzuca się przy jej dalszym formułowaniu pojawiają się tam bez potrzeby i sensu (jakoś się wyrosło się)

kontaminacja

swoisty rodzaj kompozycji dwóch jednostek leksykalnych krzyżowanie się różnych kompozycji wypowiedzeniowych (zatelefonić (zatelefonować + zadzwonić)