| Domanda | Risposta | |||
|---|---|---|---|---|
|
Nie należy skazywać za przestępstwo nieobecnego Wyjaśnienie: Podobnie w polskim procesie karnym - obecność oskarżonego na rozprawie głównej jest obowiązkowa
|
||||
|
Przyrost przypada temu co główne Zasada rzymskiego prawa rzeczowego odnosząca się do jednego z pierwotnych sposobów nabycia własności a mianowicie połączenie i zmieszanie (Accessio) oznacza iż własność rzeczy głównej rozciąga się na rzecz uboczną
|
||||
|
Powód idzie za sądem pozwanego Zasada właściwości miejscowej według której dla rozstrzygnięcia sporu właściwy jest sąd miejsca zamieszkania bądź pobytu czasowego pozwanego
|
||||
|
Czynność pozorna jest nieważna Wyjaśnienie: Pozorność czyli symulacja, zachodzi wtedy gdy strony dokonują czynności prawnej w sposób zewnętrznie poprawny ale pomiędzy sobą umawiają się że skutki tej czynności nie nastąpią
|
||||
|
Adopcja naśladuje naturę Wyjaśnienie: Zasada rzymskiego prawa rodzinnego oznaczająca, iż stosunki między przysposabiającymi a przysposobionymi powinny być ukształtowane na podobieństwo stosunków między naturalnymi rodzicami i dziećmi.
|
||||
|
Nikt nie może zawrzeć stypulacji w zastępstwie drugiego Wyjaśnienie: Odmiennie w prawie polskim, gdzie zasadą jest, że czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela (zob. art. 95§1 k.c.)
|
||||
|
Wola testatora może być zmieniana aż do śmierci Testament jest jednostronną czynnością prawną, aktem „ostatniej woli”(ultima voluntas) testatora, tzn. że jest odwołalny aż do śmierci i
|
||||
|
Niech będzie wysłuchana i druga strona Zasada rzymskiego prawa procesowego oznaczająca zakaz wydawania wyroku bez wysłuchania obu stron
|
||||
|
Nie można procesować się dwa razy o to samo Sentencja oparta na wypowiedzi Gaiusa oznacza, że nie można wytaczać ponownego powództwa w sprawie, już raz rozstrzygniętej prawomocnym wyrokiem
|
||||
|
Właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia przypadkowego (powodującego uszkodzenie lub zniszczenie rzeczy).
|
||||
|
Siłą wyższą jest zdarzenie, któremu słabość ludzka oprzeć się nie może.
|
||||
|
To co jasne nie wymaga interpretacji. Wyjaśnienie: Rzymska premia w myśl której jasne przepisy prawa nie wymagają interpretacji. Przedmiotem wykładni powinny być tylko teksty prawne, które budzą wątpliwości.
|
||||
|
Nikt nie ponosi kary za myślenie. Wyjaśnienie: Sam zamiar nie uzasadnia pociągnięcia do odpowiedzialności. Sam zamiar popełnienia kradzieży nie czyni jeszcze złodziejem.
|
||||
|
Korzyść musi przypadać temu, kto ponosi ryzyko. Wyjaśnienie: Zasada rzymskiego prawa zobowiązań dotycząca rozliczania korzyści i strat między wierzycielem a dłużnikiem.
|
||||
|
Potrącenie jest wzajemnym zaliczeniem długu i wierzytelności.
|
||||
|
Przyznanie się jest królową dowodów
|
||||
|
Ten, kto się przyznał uważany jest za zasądzonego Wyjaśnienie: Ten kto się przyznał do zarzucanego mu czynu jest uważany za osądzonego. Sprawę kończy prawomocny wyrok, który przyjmuje się jako prawdę (res iudicata pro veritate accipitur – rzecz osądzona przyjmuje się za prawdę).
|
||||
|
Zawarcie kontraktu jest dobrowolne, ale wykonanie przymusowe.
|
||||
|
Każda umowa jest pojmowana jako obowiązująca tylko w danych, oznaczonych warunkach. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z treścią umowy, w sposób odpowiadający celowi społeczno – gospodarczemu tejże umowy oraz zasadom współżycia społecznego.
|
||||
|
Przestępstwa ulegają wymazaniu przez śmierć (sprawcy)
|
||||
|
Daj mi okoliczności faktyczne, a ja ci wskażę prawo.
|
||||
|
Termin wzywa za człowieka
|
||||
|
Złego zamiaru nie domniemuje się
|
||||
|
Za podstęp zawsze się odpowiada
|
||||
|
Właściciel gruntu jest właścicielem nieba i podziemi
|
||||
|
Twarde prawo, ale prawo
|
||||
|
Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto przeczy {art. 6 k.c.}
|
||||
|
Ten może uchylić ustawę, kto może ją uchwalić
|
||||
|
Działający pod wpływem błędu nie wyraża woli {każde oświadczenie woli powinno być wyrażone zgodne z prawdą oraz swoją wolą, zgodne z wyobrażeniem o aktualnym stanie prawa}
|
||||
|
Powstrzymanie się od działania jest także działaniem
|
||||
|
Uważa się, że gatunek nie ginie{gatunek zawsze będzie zawierać cechy zamienności}
|
||||
|
Dziedziczenie jest wejściem w ogół praw, jakie posiadał zmarły
|
||||
|
Nie przyznaje się spadku po żyjącym
|
||||
|
Wszelkie prawo powinno być ustanawiane ze względu na człowieka
|
||||
|
Przy odszkodowaniu bierze się pod uwagę nie tylko wyrządzoną szkodę, lecz także utracony zysk. Odpowiedzialnośc delikatowa na skutek czyjejś szkody
|
||||
|
Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi
|
||||
|
Nie ma zobowiązania, gdy (świadczenie) jest niemożliwe {nie ma zobowiązania jeżeli świadczenie jest niemożliwe do zrealizowania}
|
||||
|
Przy zawieraniu umów uwzględnia się bardziej wolę stron niż ich słowa.
|
||||
|
Niegodnemu odbiera się spadek.
|
||||
|
W razie wątpliwości (należy rozstrzygać) na korzyść pozwanego
|
||||
|
W jednakowej sytuacji lepsza jest pozycja posiadacza (w procesie rzymskim mówimy o równej sytuacji)
|
||||
|
Dziedzic (spadkobierca) nie dziedziczy kary (nałożonej na spadkodawcę)
|
||||
|
W testamencie należy badać zamiar spadkodawcy.
|
||||
|
Nikogo nie można zmusić do wszczęcia procesu wbrew jego woli.
|
||||
|
Prawa są stanowione nie ze względu na konkretne osoby, lecz dla wszystkich.
|
||||
|
Nakazy prawa są nastepujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać to, co mu się należy {Ulpian to wprowadził}
|
||||
|
Nauka prawa jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe
|
||||
|
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych Stosowanie prawa wymaga rozważności, ponieważ jego niewłaściwe stosowanie, może prowadzić do niewłaściwych skutków
|
||||
|
Prawo jest umiejętnością stosowania tego, co dobre i słuszne
|
||||
|
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami (osób) prywatnych
|
||||
|
Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą zagwarantowania każdemu jego prawa Uznanie i zabezpieczenie istniejącego porządku to głównie zadanie aparatu wymiaru sprawiedliwości.
|
||||
|
Ustawa powinna być zwięzła {Tą paremie powinni wziąć do serca dzisiejsi prawodawcy paragraf 5 „ zasad techniki prawodawczej: Przepisy ustawy redaguje się zwięźle, a zarazem sposób w jaki opisuje się typowe sytuacje opisujących spraw regulowanych dana ustawą
|
||||
|
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich Przepisy redaguje się tak aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w nich norm
|
||||
|
Dobre ustawy rodzą się ze złych obyczajów Pierwotnie było użyte w bardzo konkretnym kontekście tzw. w związku w ustawami przeciwko zbytkowi w okresie republiki. Zakaz urządzania bankietów, wystawnych pogrzebów, noszenia szat i biżuterii}.
|
||||
|
Ustawy przedkładają dobro ogółu nad dobro jednostek. {W trosce o ład i porządek państwa.
|
||||
|
Ustawę uchyla się ustawą {Wyraża zasade, że ustawę może zmienić tylko właściwy organ ustawodawczy przez uchwalenie innej ustawy. „ Ten może uchylić ustawę, kto może ja uchwalić”
|
||||
|
Ustawa nie rozróżnia (np. między biednymi a bogatymi, dobrymi a złymi itp.) Zasada generalna wyraża zasadę równości wobec prawa, z jednej strony oznacza prawo do równego traktowania na poziomie stosowania prawa- równość wobec prawa, ale też stanowienia wobec prawa-równość w prawie.
|
||||
|
Ustawa nie obowiązuje, jeżeli nie została ogłoszona {Nie pochodzi z prawa klasycznego, w oparciu o prawo rzymskie lecz wywodzi się ze średniowiecznego prawa teoretycznego. {Oficjalne ogłoszenie musi zostać ogłoszone publicznie. {wiąże się z premia nieznajomość prawa szkodzi.}
|
||||
|
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą {W pierwotnej wersji u modestyna brzmiała tak: Norma nowa nie uchyla, lecz więcej znaczy niż dotychczasowa. W późniejszym wieku średniowieczni komentatorzy nadali,że nowa ustawa uchyla starą.{derogat – derogare(częściowo uchylać |moc prawną|}
|
||||
|
Ustawa patrzy naprzód, a nie wstecz Dotyczy retroaktywności prawa – normami retroaktywnymi są zachowania możliwe do zrealizowania, ale też zachowania związane są ze stanami rzeczy które stan faktyczny miały w przeszłości
|
||||
|
Ustawa nie działa wstecz
|
||||
|
Ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
|
||||
|
Ustawa wyższej rangi uchyla ustawę niższej rangi
|
||||
|
Z dawna już postanowiono, że małżeństwa są wolne {W prawie rzymski małżeństwa są wolne dla stron zarówno w zakresie zawarcia jak i jego rozwiązania. Małżeństwa opierają się na wolnej woli}
|
||||
|
Wolność jest rzeczą bezcenną
|
||||
|
Wielkie niedbalstwo jest winą, wielką winą jest podstęp (oszustwo) {Culpa- to jest wina w szerokim znaczeniu a dolus – w pierwszej kolejności postrzegana jest jako postęp, wina umyślna ale może być wina nieumyślna.
|
||||
|
Późniejsza zła wiara nie szkodzi Posiadacz, który poźniej dowiedział się o bezprawnym charakterze swojego działania, miał prawo skutecznie dokonać zasiedzenia.
|
||||
|
Nie powinniśmy źle korzystać (z przysługującego) nam prawa {Nie można czynić użytku ze swojego prawa, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa, takie zaniechanie nie jest uważanie za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Ma to ochronić przed nadużywaniem tego prawa.
|
||||
|
Natężenie zła uzupełnia wiek. {Nieletni/ młodociani, którzy popełnili szczególnie ciężkie przestępstwa mogą odpowiadać jako dorośli, k.k. ustanawia na 17 lat granice wieku, której podlega odpowiedzialności karnej
|
||||
|
To, co oczywiste nie wymaga dowodu {Fakty, które są oczywiste, powszechnie znane nie wymagają dowodu, zakłada się że są one znane ogółowi społeczeństwa}
|
||||